دندان شیری در دوره کودکی بسیار اهمیت دارد و نباید نسبت به نگهداری و مراقبت از آن سهل انگاری کرد و والدین باید تا جایی که می شود در حفظ بهداشت دندان شیری فرزندشان بکوشند. تانما در این مطلب نکات مهمی را در خصوص زمان درآمدن و افتادن دندان شیری، مشکلات دندان شیری و روش های مراقبت از آن مطرح می کند؛

زمان درآمدن دندان های شیری

زمان طبیعی برای شروع رویش دندان شیری در اکثر کودکان بین 4 تا 7 ماهگی می باشد. البته زمان رویش، در همه کودکان یکسان نمی باشد. ممکن است در بعضی کودکان زودتر از این زمان (3 ماهگی) و یا دیرتر از این زمان (پس از یک سالگی) اتفاق افتد که این موضوع امری کاملا طبیعی می باشد.

معمولا اولین دندان شیری رویش یافته دندان پیشین میانی فک پایین می باشد. رویش دندان های شیری معمولا تا پایان سه سالگی کامل می شود و در این سن کودک 20 دندان شیری رویش یافته دارد. گرچه زمان رویش متفاوت می باشد ولی ترتیب رویش دندان های شیری معمولا به صورت زیر است:

1-دو دندان پیشین میانی فک پایین معمولا اولین دندان رویش یافته می باشند و عموما بین 6 تا 10 ماهگی اتفاق می افتد.
2-رویش دو دندان پیشین میانی فک بالا که معمولا بین 8 تا 13 ماهگی اتفاق می افتد.
3- سپس دندان های پیشین کناری فک بالا و پایین معمولا بین 8 تا 16 ماهگی رویش می یابند که در بیشتر موارد دندان های فک پایین تمایل به رویش زودتر دارند.
4-دندان های آسیاب اول شیری فک پایین و بالا معمولا بین سن 13 تا 19 ماهگی رویش می یابند.
5- دندان های نیش شیری فک بالا و پایین معمولا بین سن 16 تا 23 ماهگی رویش می یابند.
6- نهایتا دندان های آسیاب دوم شیری بین سن 25 تا 33 ماهگی رویش می یابند.

زمان افتادن دندان های شیری

از حدود سن 6 سالگی دندان های قدامی شیری شروع به لق شدن و افتادن نموده و به تدریج جایگزین دندان های دائمی می شوند. لق شدن دندان های قدامی شیری تا یک سال قبل از این سن نیز کاملا نرمال می باشد.

اولین دندانی که لق می شود معمولا دندان های پیشین میانی فک پایین است. در این زمان توصیه می شود به کودک توضیح داده شود که افتادن دندان روندی کاملا طبیعی است تا قدری از نگرانی های او در این زمینه کاسته شود.

به مرور زمان و با افزایش سن، دندان های دیگر شیری نیز توسط دندان دائمی جایگزین شده و در سنین 11 تا 13 سالگی معمولا تمامی دندان های شیری توسط دندان های دائمی جانشین، جایگزین شده اند.

تعداد دندان های شیری

در مجموع در فک بالایی و پایینی کودکان مجموعا 20 دندان شیری وجود دارد. معمولا اولین دندان شیری کودک بین 6 تا 12 ماهگی رویش می ابد و در اغلب بچه ها در پایان سن 36 ماهگی (3 سالگی) همه دندان هایشان رویش یافته اند.

زمان افتادن دندان شیری

زمان درآمدن دندان شیری

مشکلات دندان های شیری

الف) تغییر رنگ دندان شیری

تغییر رنگ خارجی و تغییر رنگ داخلی

تغییر رنگ خارجی ممکن است موقت باشد و به علت استفاده از برخی داروها، مواد غذایی و غیره باشد، از طرف دیگر، تغییر رنگ داخلی ممکن است عمدتا به دلیل مشکلات پزشکی اولیه مانند اختلال متابولیک، هیپوپلیزی مینا و غیره رخ دهد.

پوسیدگی دندان یا خرابی

فرزند شما ممکن است دچار خرابی دندان یا سوراخ شدن به علت فعالیت باکتری ها در ذرات موجود در مواد غذایی در دهان شما باشد که این، ممکن است باعث تغییر رنگ شود.

بهداشت دهان و دندان نادرست

اگر کودک شما بهداشت دهان و دندان مناسبی را دنبال نکند و دندان هایش را به طور مرتب مسواک نکند، ممکن است منجر به شکل گیری پلاک ها شود و بنابراین ممکن است رنگ دندان ها تغییر کند.

فلوروزیس

فلوراید بیش از حد در شیر مادر یا خمیردندان شما ممکن است به وجود بیش از حد فلوراید در دهان کودک شما منجر شود ؛ مقادیر بیش از حد فلوراید ممکن است سبب ایجاد شرایطی شود که رگه های سفید یا لکه هایی را روی دندان های بچه شما ایجاد کند.

بیماری های خاص

برخی از انواع بیماری ها مانند هپاتیت، تب بالا و غیره ممکن است منجر به تغییر رنگ دندان در کودکان شود.

هیپوپلازی مینای دندان

این وضعیت ژنتیکی است که در آن پوشش مینای دندان از دست می رود یا بسیار نازک است. این اتفاق ممکن است منجر به تغییر رنگ شود.

آسیب

گاهی صدمه به دندانها ممکن است منجر به تغییر رنگ دندان شود ؛ این اتفاق ممکن است رخ دهد، زیرا رگ های خونی پاره می شوند و خون بر روی مینای دندان تاثیر می گذارد.

استفاده از داروهای خاص

استفاده از داروهای خاصی که در دوران بارداری استفاده می شوند، مانند تتراسایکلین، که برای درمان ویتی استفاده می شود، ممکن است منجر به تغییر رنگ دندان های نوزاد شود.

زردی

گاهی نوزادانی که پس از زایمان زردی شدید می گیرند، ممکن است دندانهای زرد یا سبز رنگی را داشته باشند.

تغییر رنگ دندان شیری

مشکلات دندان شیری

ب) پوسیدگی دندان های شیری

شیر دادن در شب

بسیاری از مادران برای این که کودک خود را آرام کنند و بخوابانند به او شیر می دهند، این شیر حاوی قند می باشد و روی دندان های کودک می ماند. مخصوصا اگر به کودک شیر خشک بدهند.

استفاده از خمیر دندان معمولی

خمیر دندان های معمولی دارای فلوراید بسیار کمی هستند و اصلا برای جلوگیری از پوسیدگی دندان کودک مناسب نیستند. بهتر است برای کودکان از خمیر دندان هایی استفاده کنید که دارای فلوراید بیشتری هستند.

خوردن میوه و آب میوه

اسید موجود در میوه ها می تواند باعث پوسیدگی دندان ها شود. بهتر است به جای آبمیوه به کودکان میوه تازه داده شود زیرا تماس آبمیوه با دندان ها بیشتر می باشد و بیشتر باعث پوسیده شدن دندان می شوند.

دندان های خراب اطرافیان

اگر در دهان مادر یا نزدیکان او دندان های پوسیده وجود داشته باشد و از ظرف مشترک برای آب و غذا دادن به کودک استفاده شود، احتمال انتقال این عفونت از راه دهان به دهان برای کودک وجود دارد. همچنین احتمال خراب شدن دندان های او نیز امکان دارد.

دیر شروع کردن مسواک زدن

پزشکان توصیه می کنند که قبل از در آمدن دندان های کودک لثه های او را مسواک بزنید به دلیل این که بروز پوسیدگی با تجمع باکتری ها می باشد و بی توجهی به بهداشت دهان باعث پوسیدگی دندان ها می شود.

بلافاصله بعد از غذا مسواک زدن

اسیدی که در خوراکی ها و نوشیدنی ها وجود دارد مینا دندان را نرم می کند. اگر بعد از خوردن آن از مسواک استفاده شود موجب خراشیده شدن سطح دندان و خرابی آن می شود پس بهتر است بعد از گذشت یک مدت زمانی کودک مسواک بزند.

نوشیدنی های شیرین و گازدار

نوشیدنی های گازدار و شیرین برای دندان های کودک بسیار مضر می باشد. این نوع نوشیدنی که دارای مواد افزودنی نیز هستند می توانند تاثیرات مخربی بر روی دندان ها داشته باشند.

برنامه غذایی نامتناسب

افرادی که علاقه مند به خوردن وعده های بیشتر با مقدار غذا کمتر هستند بیشتر دچار پوسیدگی دندان می شوند، به این دلیل که دندان و دهان استراحت نمی کند و مرتبا در مجاورت موادغذایی و اسیدهای تولید شده قرار می گیرد.

مشکلات دندان شیری

پوسیدگی دندان شیری

ج)نامرتبی دندان های شیری

هم دندان های شیری و هم دندانهای دائمی قابلیت کج شدن به مرور زمان را دارند. در کودکان به دلیل کمبود فضا یا کوچک بودن فک های بالا و پایین فضای کافی برای رشد دندان ها وجود ندارد. بنابراین دندان از مسیرهای نامتعارف بیرون آمده و به شکل نامناسبی به رشد خود ادامه می دهند.

داشتن برخی از عادات نامناسب مثل مکیدن انگشت یا وسایل و اسباب بازی ها در سنین کودکی می تواند باعث کج شدن دندان شیری در کودک شوند. وراثت و ژنتیک نیز ممکن است نقشی در کج بودن دندان داشته باشند.

داشتن دندان های شیری کج به این معنا نیست که کودک شما دارای دندانهای دائمی کجی خواهد شد. با این حال، اگر فضای کافی برای رشد دنداند در اختیار نباشد باید منتظر کج در آمدن دندان های دائمی کودک خود باشید.

مراقبت از دندان های شیری

استفاده از مواد قندی مناسب

اکثر والدین فکر می کنند که اگر کودک به جای شکلات، توت خشک، انجیر و کشمش استفاده کند آسیب کمتری به دندان های او می رسد اما واقعیت این است که این مواد غذایی به دندان ها می چسبند و بیشتر به آن ها آسیب می رساند. بهتراست موادغذایی انتخاب کنید که زودتر از روی دندان پاک می شود.

استفاده از مسواک

استفاده از مسواک را از سنین پایین به کودک خود بیاموزید و برای تشویق آن ها به مسواک زدن نیز می توانید از راه های مختلف استفاده کنید تا نتیجه مطلوب را بگیرید. همچنین تا قبل از این که خود او توانایی مسواک زدن را داشته باشد شما می توانید به او کمک و زمینه اشتیاق را برای او فراهم کنید.

کاهش استفاده از مواد قندی در ساعات پایانی روز

هر چه به شب و زمان خواب کودک نزدیک می شوید بهتر است میزان مصرف مواد قندی را کاهش دهید. باید بدانید که میزان ترشح بزاق در خواب کاهش پیدا می کند و مواد قندی بر روی دندان ها می ماند.

آموزش آب خوردن کودک با لیوان معمولی

بین ۱۲ تا ۱۵ ماهگی، به فرزندتان آموزش دهید از لیوان های معمولی آب بخورد. نوشیدن آب از لیوان معمولی (به جای شیشه شیر و نی) احتمال تجمع مایعات دور دندان را کمتر می کند، به اضافه اینکه نمی توانند لیوان را همراه خودشان به تخت خواب ببرند.

نامرتبی دندان های شیری

مراقبت از دندان شیری

خارج کردن شیشه شیر از دهان کودک هنگام خواب

هیچگاه نگذارید هنگام خواب شیشه شیر داخل دهان کودک بماند. این کار نه تنها باعث می شود مواد شیرین نوشیدنی دندان های کودک را خراب کنند، بلکه حتی مکن است موجب عفونت گوش و پریدن مایع داخل دهان کودک شود.

پر کردن شیشه شیر با آب

هیچگاه از شیشه شیر یا لیوان نی دار برای آرام کردن بچه استفاده نکنید یا نگذارید با شیشه شیرش به این طرف و آن طرف برود و مدام آن را به دهان گرفته باشد. اگر فرزندتان دوست دارد بین وعده های غذایی همیشه شیشه شیر در دهان داشته باشد، آن را با آب پر کنید.

مراجعه به دندانپزشک قبل از یک سالگی کودک

قبل از سن یک سالگی کودک را برای معاینه به دندانپزشکی ببرید. البته اگر خیلی نگران دندان های کودکتان هستید، می توانید زودتر از یک سالگی این کار را بکنید. کافی است یک دندانپزشک اطفال در منطقه تان پیدا کنید. شاید پزشکان دیگر نتوانند تا قبل از یک سالگی دهان کودک را معاینه کنند اما دندانپزشک اطفال می تواند داخل دهان کودک را ببیند، درمورد سلامت آن با شما صحبت کند و حتی برایش وارنیش فلوراید انجام دهد.

آیا این مطلب مفید بود؟
نظر خود را بنویسید! لطفا کلیک کنید