هماتوم یک مشکل شایع است که بسیاری از افراد در طول زندگی خود آن را به دلایل مختلف تجربه می کنند. در بیشتر موارد هماتوم پس از مدت کوتاهی درمان می شود و نیاز به درمان خاصی ندارد. همپنین این عارضه شباهت هایی به کبودی های ساده دارد. تانما در این مطلب علاوه بر علائم و علل ایجاد هماتوم، از شیوع هماتوم در زنان باردار و درمان آن در بارداری می گوید؛

هماتوم چیست؟

هماتوم به طور کلی به عنوان مجموعه ای از خون در خارج رگ های خونی تعریف می شود. آن ها به طور معمول، در اثر آسیب به دیواره رگ خونی بوجود می آید و خون از رگ خونی به بافت های اطراف منتقل می شود. این اختلال می تواند ناشی از صدمه به هر نوع رگ خونی (شریان، ورید یا مویرگ کوچک) باشد.

بنابراین معمولاً هماتوم به عنوان نوعی خون ریزی توصیف می شود که کم و بیش لخته شده باشد، اما خون ریزی فرایندی فعال و مداوم است. این اختلال ممکن است در هر رگ خونی، از جمله رگ ها، شریان ها و مویرگ ها رخ دهد. محل آن می تواند ماهیت آن را تغییر دهد. این اختلال یك مشكل بسیار شایع است كه بسیاری از افراد با آن روبرو می شوند.

انواع هماتوم

  • زیر جلدی در زیر ناخن
  • هماتوم طحال در طحال
  • هماتوم کبدی درون کبد
  • گوش یا حفره در بین غضروف گوش و پوست پوشاننده
  • subduralبافت مغز و پوشش داخلی مغز رخ می دهد
  • داخل شکمی، صفاقی و یا بعد از عمل در داخل حفره شکم
  • اپیدورال داخل جمجمه در بین جمجمه و پوشش بیرونی مغز
  • اپیدورال ستون فقرات در بین مهره های نخاعی و پوشش بیرونی نخاع
منشاء هماتوم

انواع هماتوم

منشاء هماتوم

هماتوم معمولاً بر اثر نوعی از آسیب دیدگی بافت به وجود می آید مانند ضرب دیدگی یا پس از جراحی. این آسیب دیدگی بر روی رگ های خونی نیز اثر گذاشته و باعث می شود تا خون به بافت های اطراف خود نیز سرایت کند.

عوامل خطر

آنوریسم

آنوریسم (Aneurysm) به بزرگ شدن یا بیرون زدگی دیواره یکی از سرخرگ های بدن به واسطه ضعف دیواره آن اطلاق می شود.

برخی داروها

داروهای رقیق کننده خون یا داروهای ضدانعقاد خون از جمله وارفارین (کومادین)، آسپرین، کلوپیدوگرل(Plavix) ، پراسوگرل (Effient) و ریواروکسابان (Xarelto) که ممکن است باعث افزایش احتمال خونریزی خودبه خود و گسترش هماتوم شوند زیرا بدن نمی تواند رگ های خونی را به طور مؤثری ترمیم کند. این امر باعث می شود تا خون به طور مداوم در مناطق آسیب دیده نشت کند.

برخی بیماری ها

بیماری ها یا شرایطی که ممکن است تعداد پلاکت ها در جریان خون را کاهش دهند (ترومبوسیتوپنی) یا عملکرد آنها را تحت تأثیر قرار دهند شامل عفونت های ویروسی از جمله سرخچه، پاروو ویروس، اوریون ، آبله مرغان ،HIV و هپاتیتC، آنمی آپلاستیک، سرطان در سایر بخش های بدن، سوءمصرف الکل به مدت طولانی و کمبود ویتامین D هستند که ممکن است با هماتوم همراه باشند.

آسیب های ارتوپدی

شکستگی ها همیشه در محل شکستگی با هماتوم همراه است. شکستگی در استخوان های بلند مانند ران (استخوان ران) و بازوی فوقانی (استخوان بازو) می تواند با میزان قابل توجهی از خونریزی همراه باشد.

شکستگی استخوان لگن

این شکستگی ها نیز می توانند باعث خونریزی زیادی شوند زیرا در اثر شکستن استخوان ها میزان زیادی نیرو به آنها وارد می شود و رگ ها و شریان های مجاور نیز آسیب می بینند.

قاعدگی

در دوران قاعدگی، ممکن است خون داخل واژن به جای آنکه سریعاً خارج شود در آن قسمت جمع شده و لخته های خونی کوچکی تشکیل شوند.

بارداری

خونریزی واژینال و ایجاد لخته های خون یا هماتوم در حین بارداری طبیعی نیست و سریعاً باید به پزشک مراجعه شود.

زایمان

ایجاد لخته های خون پس از زایمان تقریباً متداول است.

عوراض هماتوم

منشاء هماتوم

علائم هماتوم

  • قرمزی
  • حساسیت
  • احساس گرما
  • درد و تورم
  • سردرد
  • گیجی
  • تشنج (هماتوم زیر سخت شامه ای)
  • درد پشت
  • از دست دادن کنترل مثانه یا روده (هماتوم اپیدورال)
  • تغییر رنگ
  • از بین رفتن ناخن و وجود درد در ناخن
  • درد شکم یا پهلو (طحال، کبد یا هماتوم روده ای)

تشخیص هماتوم

تشخیص این بیماری شامل معاینه جسمی به همراه بررسی تاریخچه پزشکی جامع بیمار است. به طور کلی، آزمایش خون خاصی برای تشخیص آن وجود ندارد. اما بسته به شرایط، آزمایشات می تواند شامل شمارش کامل خون (CBC)، و پانل متابولیک و آزمایش های کبدی باشد. برای تشخیص هماتوم در بدن اغلب مطالعات تصویربرداری زیر انجام می گیرد:

  • توموگرافی کامپیوتری سر (CT) که می تواند برای تأیید و یا تشخیص هماتوم زیر جلدی مفید می باشد.
  • CTشکم آزمایش خوبی برایت شخیص هماتوما در حفره شکمی (داخل شکمی، کبدی، طحال، رتوپروتئون، صفاقی) می باشد.
  • تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی (MRI) در تشخیص نوع اپیدورال نسبت به سی تی اسکن قابل اطمینان تر است.
درمان بیماری هماتوم

تشخیص بیماری هماتوم

پیشگیری از هماتوم

پیشگیری از هماتوم سخت است زیرا احتمال به وجود آمدن آسیب دیدگی همیشه قابل پیش بینی نیست. اگر می دانید که به دلیل مصرف دارویی خاص یا داشتن بیماری نسبت به هماتوم حساس هستید بهتر است تا از فعالیت هایی که موجب آسیب به بافت می شوند خودداری کنید.

درمان هماتوم

به طورکلی، هماتوم های سطحی پوست، هماتوم های بافت نرم و ماهیچه ها به مرور زمان برطرف می شوند. بافت سخت اولیه لخته خون به تدریج توسط بدن تجزیه شده و به صورت اسفنجی و نرم درمی آید و به مایع تغییر شکل می دهد و هماتوم برطرف می شود. ازآنجاکه مواد شیمیایی خون به تدریج متابولیزه می شوند و هماتوم برطرف می شود، رنگ آن از کبودی مایل به آبی به زرد و قهوه ای تغییر می کند.

بسته به محل ایجاد هماتوم، ممکن است به دلیل وجود نیروی گرانش، تغییر رنگ به بافت دیگری منتقل شود. به عنوان مثال، هماتوم در پیشانی ممکن است باعث کبودی زیر چشم ها شود و باگذشت زمان درصورتی که به نظر می رسد رفع شده است به گردن برسد. در هماتوم داخل جمجمه، اپیدورال، زیر جلدی و داخل مغزی غالباً برای معالجه این آسیب دیدگی نیاز به مداخله جراح مغز و اعصاب وجود دارد.

هماتوم پوست و بافت های نرم اغلب با استراحت، استفاده از یخ، کمپرس آب سرد، بالا نگه داشتن عضو درمان می شود. برخی از پزشکان متخصص از گرما به عنوان یکی دیگر از گزینه های درمانی استفاده می کنند. درد ناشی از وجود هماتوم معمولاً به دلیل التهاب اطراف خون جمع شده است و ممکن است با داروهای بدون نسخه درمان شود.

انتخاب داروی موردنیاز به سلامت عمومی بیمار بستگی دارد. برای آن دسته از بیمارانی که داروهای ضد انعقاد خون مصرف می کنند، داروی ایبوپروفن به دلیل خطر ایجاد خونریزی در دستگاه گوارش منع مصرف دارد (توصیه نمی شود). بیماران مبتلا به بیماری کبد نباید از داروهای بدون نسخه استامینوفن استفاده کنند. اگر فرد به وجود این مسئله شک دارد، عاقلانه است که با پزشک متخصص یا داروساز مشورت کند.

درمان خانگی هماتوم

  • استفاده موضعی از روغن آرنیکا
  • خوردن آناناس (آناناس دارای بروملین است که برخی معتقدند موجب کاهش التهاب و کبودی می شود)
  • استفاده موضعی از روغن کامفره
تشخیص هماتوم

درمان هماتوم

هماتوم در بارداری

هماتوم جفتی در رحم در بارداری نوعی لخته خون می باشد که بین غشای بارداری و دیواره رحم دیده می شود. خونریزی هماتوم زمانی اتفاق می افتد که قسمتی از غشای بارداری از رحم جدا شود. دلیل این اتفاق هنوز مشخص نیست. خوشبختانه این مشکل خیلی رایج نیست و در 1% کل بارداری ها دیده می شود. نکته مهم این است که خانم هایی که در بارداری با هماتوم جفتی مشاهده می شوند، باز هم فرزندانی سالم و نرمال به دنیا می آورند.

یکی از علائم خونریزی جفتی در زنان باردار خونریزی است. شدت و مقدار خونریزی در هر فردی متفاوت است؛ برخی لکه مشاهده می کنند، برخی خونریزی شدید دارند و برخی دیگر لخته مشاهده می کنند. اگر خانم باردار خونریزی شدید به دلیل هماتوم مشاهده کند، احتمال سقط جنین زیاد می شود. علاوه بر خونریزی، علائم دیگر هماتوم جفتی شامل درد و گرفتگی عضلات شکم می باشد. در بیشتر موارد علائمی مشاهده نمی شود و پزشک در هنگام سونوگرافی برای بررسی سلامتی و رشد جنین به وجود هماتوم پی می برد.

البته دلیل اصلی هماتوم در ابتدای بارداری هنوز مشخص نیست اما بیشتر پزشکان معتقدند در هنگام لقاح اگر تخمک از رحم جدا شود می تواند باعث خونریزی در رحم شود. خانم باردار هیچ کاری برای جلوگیری از این مشکل نمی تواند انجام دهد. تمام خانم ها در هر سنی و هر شرایطی ممکن است دچار این مشکل شوند.

تأثیر هماتوم بر جنین

از عوارض هماتوم در بارداری این است که اگر هماتوم در رحم در هنگام بارداری مشاهده شود، احتمال سقط جنین را افزایش می دهد. در صورتی که هماتوم در ابتدای بارداری مشاهده شود یا سایز آن بزرگ باشد، احتمال سقط جنین زیاد می شود. هماتوم کوچک در رحم تأثیری بر جنین در بارداری ندارد. علاوه بر سقط جنین مشکلاتی که در اثر وجود هماتوم بزرگ ایجاد می شود شامل زایمان زودرس یا رشد نکردن جنین است.

تأثیر هماتوم بر زایمان

درصد خیلی کمی هم از خانم های باردار هستند که ممکن است با داشتن هماتوم، شرایط زایمان زودرس داشته باشند پس بهتر است که تا پایان زایمان خود زیر نظر پزشک باشید. همچنین تنها درمان شناخته شده برای رفع این مشکل مصرف شیاف پروژسترون است که در کنار آن بهتر است که شما استراحت نسبی (نه استراحت مطلق) داشته باشید تا بتوانید زایمان خوبی را پشت سر بگذارید.

کنترل هماتوم در بارداری

  • گاهی اوقات یک هماتوم بدون علامت، بعد از نزدیکی منجر به لکه بینی می شود، پس در هر جلسه کنترل بارداری با ماما یا پزشک خود در مورد نزدیکی و بهترین پوزیشن جهت آسیب کمتر صحبت کنید.
  • نزدیکی نداشته باشید.
  • تایم طولانی در حالت ایستاده قرار نگیرید.
  • تحرک خود را کم کنید.
  • ورزش انجام ندهید.
  • پیاده روی زیاد نداشته باشید.
  • از نشستن و برخاستن زیاد خودداری کنید.
  • ترجیحا تردد از پله را کم کنید.
  • سرخود از هیچ دارو و جوشانده ای استفاده نکنید.
درمان هماتوم در بارداری

کنترل هماتوم در بارداری

درمان هماتوم در بارداری

متأسفانه هیچ گونه درمان مشخصی برای هماتوم در رحم در طول بارداری وجود ندارد. بیشتر پزشک ها استراحت را توصیه می کنند. اما برخی پزشک ها توصیه می کنند خانم بارداری که هماتوم دارد به فعالیت های روزانه اش ادامه دهد. در هنگام وجود هماتوم در بارداری، خانم باردار باید از برداشتن سنگینی، سریع راه رفتن و نزدیکی جنسی اجتناب کند.

درمان هماتوم در بارداری در بارداری های متفاوت و با توجه به سلامتی مادر و شرایط پزشکی او متفاوت می باشد. برخی پزشکان معتقدند مادر باید استراحت مطلق کند. اما برخی دیگر رقیق کننده خون مانند آسپرین برای خونریزی لخته ها تجویز می کنند. به مادر توصیه می شود آب به مقدار زیاد بنوشد تا بدن کم آب نشود. کم آبی باعث می شود رحم به هم بچسبد و باعث لخته شدن خون و آسیب به جنین می شود.

مطالعات نشان می دهد نظارت بر هماتوم توسط پزشک کافی است و نیازی به درمان هماتوم نمی باشد. پیش از هفته بیستم بارداری ، لخته توسط بدن جذب می شود یا به طور کامل خونریزی انجام می شود. علائم هماتوم شامل خونریزی منظم از واژن، گرفتگی عضلات شکم و درد می باشد. بهترین روش، استراحت و دوری از استرس روحی و فیزیکی می باشد.

آیا این مطلب مفید بود؟
نظر خود را بنویسید! لطفا کلیک کنید