قرص اورژانسی چیست؟ انواع قرص ضد بارداری|عوارض|نحوه استفاده

قرص های اورژانسی یکی راه های جلوگیری از بارداری می باشد . این قرص ها برای زنانی که رابطه جنسی محافظت نشده دارند ، کاربرد دارد . مصرف قرص اورژانسی به زمان های ویژه اختصاص دارد و به عنوان یک راهکار عمومی برای پیشگیری از بارداری به شمار نمی‌رود . قرص اورژانسی باعث تاخیر انداختن مدت زمان تخمک گذاری شده و در نهایت به پیشگیری از بارداری کمک می کند . در ادامه قصد داریم تا با انواع قرص اورژانسی و عوارض و نحوه استفاده از آن ها آشنا شویم.

چرا قرص های ضد بارداری ؟

برای پیشگیری از بارداری دو روش کلی وجود دارد . یکی مصرف قرص های اورژانسی است و دیگری آی یو دی یا ابزار درون زهدانی نام دارد . سه نوع قرص اورژانسی وجود دارد که می‌توان آن را با نسخه یا بدون آن تهیه کرد و در بیشتر کشورها برای خرید این نوع از قرص‌ها باید حداقل ۱۷ سال داشته باشید . تعداد مصرف هر کدام از این قرص ها یک یا دو عدد است و این موضوع به دوز و برند قرص اورژانسی شما بستگی دارد . بعضی از قرص های اورژانسی حاوی هورمون می باشند و لوونورژسترول نامیده می شوند .

قرص های ضدبارداری دیگری وجود دارند که مانع از بارداری می شوند اما در صورتی اثرگذارند که هر بار بیش از یک عدد مصرف شوند که از نمونه این قرص ها می توان به قرص ال دی اشاره کرد . این روش ها نسبت به مصرف قرص های هورمونی از نوع لوونورژسترول اثرگذاری کمتری دارند و باعث ایجاد حالت تهوع در افراد می گردند . از جمله این قرص های هورمونی می توان به قرص بدون نسخه مای وی ، پلن بی وان ‌استپ، قرص بدون نسخه پرونتزا و قرص  take action  اشاره کرد .

نحوه مصرف قرص های بارداری

 برای مصرف برخی از قرص های پیشگیری از بارداری و خرید آن ها باید نسخه پزشک داشته باشید . بنابراین پیش از خرید و مصرف بهتر است از پزشک یا پرستار در خصوص نوع مناسب قرص ضد بارداری مشورت بگیرید . نوع دیگری از قرص های ضدبارداری با نام اولی ‌پیریستال یا اِلا یا اِلاوان وجود دارد که برای استفاده از آن نیاز به نسخه پزشک خواهید داشت .لوونورژسترول برای پیشگیری از بارداری کاربرد دارد و برای دریافت آن محدودیت هایی نظیر حدنصاب سنی و یا نسخه پزشک وجود نخواهد داشت . قرص اورژانسی اووسیز در مجموعه قرص های با هورمون لوونورژسترول قرار می گیرد .  در صورت‌ مصرف‌ همزمان‌ اووسیز با ریفامپین‌، حتما باید ازیک‌ روش‌ دیگر جلوگیری‌ از بارداری‌ نیز استفاده‌ نمود .

قرص اِلا هم نوعی قرص ضدهورمونی و حاوی اولی‌پریستال است که خرید آن نیاز به نسخه پزشک خواهد داشت . این دارو ضد هورمونی بوده و اثرات هورمون های کلیدی برای تشکیل جنین را مسدود می‌کند . قرص لوونورژسترول قرصی است که با نام لنوو شناخته می شود و مانع از آزاد شدن تخمک آزاد شده و باروری را متوقف می‌کند . برای مصرف این قرص باید یک عدد قرص با دوز مصرفی مشخص استفاده کرد . اثرگذاری آن به زمان مصرف بستگی دارد . هر چقدر این قرص زودتر خورده شود ،  امکان پیشگیری از بارداری بیشتر است . در واقع شما باید در اسرع وقت آن را مصرف کنید ، یعنی ظرف ۷۲ ساعت پس از رابطه جنسی حفاظت نشده . مصرف این نوع از قرص های ضد بارداری یا قرص اورژانسی ضروریست تا پس از رابطه جنسی باشد .

از قرص الا تا ۱۲۰ ساعت پس از رابطه جنسی می توان استفاده کرد . الا هم به شکل یک قرص با دوز مشخص باید استفاده می گردد . قرص دیگری با نام قرص اورژانسی ال دی وجود دارد که استفاده از آن در بین بانوان بسیار شایع است . برای مصرف قرص ال دی باید ۴ عدد قرص ال دی پس از رابطه جنسی محافظت نشده و ۱۲ ساعت بعد ، ۴ عدد دیگر را مصرف کنید .

استفاده از قرص اورژانسی مزایای زیادی دارد که از جمله آن می توان به استفاده آسان اشاره کرد . مصرف این قرص ها هیچ گونه اشکالی در بارداری های آینده ایجاد  نمی کند . برای پیشگیری از بارداری میتوان از IUD نیز استفاده کرد که این وسیله از قرار گرفتن تخمک های بارور شده در رحم جلوگیری می‌کند و باید ظرف سه روز یا پنج روز پس از رابطه جنسی محافظت نشده در رحم قرار بگیرد . این وسیله را می‌توانید در رحم خود نگه دارید و از آن به عنوان یک ابزار پیشگیری از بارداری معمول و مداوم استفاده کنید اما دقت کنید که استفاده از این روش عوارضی را نیز به دنبال خواهد داشت . از جمله آن عادت ماهیانه طولانی تر ، دردناکتر و شدیدتر است . اگر آی یو دی را ظرف مدت ۷ روز پس از رابطه محافظت نشده در رحم قرار دهید ، احتمال پیشگیری از بارداری به ۹۹ درصد خواهد رسید .

اگر پس از برقراری رابطه جنسی محافظت نشده از لوونورژسترول مطابق دستورالعمل استفاده شود احتمال بارداری کاهش پیدا می‌کند به کمک این قرص هفت زن از ۸۰۰ از بارداری خود جلوگیری می کند البته تحقیقات نشان داده که قرص نامبرده برای زنانی که اضافه وزن یا چاقی افرادی دارند مفید نیست این گروه از زنان بهتر است از آی یو دی استفاده کنند در پژوهش‌های صورت گرفته نشان داده شده که مصرف طلا نرخ بارداری را از ۵.۵ و ۵.۶ درصد به ۲.۲ و ۱.۹ درصد می‌رساند نتیجه یک تحقیق تلفیقی هم نشان داد که اثرگذاری اعلام تا ۱۲۰ ساعت پس از از رابطه جنسی محافظت نشده باقی می ماند .

قرص های ضد بارداری را می توان از داروخانه ها ، مطب پزشکان ، مرکز فوریتهای پزشکی ، بیمارستان‌ها و مراکز سلامت زنان تهیه کرد . البته برای تهیه لوونو نیازی به نسخه و تجویز پزشک نیست اما برای قرص الا نیاز به تجویز پزشک خواهید داشت .

عوارض قرص های اورژانسی

دقت کنید اگر بارداری صورت گرفته باشد دیگر مصرف لوونورژسترول تاثیری نخواهد داشت . زنانی که باردار شده و یا ممکن است باردار باشند نباید از الا استفاده کند . اثر مصرف این قرص ها روی انسان در این شرایط نامشخص است اما مطالعات بر روی حیوان ها نشان داده است که مصرف این قرص سبب مرده به دنیا آمدن آمدن نوزادان شده است . زنانی که دچار حساسیت نسبت به مواد سازنده قرص های اورژانسی هستند و یا آسم دارند نباید از این داروها استفاده کنند . قرص های اورژانسی با برخی از داروهای گیاهی داروهای سل و ایدز ، داروهای کاهش اسید معده نظیر امپرازول و آنتی بیوتیک های نه چندان معروف تداخل دارند .قرص الا در صورتی که با داروهای فوق مصرف شود کارایی خود را از دست می دهد اما مصرف قرص لوونو با افزایش دوز همچنان مقدور است .

مصرف قرص لوونورژسترول در زمان شیردهی ایرادی ندارد البته ممکن است مقدار اندکی از هورمون‌های موجود در این قرص به شیر مادر راه پیدا کند اما در هرحال خطری برای نوزاد به وجود نمی‌آید . آثار مصرف الا در طول زمان شیردهی مشخص نیست اما سازندگان این نوع از قرص ، پیشنهاد می‌دهند تا یک هفته پس از مصرف الاوان مادر به فرزند خود شیر دهد .عوارض قرص اورژانسی به هیچ عنوان طولانی‌مدت نیست اما رایج ترین عوارض آن حالت تهوع ، درد شکمی ، خستگی ، سردرد و و تغییرات در عادت ماهانه است . اگر عوارض جانبی شما در طی چند روز بهبود پیدا نکرد باید به پرستار یا پزشکی عمومی مراجعه کنید .

قرص ضد بارداری تنسی

ممکن است اسم قرص اورژانسی تنسی را بسیار شنیده باشید . باید بگوییم این قرص در بین مردم با نام قرص صبح روز بعد معروف شده است که در آن یک هورمون با نام لوونورژسترول وجود دارد که در خصوص این قرص به طور مفصل توضیحاتی ارائه دادیم . نحوه استفاده قرص اورژانسی تنسی به این صورت است که پس از رابطه جنسی محافظت نشده یک قرص و بلافاصله ۱۲ ساعت پس از آن قرص دیگر را مصرف کنیم . به این منظور ضروریست تا دوز این قرص ها 0.75 میلی گرم باشد .

دقت کنید که قرص تنسی از دسته داروهای پروژسترونی ضد بارداری است که باید به صورت اورژانسی مصرف شود و استفاده از آن به عنوان یک روش پیشگیری از بارداری به صورت دائمی توصیه نمی گردد . بهتر است به جای این قرص ، به عنوان یک روش دائمی ، از دروسبلا و یا دروسبلین و لویتود استفاده کنید .