قرص سیتالوپرام چیست | عوارض مصرف + تداخلات دارویی

سیتالوپرام یکی از داروهای پر کاربرد برای درمان بیماری های خلقی و افسردگی است که اگر به موقع تجویز شود و بیمار با رعایت نکات مورد نظر این دارو را مصرف کند، می تواند فواید زیادی داشته باشد. البته سیتالوپرام هم مانند هر داروی دیگری عوارضی را به همراه دارد. تانما در این مطلب نکات مهمی را در خصوص تداخلات دارویی سیتالوپرام و عوارض قرص سیتالوپرام بیان می کند؛

قرص سیتالوپرام چیست؟

سیتالوپرام (Citalopram )یک داروی ضد افسردگی است که اغلب برای درمان اختلالات خلقی و اضطرابی تجویز می شود. Celexa نام تجاری رایج سیتالوپرام است که متعلق به دسته ای از داروهای ضد افسردگی است و به عنوان بازدارنده انتخابی بازجذب سروتونین (SSRI) شناخته می شوند.

سیتالوپرام سطح سروتونین را متعادل می کند. سروتونین یکی از مواد شیمیایی انتقال دهنده عصبی موثر در تنظیم خلق و خو در مغز است. سروتونین مسئول تنظیم خواب، خلق و خو و سایر عملکردها است. این دارو را به صورت قرص و یا شربت استفاده می کنند.

موارد مصرف قرص سیتالوپرام چیست؟

بخش عمده مصرف این دارو برای درمان افسردگی در افراد است. اما در مواردی دیده شده که مصرف سیتالوپرام می تواند به زودانزالی و نوروپاتی دیابتی کمک بسیاری کند. علاوه بر این ازجمله موارد مصرف و فواید قرص سیتالوپرام می توان به موارد زیر اشاره کرد:

درمان افسردگی با سیتالوپرام

برای درمان افسردگی و بهبود آن، مصرف سیتالوپرام می تواند بسیار تاثیرگذار باشد. این دارو از نظر میزان اثربخشی در رده پنجم و از نظر هزینه در رده چهارم داروهای درمان افسردگی قرار گرفته است.

درمان اختلال هراس

از این دارو برای درمان اختلال هراس، که نوعی اختلال اضطراب و وحشت زدگی ناگهانی است استفاده می شود.

آیا سیتالوپرام باعث کاهش وزن می شود؟

در خصوص کاهش وزن با سیتالوپرام باید گفت که این دارو به عنوان داروی کاهش وزن در نظر گرفته نمی شود و کاهش اشتها از جمله عوارض آن به شمار می رود. از طرفی دیگر این عارضه ممکن است در تعداد کمی از افراد بروز کند؛ بنابراین نمی توان از سیتالوپرام برای کاهش اشتها و وزن استفاده کرد با توجه به این که اگر هم برای این منظور مورد استفاده قرار بگیرد، تنها به میزان بسیار محدودی باعث کاهش اشتها و وزن می شود

قرص سیتالوپرام چه عوارضی دارد؟

مانند هر داروی دیگری سیتالوپرام می تواند برای برخی افراد عوارضی داشته باشد و برای برخی هیچ عارضه ای نداشته باشد. یکی از رایج ترین عوارض بالا رفتن تحمل بدن به دارو و در نتیجه وابستگی به آن است. در ادامه به بررسی عوارض قرص سیتالوپرام پرداخته ایم:

عوارض رایج

عوارض رایج سیتالوپرام در بیشتر از یک درصد مصرف کنندگان اتفاق می افتد. در صورت مشاهده این عوارض ادامه ی مصرف آن مانعی ندارد اما موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید:

• خشکی دهان
• عرق کردن بیش از حد
• ناتوانی در خوابیدن
• خواب آلودگی در طول روز
• احساس خستگی و ضعف

عوارض جدی

عوارض شدید و جدی سیتالوپرام در کم تر از یک درصد مصرف کنندگان اتفاق می افتد. برای جلوگیری از هر گونه عوارض و درمان قطعی و بلند مدت افسردگی بدون نیاز به داروهای شیمیایی پیشنهاد می کنیم از مشاوره افسردگی استفاده کنید. در صورت مشاهده آن ها فورا به پزشک مراجعه نمایید:

• درد یا فشار در قفسه سینه و یا تنفس های کوتاه
• سرگیجه شدید و یا غش کردن
• نعوظ دردناک که بیشتر از 4 ساعت طول بکشد.
• خونریزی هایی که بند نمی آید؛ مثل بردن انگشت که در طی 10 دقیقه بند نمی آید.
• افکار خود کشی
• سردردهای شدید، گرفتگی مداوم عضلات، ضعف و گیجی طولانی مدت
• استفراغ و تهوع، سرفه همراه با خون، مدفوع همراه با خون
• خونریزی از لثه بدون هیچ دلیلی
• تغییر در پریود مثل لکه بینی در بین دوره ها، خون ریزی شدید
• آلرژی و حساسیت به دارو

عوارض سیتالوپرام در کودکان و نوجوانان

کودکان ممکن است به این دارو حساسیت زیادی نشان دهند مانند از دست دادن اشتها و کاهش وزن. از دیگر عوارضی که ممکن است برای این گروه سنی ایجاد شود می توان به مشکلات گوارشی، تپش قلب و معده اشاره کرد. لازم است قبل از مصرف دارو قد و وزن کودک چک شود. لذا با توجه به عارضه جانبی سیتالوپرام و نحوه مصرف آن در گروه سنی کودک و نوجوان نیاز است توسط پزشک متخصص با دقت بررسی شود.

عوارض نادر سیتالوپرام

سندرم سروتونین یا مسمومیت با سروتونین یک عارضه ی موثر بر روی داروهای تاثیرگذار بر سطح سروتونین است که هر چند احتمال وقوع آن خیلی کم است اما در صورت ابتلا می تواند تهدید کننده حیات فرد باشد. این عارضه ناشی از فعالیت بیش از حد سروتونین است که در صورت مشاهده ی علائمی مثل احساس برافروختگی یا تعریق، بی خوابی و بی قراری، سفتی یا گرفتگی عضلات، پریشانی و تغییرات خلق و خو باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کرد.

قرص سیتالوپرام و مشکلات جنسی

مشکلات جنسی از عوارض نادر مصرف این دارو هستند اما به هر حال امکان بروز آن وجود دارد. در صورت بروز این عارضه فرد نعوظ طولانی و دردناکی را تجربه خواهد کرد. در صورت بروز این عارضه سریعا به اورژانس مراجعه نمایید و در مورد مصرف دارو با پزشک معالج خود مشورت نمایید. توجه داشته باشید که این عارضه کوتاه مدت است اما در صورتی که برای درمان آن اقدام نکنید ممکن است مشکلات جنسی جدی تری برای تان به وجود بیاید.

چطور عوارض مصرف سیتالوپرام را کاهش دهیم؟

برای هر کدام از عوارض خفیف که نیازی به قطع دارو نیست می توان موارد زیر را به کار برد:

• خشکی دهان: جویدن آدامس های بدون شکر
• عرق کردن بیش از حد: سعی کنید لباس های کمتری بپوشید، استفاده از مام های قوی و یا خنک نگه داشتن بدن موثر است. در صورتی که تاثیری نداشت احتمالا بهتر است از داروهای دیگر ضد افسردگی استفاده کنید.
• ناتوانی در خوابیدن: سیتالوپرام را در ابتدای روز مصرف کنید.
• خواب آلودگی: سیتالوپرام را در میانه روز مصرف کرده و از رانندگی و استفاده از ابزاری که نیاز به هوشیاری دارند بپرهیزید.
• احساس خستگی و ضعف: از رانندگی و استفاده از ابزارهایی که نیاز به هوشیاری دارند بپرهیزید و از خوردن نوشیدنی های الکلی خودداری کنید.

موارد منع مصرف سیتالوپرام کدامند؟

در صورت داشتن هر یک از موارد زیر و یا به طور کلی هر گونه بیماری خاص، پزشک خود را در جریان قرار دهید تا ملاحظات دارویی را رعایت نماید:

• در صورت که در دوران بارداری با شیردهی هستید.
• در صورتی که فرد سابقه خودکشی و یا رفتارهای آسیب زدن به خود را دارد.
• ابتلا به انواع بیماری ها و مشکلات کبدی همچون هپاتیت و سیروز کبدی
• بیماری صرع و سابقه تشنج
• مشکلاتی همچون کمبود سدیم خون
• مشکلات گوارش همچون زخم معده یا خونریزی رود و دستگاه گوارش
• سابقه بیماری آب مروارید

قرص سیالوپرام با چه داروهایی تداخل دارد؟

داروهایی مانند داروهایی که ممکن است موجب خونریزی یا کبودی (آنتی پلاتلت هایی مانند کلوپیدوگرل، ضد التهاب های استروئیدی مانند ایبوپروفن و رقیق کننده هایی مانند وارفارین) شوند با سیتالوپرام ممکن است تداخل داشته باشند.

آسپرین نیز امکان خونریزی را موقع مصرف این دارو افزایش می هد. با این وجود اگر پزشکتان برای جلوگیری از سکته یا حمله قلبی برای شما دوز مصرفی کم آسپرین (معمولا دوز ۸۱-۳۲۵ میلی گرم در روز) تجویز کرده است به مصرف آن ادامه دهید و در مورد ادامه مصرف آسپرین با دکتر خود مشورت کنید.

مصرف سیتالوپرام همراه با داروهای بازدارنده مونوآمین اکسیداز (MAO) ممکن است موجب تداخل کشنده ای شود. از مصرف بازدارنده های MAO مانند آیزوکروبوکسازید، لینزولید، متیلن آبی، موکلوبماید، فنلزین، پروکاربازین، رازاگیلین، سافینامید، سلژیلین و ترانیل سیپرومین همراه با سیتالوپرام جدا خوداری فرمائید. همچنین نباید اکثر بازدارنده های MAO را ۲ هفته قبل یا بعد از مصرف این دارو مصرف کرد. برای اطلاعات در این زمینه با پزشکتان مشورت کنید.

اگر سیتالوپرام را با داروهای دیگری که سطح سرتونین بدن را افزایش می دهند مصرف کنید خطر ایجاد سندروم/مسمومیت سروتونین را افزایش می دهید. قرص های اکستاسی/MDMA، قرص های ضد افسردگی مانند فلوکستین /پروکستین، دولوکستین/ونلافاکسین، تیپتوفان، نمونه هایی از این افزایش دهنده های سروتونین هستند. داروهای زیر نیز ممکن است با داروی سیتالوپرام تداخل داشته باشد. در صورت مصرف این مواد و داروها نیز پزشک خود را مطلع سازید:

• داروهای دیگری که خواب آلودگی ایجاد می کنند (مخدرهایی که کاهندهی سرفه یا درد هستند مثل: کدئین)
• الکل
• ماری جوآنا
• داروهای خواب یا ضداضطراب (آلپرازولام، دیازپام، زولپیدم)
• شل کننده ی عضلانی(کاریزوپرودول، سیکلوبنزاپرین)
• آنتی هیستامین ها (سیترزین، دیفن هیدرامین)

نحوه مصرف سیتالوپرام چگونه است؟

از آنجا که این دارو بر روی سیستم عصبی تاثیر دارد، مصرف آن باید به صورت مداوم و تحت نظر پزشک باشد. اگرچه ممکن است در چند هفته ی ابتدایی درمان احساس بهبودی در شما ایجاد نشود،با این حال درمان خودرا ادامه دهید و طبق برنامه ی منظم به پزشک خود مراجعه کنید و همچنین برای بهبود روند درمان کلیه ی مشکلات و سوالات خودرا از پزشک یا داروساز خود سوال بفرمایید.

قطع این دارو به صورت ناگهانی و بدون نظر پزشک، می تواند عوارض نامناسبی از جمله بروز حمله ی تشنجی برای بیمار در برداشته باشد لذا قطع این دارو باید بصورت تدریجی و تحت نظر پزشك انجام شود. ممکن است پزشک شما درمان را با مقدار داروی کم شروع کند و پس از عادت کردن بدن،مقدار داروی شمارا افزایش دهد تا احتمال بروز عوارض ناشی از دارو کمتر شود.

در صورتی که این دارو بصورت ۱ عدد در روز برای شما تجویز شده باشد،می توانید آن را در هر زمان از روز که راحت ترید میل کنید. اما برای همه ی روزها زمان مشخصی تعیین کنید و دارو را منظم مصرف نمایید.

در صورتی که از این دارو جهت درمان حملات ترس (panic) استفاده می نمایید، ممکن است پزشک درمان را با مقدار کم دارو آغاز کند. به این خاطر که در برخی افراد در دوهفته ی نخست درمان با سیتالوپرام امکان بروز اضطراب یا افزایش آن وجود دارد.

به همین دلیل بهتر است دارو با مقدار کم آغاز شود و به تدریج دوز آن افزایش یابد،لذا این دارو را دقیقا طبق دستورات پزشک مصرف نمایید و به مقدار مصرفی تاکید شده، دقت کنید. این دارو به صورت قرص ۲۰ و ۴۰ میلی گرم و قطره خوراکی ۶۰ میلی گرم در یک میلی لیتر در ایران تولید می شود

در صورت مصرف قطره خوراکی سیتالوپرام ، دارو را دقیقا به همان تعداد قطره که پزشک تجویز کرده است ،مصرف نمایید. مقدار داروی تجویز شده در آب یا آب پرتقال یا سیب بچکانید و خوب هم بزنید و بلافاصله مصرف نمایید.

این دارو با غذا تداخل ندارد می توان قبل یا بعد از غذا آن را مصرف نمایید. همچنین در صورت فراموشی یک نوبت دارو بلافاصله آن را مصرف نمایید اما از دوبرابر کردن مقدار دارو در یک نوبت جداً خودداری نمایید.‎

میزان مصرف سیتالوپرام به چه شکل است؟

میزان مصرف هر دارویی در اثربخشی آن روی درمان بیمار بسیار مهم است و باید رعایت شود . بنابراین هر چند مقدار مصرف را پزشک تعیین می کند اما دوز مصرفی قرص سیتالوپرام به شرح زیر است:

• در بزرگسال افسرده دوز مصرفی 20 میلی گرم یکبار در روز، دوز نگه دارنده 20 تا 40 میلی گرم یکبار در روز و حداکثر دوز 40 میلی گرم در روز است. در افراد بالای 60 سال و دارای اختلال افسردگی دوز مصرفی 20 میلی گرم یکبار در روز است.
• اگر یک بار مصرف این دارو را فراموش کردید، به محض اینکه به یاد آوردید، آن را مصرف کنید. اما چنانچه زمانِ به یادآوری شما، بسیار نزدیک به زمانِ مصرفِ بعدی بود، دوز فراموش شده را مصرف نکنید. فقط در نوبت بعدی، سیتالوپرام را مصرف کنید.
• از مصرف داروی اضافی، برای جبران دوز مصرفیِ از دست رفته، خودداری کنید. چنانچه بیشتر از میزان مورد نیاز، این دارو را مصرف کردید، به موارد اورژانسی در مورد مصرف زیاد این دارو مراجعه کنید و یا از پزشک کمک بگیرید.

زمان مصرف داروی سیتالوپرام چقدر است؟

این دارو اثرات اولیه خود را معمولا از هفته ی اول تا هفته چهارم نشان می دهد. اما اثرات کلی آن چند هفته بعد از مصرف خود را نشان خواهند داد. بسیاری از افراد هستند که بعد از گذشت چند ماه همچنان علائم افسردگی خود را دارند و گاها بیشتر هم خواهد شد، در این زمان بهترین کار مراجعه به پزشک معالج است.

نحوه نگهداری از قطره سیتالوپرام چگونه است؟

مانند هر داروی دیگری، نحوه نگهداری قرص سیتالوپرام نیز اهمیت دارد و برای جلوگیری از خرابی و افزایش ماندگاری این دارو باید نکات زیر را رعایت کنید:

• این دارو باید از دسترس کودکان دور بماند.
• در دمای کمتر از ۳۰ درجه(یخچال) نگهداری شود.
• این قطره را می توانید تا ۱۶ هفته پس از باز کردن نگهداری کنید.
• ترجیحا برای مصرف آن از یک قاشق مخصوص استفاده کنید.

برای جلوگیری از اضافه وزن بعد از مصرف سیتالوپرام چه کنیم؟

در رابطه با مصرف قرص سیتالوپرام و چاقی باید گفت که اگر هنگام مصرف سیتالوپرام اضافه وزن پیدا کردید و علی رغم تاثیرگذاری آن بر روی افسردگی این مسئله شما را آزار می دهد با روانپزشک خود در این باره صحبت کنید. مصرف دارو را به صورت خودسر قطع نکنید. قطع یکباره سیتالوپرام می تواند منجر به تجربه عوارض سندروم ترک شود. در زیر به اقداماتی اشاره می کنیم که شما می توانید هنگام مصرف داروهای ضدافسردگی آن را انجام دهید و اضافه وزن پیدا نکنید:

کمتر غذا بخورید

توجه داشته باشید که کالری اضافی ممکن است به طور مخفیانه وارد رژیم شما شود. مصرف کربوهیدرات ها و نوشابه از مقصرین اصلی این قضیه هستند. صرف نظر از کنار گذاشتن این موارد ممکن است برای کاهش وزن کافی باشد. در صورت نیاز به کمک در تعیین چگونگی تغییر رژیم روزانه، روانپزشک می تواند شما را به یک متخصص تغذیه ارجاع دهد.

تحرک داشته باشید

به باشگاه بروید و یا پیاده روی کنید. سعی کنید به طور روزانه تحرک کافی داشته باشید. به یاد داشته باشید که علاوه بر سوزاندن کالری، ورزش می تواند به کاهش افسردگی نیز کمک کند، بنابراین با این روش، هم بدن و هم روان سالمی خواهید داشت. اگر تازه شروع به ورزش کرده اید، قبل از شروع ورزش با روانپزشک خود در این باره صحبت کنید.

تغییر دارو

افزایش وزن در بعضی از داروهای ضد افسردگی بیشتر از سایرین است. ممکن است پزشک بتواند SSRI جدیدی برای شما تجویز کند که باعث اضافه وزن در شما نشود، در غیر این صورت روانپزشک ممکن است از یک داروی غیر SSRI مانند داروی ولبوترین (بوپروپیون) را برای شما تجویز کند.