کینوا چیست و چه خواصی برای سلامت بدن دارد| حتما بخوانید

خواص کینوا برای گروه های مختلف سنی زیاد است و از این گیاه خوراکی می توان به میزان لازم در غذاها و دسرهای مختلف استفاده کرد. تانما در این مطلب نکات مفیدی را در خصوص خواص کینوا برای سلامت بدن و حتی مضرات و عوارض آن بیان می کند که در زیر می خوانید؛

کینوا چیست ؟

کینوا گیاهی با دانه های خوراکی است که در کشورهای غربی مصرف آن به عنوان جایگزین سالم تر غلاتی از جمله گندم محبوبیت زیادی پیدا نموده است. کینوا با نام علمی Chenopodium quinoa که به خاویار گیاهی هم شهرت پیدا نموده به غلات شبیه است، ولی در واقع مانند اسفناج به خانواده تاج خروسیان (Amaranthaceae) تعلق دارد. قسمت مورد مصرف این گیاه شکل دانه ای دارد و پخت آن هم مانند غلات صورت می گیرد.

ارزش غذایی کینوا

در مقایسه با غلات تصفیه شده، غلات کاملی مانند کینوا منابع بهتری برای فیبر، پروتئین، ویتامین ب و آهن هستند. در میان تمام ارزش های غذایی کینوا، مهمترین آنها میزان پروتئین بالای آن است. چرا که ۱۵% دانه کینوا از پروتئین تشکیل شده است. طبق گزارشات شورای تغذیه غلات و بنشن (Grains & Legumes Nutrition Council)، کینوا یک گزینه با پروتئین بالا و چربی پایین است.

دانه کینوا به طور طبیعی بدون گلوتن، سرشار از فیبر است و همچنین می تواند ویتامین ها و مواد معدنی مهمی مانند ویتامین ب و منیزیم را تامین کند. از آنجا که دانه کینوا غنی از مواد مغذی است، برای افرادی که به دنبال رژیم های غذایی سالم و یا رژیم های غذایی بدون-گلوتن هستند انتخاب فوق العاده ای است.

مقدار مجاز مصرف کینوا در روز

می توانید به راحتی کینوا را در رژیم غذایی خود بگنجانید و از خواص کینوا بهره بجویید اما سعی کنید مانند مواد غذایی دیگر در مصرف کینوا نیز افراط نکرده و حد تعادل را نگه دارید تا دچار عوارض نشوید.

نحوه مصرف کینوا

کینوای ساده را می توان مانند برنج در غذاهای روزانه مصرف کرد، و یا مواد دیگر را با آن مخلوط کرد. به دلیل طعم نامحسوس و بافت پف دار کینوا، می توان طعم ها و ادویه های مختلف را به راحتی به آن افزود، حتی می توان کینوا را با طعم شیرین سرو کرد.

همچنین شما می توانید برای بهره بردن از خواص کینوا، آن را به روش های مختلفی همچون پوره، اضافه کردن به سالاد یا مواد غذایی آماده کنید؛ کینوا برای غلیظ کردن سوپ یا خورشت بسیار عالی است. آرد کینوا نیز می تواند در آشپزی فاقد گلوتن نیز مورد استفاده قرار گیرد.

تهیه آرد کینوا

برای تهیه آرد کینوا بعد از شستن و خشک کردن دانه های کینوا آن را در آسیاب ریخته و آسیاب می کنیم.

تهیه شیر کینوا

برای تهیه شیر کینوا دانه های کینوا را همراه با آب درون آسیاب ریخته و میکس می کنیم. بعد از حدود ۸ الی ۱۰ دقیقه میکس کردن آن را از صافی پارچه ای عبور می دهیم و تفاله ها را از شیر کینوا جدا می کنیم. شیر کینوا را می توانید به مدت ۳ روز درون یخچال نگهداری کنید.

تهیه جوانه کینوا

برای تهیه جوانه کینوا جوانه ها را کاملاً شسته و سپس در آب به مدت نیم ساعت می رسانیم. سپس دانه ها را از صافی فلزی عبور می دهیم و دانه های خیس شده را درون پارچه در فضای تاریک و نسبتاً گرم قرار می دهیم تا شروع به جوانه زدن کند. حدوداً ۸ ساعت یک بار پارچه نمدار کرده و بعد از دو روز که جوانه ها رشد کردن می توان از آن استفاده کرد؛ ضمناً جوانه ها باید در یخچال و در ظرف دربسته نگه داری کرد تا دو هفته تازه می ماند.

نحوه پخت کینوا

نحوه پخت کینوا به فرم مصرفی آن بستگی دارد. دانه طبیعی کینوا در مدت ۱۵ دقیقه می پزد که برای دانه های سیاه رنگ زمان گفته شده کمی بیشتر است. برای پخت کینوای پَرَک تنها یک دقیقه زمان نیاز است، به همین دلیل برای صبحانه یا یک میان وعده فوری بسیار کاربردی است. پَرَک کینوا در واقع همان کینوای پخته شده است که له شده و به شکل لایه نازک در آمده است.

نحوه نگهداری کینوا

شرایط نگهداری کینوا خام در جای خشک و خنک است که به مدت حداقل یک سال قابل نگهداری است. کینوا پخته شده را به مدت سه روز درون یخچال می توانید نگهداری کنید. کینوای پخته را بیش از ۲ ساعت نباید بیرون از یخچال نگهداری کرد.

در ضمن برای نگهداری هر نوع ماده غذایی به ویژه برنج کینوا بهتر است که همیشه از ظروف در دار استفاده کنید. این کار علاوه بر اینکه باعث خشک شدن و جذب بوی سایر مواد غذایی دیگر نمی شود بلکه از انتقال آلودگی ها و رطوبت به غذا نیز جلوگیری می کند. در نهایت نیز امکان رشد و تکثیر باکتری ها را نیز ایجاد می کند.

منجمد کردن برنج پخته شده

برخی از افراد به دلیل زیاد بودن برنج پخته برای جلوگیری از اسراف آن این ماده غذایی را فریز می کنند به همین دلیل به هیچ عنوان توصیه نمی شود؛ زیرا باعث تغییر بو، مزه و کیفیت چاشنی و ادویه هایی که در آن استفاده شده است می شود؛ از این رو توصیه می شود تا چاشنی غذاها را بعد از خارج کردن غذا از فریزر و در زمان گرم کردن آن اضافه کنیم.

در صورتی که مجبور به فریز کردن هستید لازم است که دمای برنج پخته شده سرد شده باشد. البته می توانید ظرف را داخل آّب سرد کنید و دمای آن را کاهش دهید. همچنین می توانید برنج ها در ظروف کوچک بسته بندی کنید و داخل فریزر نگهداری کنید تا در زمان مصرف به همان اندازه از فریزر خارج کنید و مورد مصرف قرار دهید.

انواع کینوا

حدود 120 گونه کینوا در سراسر جهان وجود دارد که به رنگ های قرمز، سفید و سیاه برای فروش عرضه می شوند:

کینوا سفید

این نوع کینوا بیشتر به بازار عرضه شده و زمان پخت کم تری نسبت به بقیه دارد. کینوا سفید رایج ترین نوع کینوا است. کینوا سفید دارای بافتی بسیار نرم و طعمی خوشمزه می باشد. کینوا سفید مشابه به برنج سفید است. کینوا منبع خوبی از پروتئین است و ۵۰ درصد ارزش غذایی روزانه ریبوفلاوین را تأمین می کند.

کینوا قرمز

کینوا قرمز دارای رنگ قرمز یا نارنجی تیره است.کینوا قرمز عطر و طعمی منحصر به فرد دارد. مدت زمان پخت کینوا قرمز نسبت به کینواهای دیگر ۱۰ دقیقه بیشتر است. کینوا قرمز همانند سایر کینواها سرشار از فیبر است و حین پخت و پز شکل خود را حفظ می کند، به همین دلیل مردم ترجیح می دهند که روی سالاد ها استفاده کنند. اگر بدن شما نیاز به فیبر دارد کینوا انتخاب بسیار خوبی است.

کینواها منبع خوبی از پروتئین هستند اما کینوا قرمز ۱۵ درصد ارزش روزانه ریبوفلاوین را تأمین می کند. اما به هر حال ماباقی انواع کینوا نیز دارای میزان فیبر و پروتئین یکسان با کینوا قرمز هستند. این نوع کینوا را بیشتر برای تهیه انواع سالاد استفاده می کنند.

کینوا سیاه

خواص کینوا سیاه زیاد و دارای ویتامین و مواد معدنی بسیاری است.کینوا سیاه نیز همانند سایر کینواها منبع خوبی از ریبوفلاوین،ویتامین ویتامین B،C و E می باشد و غنی از کلسیم است. کینوا سیاه نیز همانند کینوا قرمز بوده و حین پخت و پز شکل خود را حفظ می کند و دارای بافتی ترد است. طعم و مزه کینوا سیاه نسبت به انواع دیگر شیرین تر است و زمان پخت بیشتری دارد.

فواید کینوا

خواص کینوا برای لاغری

پروتئین و فیبر بالای موجود در کینوا به کاهش اشتها کمک کرده و با جلوگیری از پرخوری باعث لاغری و کاهش وزن می شود. همچنین مقادیر بالای فیبر موجود در کینوا به پاک سازی و سم زدایی روده ها کمک کرده و با دفع چربی های اضافه، باعث لاغری و کاهش چربی شکم می شود. منگنز موجود در کینوا با اثر بر روی آنزیم های گوارشی به بهبود هضم غذا کمک کرده و باعث لاغری و کاهش وزن می شود.

کینوا و کاهش ابتلا به سرطان

مقادیر قایل توجه فلاونوئید های کوئرستین و کائمفرول موجود در کینوا، خطر ابتلا به سرطان و تومور به ویژه سرطان ریه و لوسمی را کاهش می دهد. مقادیر بالای فیبر موجود در کینوا به درمان یبوست و سندروم روده تحریک پذیر کمک کرده و احتمال ابتلا به سرطان روده بزرگ را کاهش می دهد.

کینوا و تقویت استخوان ها

برخی مطالعات نشان داده اند که افزایش مصرف منیزیم از پوکی استخوان پیشگیری می کند. کینوا منبع خوبی برای این ماده مغذی است و تنها یک پیمانه کوچک از آن می تواند ۳۰ درصد از مقدار مصرف روزانه توصیه شده پتاسیم را تامین کند. پتاسیم ماده ای کلیدی در استخوان سازی و پیشگیری از پوکی استخوان است.

تأثیر کینوا بر سلامت پوست و مو

درمان لکه های پوستی

مقادیر بالای انواع ویتامین های B موجود در کینوا به کاهش ملانین در پوست کمک کرده و باعث درمان لکه های تیره پوست می شوند.

درمان آکنه و جوش صورت

ویتامین A موجود در کینوا با کاهش چربی پوست به درمان آکنه و جوش صورت کمک می کند. مقادیر بالای ویتامین B3 موجود در کینوا به درمان قرمزی و التهاب ناشی از آکنه و جوش صورت کمک می کند.

جوان سازی پوست صورت

مقادیر بالای آنتی اکسیدان ها، ویتامین A و ریبوفلاوین موجود در کینوا با افزایش الاستیسیته ی پوست به درمان چین و چروک و جوان سازی پوست صورت کمک می کند. مقادیر بالای پروتئین موجود در کینوا با افزایش تولید کلاژن برای جوان سازی پوست صورت مفید می باشد.

تقویت و افزایش رشد مو

مقادیر بالای پروتئین ها و آمینو اسید های موجود در کینوا به تقویت فولیکول های مو کمک کرده و باعث افزایش رشد موی سر می شوند.

درمان شوره سر

کلسیم، آهن و فسفر موجود در کینوا به بهبود گردش خون در پوست سر و افزایش رطوبت پوست به درمان شوره سر کمک می کنند.

درمان موخوره

پروتئین موجود در کینوا به تقویت مو ها و درمان موخوره کمک می کند.

تأثیر کینوا بر سلامت دستگاه گوارش

فیبر موجود در کینوا به بهبود هضم غذا کمک کرده و باعث سلامتی دستگاه گوارش می شود.گلوتامیک اسید موجود در کینوا در معده به گلوتامین تبدیل شده و به سلامت مخاط معده کمک می کند. مقادیر بالای فیبر موجود در کینوا به بهبود حرکات روده کمک کرده و باعث پیشگیری و درمان یبوست می شود. فیبر موجود در کینوا به بهبود حرکات روده و افزایش حجم مدفوع باعث پیشگیری و درمان بواسیر یا هموروئید می شود.

خواص کینوا برای سلامت قلب

منیزیم موجود در کینوا با کاهش فشار خون بالا، خطر ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی را کاهش می دهد. مقادیر بالای آنتی اکسیدان های موجود در کینوا به کاهش استرس اکسیداتیو در بدن کمک کرده و باعث سلامت قلب می شود. فیبر موجود در کینوا با کاهش کلسترول خون، احتمال ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی و آترواسکلروزیس را کاهش می دهد.

کینوا و کاهش کلسترول خون

مقادیر بالای فیبر موجود در کینوا به کاهش چربی و کلسترول خون بالا کمک می کند.

کینوا و کاهش فشار خون

کینوا حاوی مقادیر قابل توجه منیزیم است که با کاهش استرس عروق خونی به درمان فشار خون بالا کمک می کند.

تأثیر کینوا بر بهبود فعالیت غده ی تیروئید

متخصصان تغذیه معتقدند که دانه های کامل مانند کینوا از بهترین مواد غذایی برای بهبود فعالیت غده ی تیروئید و درمان کم کاری تیروئید هستند.

خواص کینوا برای دیابت

تحقیقات نشان داده که رژیم غذایی حاوی فیبر بالا به کاهش سطح قند خون کمک کرده و خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را کاهش می دهد؛ کینوا حاوی مقادیر بالای فیبر است و مصرف آن به ویژه در افرادی که در مرحله ی پیش دیابت هستند، خطر ابتلا به این بیماری را کاهش می دهد.بوتیرات موجود در کینوا دارای خواص ضد التهابی است و با کاهش مقاومت به انسولین به درمان دیابت کمک می کند.

فواید کینوا بری زنان باردار وشیر ده

فیبر موجود در کینوا به بهبود هضم غذا کمک کرده و با بهبود حرکات روده خطر ابتلا به یبوست دوران بارداری را کاهش می دهد. منیزیم موجود در کینوا برای کاهش فشار خون بالا در زنان باردار مفید است. آهن موجود در کینوا با افزایش تولید گلبول های قرمز به درمان کم خونی در دوران بارداری کمک می کند. کینوا به دلیل مقادیر بالای ویتامین ها و مواد مغذی که دارد باعث افزایش تولید شیر در دوران شیردهی می شود.

فواید کینوا برای جنین

مقادیر بالای فولات موجود در کینوا به بهبود رشد جنین کمک کرده و خطر ابتلا به نقایص لوله عصبی در جنین و زایمان زودرس را کاهش می دهد.

فواید کینوا برای نوزادن و کودکان

مقادیر بالای ویتامین ها و مواد معدنی در کینوا به بهبود رشد نوزادان و کودکان کمک می کند. کربوهیدرات موجود کینوا به افزایش انرژی در نوزادان و کودکان کمک کرده و برای درمان خستگی و بی حالی آن ها مفید است. فیبر موجود در کینوا به پیشگیری ودرمان یبوست در نوزادان و کودکان کمک می کند.

مضرات کینوا

ناراحتی معده

ساپونین، یک گلیکوزید گیاهی است که به واسطه مزه بد و عملکرد خود به عنوان یک محافظ در برابر حشرات، باکتری ها و قارچ ها شناخته شده است. این ماده با خیساندن یا تفت دادن دانه های کینوا پیش از پخت از بین می رود. در غیر این صورت، ساپونین می تواند موجب ناراحتی معده شده و حتی به عملکرد روده کوچک آسیب برساند.

سنگ کلیه

کینوا به خانواده گیاهی مشابه با چغندر و اسفناج تعلق دارد، از این رو حاوی اگزالات فراوان است که یک دلیل شایع تشکیل سنگ های کلیه محسوب می شود. از هر ۱۰ سنگ کلیه ، هشت مورد از اگزالات کلسیم شکل می گیرند.

پیشگیری از جذب مواد معدنی

منیزیم، فولات، فسفر، مس، آهن و روی همگی در کینوا وجود دارند. این یکی از دلایل محبوبیت زیاد این محصول است. اما زمانی که موضوع جذب مواد معدنی در بدن مطرح می شود، فیتات ها می توانند از ورود مواد معدنی به جریان خون ممانعت کنند. اما این شرایط برای افرادی که یک رژیم غذایی متعادل را دنبال می کنند، رخ نمی دهد و فیتات ها از طریق خیساندن یا تخمیر از بین می روند.

موارد منع مصرف کینوا

• کینوا در برخی افراد ممکن است باعث ایجاد واکنش های آلرژیک و حساسیت شود که با علائمی مانند درد شکمی و خارش پوست مشخص می شود. بنابراین این افراد فقط در صورت مشورت با پزشک می توانند از این ماده غذایی استفاده کنند.
• افرادی که دچار سنگ کلیه هستند نیز بهتر است از کینوا استفاده نکنند و در صورت علاقه به مصرف جتما با پزشک مشورت کنند.