سندرم گیلن باره علاوه بر اینکه بیماری ارثی نیست، نمی توان از آن پیشگیری هم کرد. اولین و مهم ترین علامت آن گز گز شدن و سوزن سوزن شدن اعضای بدن است. این بیماری در افراد مختلف می تواند بروز کند اما طب بررسی ها احتمال بروز آن در مردان و سالمندان بیشتر است. تانما در این مطلب علاوه بر بیان علائم سندرم گیلن باره و درمان آن ، نکاتی را در خصوص بروز این سندرم در زنان باردار و کودکان نیز مطرح می کند؛

سندرم گیلن باره چیست؟

سندرم گیلن باره یا Guillain-Barre syndrome اختلال نادری است که در نتیجه حمله سیستم ایمنی بدن به اعصاب محیطی ایجاد می شود به دنبال این حمله احساس ضعف در ماهیچه ها، بی حسی، گزگز و گاهی اوقات فلج اندام تظاهر می یابد. این سندرم یا بیماری در اثر آسیب سیستم اعصاب محیطی و اشتباه سیستم ایمنی و بیگانه انگاشتن سلول های بدن در اثر برخی عفونت ها یا مشکلات ناشناخته ی دیگر پدید می آید.

قدرت عضلانی فرد در این بیماری کاهش مییابد، رفلکس های طبیعی عضلات دچار اختلال می شوند، و احساس گز گزو مور مور شدن شانه ها و بازوها یا سایر قسمتهای بدن مشهود است. ماهیت این بیماری میتواند خود بخود محدود شونده باشد ،یا پیشرفت کرده و به فلج کامل منتهی شود .

شیوع سندرم گیلن باره

شیوع و همه گیری شناسی میزان بروز نشانگان گیلن باره بین 6/1-2/1 مورد در 100 هزار نفر است. سالانه یک تا دو نفر از هر صد هزار نفر به این بیماری مبتلا می شوند. این بیماری در میان افراد مسن شیوع بیشتری دارد. همچنین، مردان بیشتر از زنان به این بیماری مبتلا می شوند.

انواع سندرم گیلن باره

پلی رادیکولونوروپاتی حاد دمیلینه کننده (AIDP)

شایع ترین شکل سندروم گیلن باره در ایالات متحده است. علامت معمول آن ضعف عضلانی است که از قسمت پایین بدن شروع می شود و به سمت بالا گسترش می یابد.

سندروم میلر فیشر (MFS)

فلج چشم و عدم تعادل هنگام راه رفتن، از علائم این نوع سندروم گیلن باره است. سندروم میلر فیشر در آسیا بیشتر دیده می شود و در حدود ۵ درصد از افراد مبتلا به سندروم گیلن باره در ایالات متحده دیده می شود.

نوروپاتی آکسونی حسی و حرکتی حاد (AMSAN) و نوروپاتی آکسونی حرکتی حاد (AMAN)

در چین، ژاپن و مکزیک شایع هستند و در ایالات متحده کمتر دیده می شوند.

شیوه سندرم گیلن باره

انواع سندرم گیلن باره

منشاء سندرم گیلن باره

علت دقیق سندرم گیلن باره مشخص نیست. این اختلال معمولاً روزها یا هفته ها بعد از ابتلا به عفونت دستگاه تنفسی یا دستگاه گوارش بروز می کند. در بعضی از موارد نیز عمل جراحی ممکن است به عنوان محرکی برای بروز این سندرم عمل کند. البته اخیراً چند مورد گزارش شده است که افراد در پی ابتلا به عفونت با ویروس Zika دچار سندرم گیلن باره شده اند.

در سندرم گیلن باره، سیستم ایمنی بدن که در شرایط عادی فقط به ارگانیسم های مهاجم حمله می کند از حالت طبیعی خارج شده و شروع به حمله به اعصاب داخلی بدن می کند. شایع ترین شکل سندرم گیلن باره در آمریکا با عنوان AIDP با آسیب زدن به پوشش محافظ اعصاب (غلاف میلین) بروز پیدا می کند. این آسیب از انتقال پیام های عصبی به مغز جلوگیری کرده و در نتیجه باعث بروز علائمی مثل ضعف، بی حسی یا فلج می شود.

عوامل خطرزا

  • جنسیت/ مردان
  • ویروس زیکا
  • لنفوم هوچکین
  • ویروس آنفولانزا
  • سیتومگالوویروس
  • انجام عمل جراحی
  • ویروس اپشتین بار
  • هپاتیت E، A، B، C
  • مایکوپلاسما پنومونی
  • ویروس HIV که مسئول بروز ایدز است.
  • در بعضی موارد واکسیناسیون آنفولانزا یا دیگر واکسن های دوران کودکی

علائم بالینی سندرم گیلن باره

  • احساس سوزن سوزن شدن در انگشتان دست، انگشتان پا، مچ پا یا مچ دست
  • ضعف در پاها که به قسمت فوقانی بدن گسترش می یابد
  • ناپایداری تعادل در هنگام راه رفتن، ناتوانی در راه رفتن و بالا رفتن از پله ها
  • اختلال در حرکات چشم یا صورت، از جمله صحبت کردن، جویدن و بلعیدن
  • درد شدید که ممکن است در شب بدتر باشد
  • اختلال در کنترل مثانه و عملکرد روده ها
  • افزایش سرعت ضربان قلب
  • افزایش یا کاهش فشار خون
  • اشکال در تنفس
  • لخته شدن خون
  • مشکلات روانی و شناختی
  • اگر فرد برای مدت زمان قابل توجهی بی حرکت بوده باشد باعث ایجاد زخم فشاری (زخم بستر) می شود.
عوارض سندرم گیلن باره

علائم سندرم گیلن باره

عوارض سندرم گیلن باره

مشکلات تنفسی

ضعف یا فلج عضلات تنفسی می تواند مرگبار باشد. ۳۰ درصد از افراد مبتلا به سندروم گیلن باره، به بستری و تنفس به کمک دستگاه نیاز دارند.

بی حسی

اکثر افراد مبتلا به این بیماری به طور کامل بهبود می یابند و تنها ضعف جزئی، بی حسی یا سوزش در آن ها باقی می ماند.

مشکلات قلبی و فشار خون

نوسانات فشار خون و ریتم های نامنظم قلب (آریتمی قلبی)، از عوارض رایج این بیماری هستند.

درد

نیمی از افراد مبتلا به سندروم گیلن باره درد شدید عصبی را تجربه می کنند که با مصرف مسکن کاهش می یابد.

اختلال عملکرد روده و مثانه

کاهش عملکرد روده و احتباس ادرار از عوارض این سندروم می باشد.

لخته شدن خون

افرادی که به دلیل سندروم گیلن باره بی حرکت هستند، در معرض خطر لخته شدن خون قرار دارند. تا زمانی که فرد مستقلا قادر به راه رفتن باشد، رقیق کننده های خون و پوشیدن جوراب ساق بلند (جوراب واریس) توصیه می شود.

زخم بستر (زخم فشاری)

عدم حرکت فرد را در معرض خطر ابتلا به زخم بستر قرار می دهد. تغییر وضعیت مکرر به جلوگیری از این مشکل کمک می کند.

عود بیماری

۳ درصد از افراد مبتلا به این بیماری دچار عود مجدد می شوند.

تشخیص سندرم گیلن باره

تشخیص سندروم گیلن باره به خصوص در مراحل اولیه ی بیماری دشوار است زیرا علائم این بیماری بین افراد مختلف، متفاوت است و علائم مشابهی با سایر بیماری های عصبی دارد. جهت تشخیص، نورولوژیست با بررسی تاریخچه ی پزشکی و معاینه ی فیزیکی شروع خواهد کرد. ضعف در هر دو طرف بدن و شروع سریع علائم، ویژگی های بارز سندروم گیلن باره است. سایر بیماری های عصبی معمولا شروعی آهسته دارند. جهت تشخیص، انجام آزمایش های زیر نقش مهمی دارند:

الکترومیوگرافی (EMG)

الکترودهای سوزنی و نازک، به عضلاتی که پزشک می خواهد بررسی کند وارد می شوند و فعالیت عصبی را در این عضلات بررسی می کنند.

آزمایش هدایت عصبی

الکترودهایی در سطح پوست قرار داده می شوند، شوک های کوچکی به ماهیچه فرستاده می شود و سرعت انتقال سیگنال های عصبی در طول اعصاب اندازه گیری می شود. در سندروم گیلن باره سیگنال ها به آرامی منتقل می شوند.

پونکسیون کمری یا آزمایش ال پی (LP)

نمونه ای از مایع مغزی نخاعی (CSF) از کانال نخاعی استخراج می شود و مورد آزمایش قرار می گیرد. مایع مغزی نخاعی افراد مبتلا به سندروم گیلن باره دارای پروتئین بالایی است.

درمان سندرم گیلن باره

تشخیص سندرم گیلن باره

پیشگیری از سندرم گیلن باره

در حال حاضر نمی توان از این بیماری پیشگیری به عمل آورد.

درمان سندرم گیلن باره

تعویض پلاسما (پلاسمافریز)

این روش درمانی شامل خروج خون از بدن و سپس جداسازی پلاسما از سلول های خونی است. سلول های خونی به بدن برگردانده می شوند و بدن دوباره پلاسما تولید می کنند. این فرآیند باعث حذف آنتی بادی هایی می شود که به سلول های سالم حمله می کنند.

درمان ایمونوگلوبولین

آنتی بادی هایی که از خون اهدایی استخراج شده، به صورت داخل وریدی (IV) به بیمار داده می شود . این درمان پاسخ های ایمنی بدن را کاهش می دهد.

دارودرمانی

استفاده از داروهایی برای تسکین درد و جلوگیری از لخته شدن خون که به علت عدم حرکت در بیماران ایجاد می شود، توصیه می شوند.

فیزیوتراپی

برای بهبود عملکرد عضلات، حفظ انعطاف پذیری، قدرت و حرکت مناسب ماهیچه ها فرد موثر هستند. تا زمانی که کنترل کامل بدن خود را دوباره به دست آورید، به درمان های حمایتی نیاز خواهید داشت.

مراقبت های لازم

  • از مصرف سیگار خودداری کنید.
  • با دقت توصیه های پزشک را دنبال کنید.
  • داروی خود را صحیح و سر وقت مصرف کنید.
  • اگر فیزیوتراپی می شوید، به دقت ورزش های فیزیوتراپی را انجام دهید تا عضلاتتان دوباره انعطاف پذیر و قدرتمند شود.
  • مشاوره با یک روانشناس به سازگاری شما با شرایط بیماری و کیفیت زندگی مطلوب کمک می کند.

سندرم گیلن باره در بارداری

سندرم گیلن باره جزء بیماری هایی است که قبل از بارداری وجود داشته یا اینکه به طور اتفاقی در طی این زمان ظاهر می شود و بارداری فی نفسه می تواند سبب محدودیت ها ی تشخیصی و یا حتی کنترااندیکاسیون در رابطه درمان این بیماری شود. تصمیم گیری در اتخاذ روش صحیح تشخیصی ویا درمانی به اثرات احتمالی آن بر روی جنین و خطرات بالقوه ی حاصل از عدم تشخیص یا عدم درمان آن بیماری بستگی دارد.

همچنین قرار گرفتن در معرض زیکا در دوران بارداری، می تواند به بروز نقایص مادرزادی در نوزادان بیانجامد و مطالعاتی که نتایج آن امروز منتشر شده نیز بر ارتباط این ویروس با سندروم گیلن باره صحه می گذارند. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری آمریکا، صرفا خانم هایی که باردار هستند یا قصد بارداری دارند را از سفر به مناطق آلوده به زیکا برحذر داشته است. اگر همسران آنها به چنین کشورهایی مسافرت کردند آنها باید در طول دوران بارداری از رابطه جنسی پرهیز کرده یا رابطه جنسی ایمت داشته باشند.

سندرم گیلن باره در کودکان

سندرم گیل باره در بارداری

سندرم گیلن باره در کودکان

این بیماری به ندرت در کودکان رخ می دهد. اما کودکانی که به انواع بیماریهای دستگاه تنفسی مبتلا می شوند ممکن است به این بیماری دچار شوند. همچنین کودکانی که واکسن آنفولانزا و یا مننژیت دریافت می کنند نیز در خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند.معمولا خانواده این کودکان اعلام می کنند که کودک آن ها به سرماخوردگی دچار شد و بعد از دو هفته دیگر نمی توانست روی پای خود بایستد. بهتر است از کودکان مراقبت کنید و در صورت بروز اولین علائم سرماخوردگی سریعا برای درمان اقدام کنیم.

آیا این مطلب مفید بود؟
نظر خود را بنویسید! لطفا کلیک کنید