مراقبت از پرینه پس از زایمان بسیار مهم است زیرا عدم رعایت بهداشت در این ناحیه باعث عفونت در این ناحیه شده و سلامت زنان را تهدید خواهد کرد. تانما در این مطلب روش های ترمیم ناحیه ی پرینه را برایتان بازگو می کند؛

ناحیه پرینه چیست ؟

پرینه ناحیه ای از پوست، بین واژن و مقعد در زنان است و پوششی محافظ برای عضلات پرینه است که با سایر عضلات و رباط های اصلی کار می کند تا اندام های لگن را در جای خود نگه دارد. اندام های لگن شامل مثانه، راست روده، واژن و رحم است. همچنین رگ های خونی در زیر پرینه وجود دارد.

زایمان طبیعی یک روش تولد نوزاد می باشد که معمولا به طور طبیعی اتفاق می افتد اما گاهی این روند ممکن است موجب بروز درد و ناراحتی هایی برای مادران شود، یکی از این موارد می تواند پارگی perineal (ناحیه پرینه ) باشد.

درد پرینه پس از زایمان چیست؟

ناراحتی پرینوم پس از زایمان به عنوان درد پرینه پس از زایمان نیز شناخته می شود. زنانی که زایمان طبیعی دارند، با فشار و کشیدگی زیادی در ناحیه پرینیوم روبرو هستند. هم زمان با خارج شدن سر نوزاد از واژن، پزشک ممکن است یک برش کوچکی را در پرینئوم ایجاد کند تا نوزاد آسان تر خارج شود.

این روش جراحی، اپیزیوتومی نیز نامیده می شود. این برش بعدا دوخته می شود، اما درد تا زمانی که بهبودی فراهم شود، احساس می شود.حتی اگر در حین زایمان جراحی صورت نگیرد، فرآیند زایمان باعث حساسیت و تورم این ناحیه شده و باعث درد پرینه می شود. درد موقتی است و زخم در نهایت خود به خود درمان می شود.

مدت زمان بهبود ناحیه ی پرینه

اگر زایمان طبیعی و بدون اپیزیوتومی یا پارگی انجام داده باشید، شاید ناحیۀ پرینه متورم یا حساس شده باشد، اما احتمالاً با گذشت یک هفته یا شاید حتی یک یا دو روز بهبود پیدا می کند. زمان بهبود در هر زنی با دیگری متفاوت است، اما در مجموع هرچه برش یا پارگی عمیق تر باشد، زمان بیشتری برای بهبودش نیاز است. پارگی کوچک درجه یک، بیشتر در پوست است تا عضلات و شاید حتی به بخیه هم نیازی نباشد. این پارگی ها معمولاً سریع بهبود پیدا می کند و چندان آزاردهنده نیست.

اپیزیوتومی متداول یا پارگی درجه دو که شامل پوست و ماهیچه می شود، به بخیه نیاز دارد و معمولاً طی دو یا سه هفته بهبود پیدا می کند. بخیه های جذبی طی این مدت جذب می شود. بعضی از زنان بعد از یک هفته، فقط کمی درد دارند و عده ای تا یک ماه هنوز درد را احساس می کنند.

اگر پارگی شدید تری دارید که تا مقعد کشیده شده است و پارگی درجه سه یا چهار نامیده می شود، ممکن است ناراحتی و درد شما به مدت یک ماه یا حتی بیشتر نیز طول بکشد. در چند روز بعد از زایمان نیز شاید دفع ادرار و مدفوع برایتان سخت باشد. همین طور احتمال بی اختیاری گاز یا مدفوع تا چند ماه یا حتی چند سال بعد وجود دارد.

مراقبت از زخم ناحیه پرینه

مدت زمان بهبود ناحیه پرینه

علت درد در ناحیه پرینه

علت اصلی درد در ناحیه پرینه و واژن پارگی گسترده در هنگام تولد نوزاد است. حتی اگر پارگی درجه 3 یا 4 اتفاق نیفته باشد ، این ناحیه پس از تولد کودک کبود و حساس می شود. از آنجا که این ناحیه برای بریدگی یا زدن بخیه ها یک محل بسیار حساس است، بهبودی بیش از سایر نقاط بدن طول می کشد. میزان این درد از یک شخص به شخص دیگر متفاوت است و همچنین بستگی به میزان عمق پارگی دارد. با پارگی درجه 3 یا 4 ممکن است درد یا ناراحتی به مدت سه ماه یا بیشتر وجود داشته باشد.

روش های مراقبت از ناحیه پرینه

به منظور مراقبت از پرینه بعد از زایمان طبیعی می توانید از راه حل های زیر استفاده کنید:

  • الف) مراقبت از زخم پرینه

  • یکی از نکات بسیار مهم در این امر رعایت بهداشت شخصی می باشد. توصیه می شود حداقل یک بار حمام کامل داشته باشید و روزانه سه تا چهار بار ناحیه پرینه خود را بشویید.
  • حداقل هر چهار تا شش ساعت پد های بهداشتی خود را تعویض کنید تا حد امکان این ناحیه تمیز باقی بماند.
  • برای مراقبت از پرینه همواره هنگام شستشو، ناحیه perineal را از قسمت جلو تا پشت خشک کنید تا از ورود میکروب از روده به داخل واژن جلوگیری شود. همچنین شستشوی پرینه پس از فعالیت روده بسیار مهم است.
  • برای خشک کردن پرینه خود از سشوار استفاده نکنید. این کار موجب به تاخیر افتادن بهبودی می شود یا باعث سوزش در ناحیه دستگاه تناسلی می شود.
  • ممکن است آنتی بیوتیک ها برای جلوگیری از عفونت و تجزیه زخم از سوی متخصص زنان و زایمان تجویز شوند.
  • قرار دادن کمپرس یخ به مدت 24 ساعت بعد از جراحی منطقه در ناحیه پرینه می تواند التیام بخش و موجب کاهش درد شود.
  • به طور منظم داروهای تسکین دهنده درد را مصرف کنید. این دارو معمولا توسط پزشک تجویز می شود.
  • دراز کشیدن به مدت 20 تا 40 دقیقه هر ساعت به مدت دو تا چهار روز اول می تواند به التیام بخیه ها و مراقبت از پرینه کمک کند.
  • برای مراقبت از پرینه از “نشستن” و بلند کردن وزنه های سنگین (از جمله برداشتن فرزندان دیگر) خودداری کنید، زیرا این فشار بیشتر روی پرینه قرار می کند.

ب) تسکین درد ناحیه پرینه

تمیز نگه داشتن ناحیه پرینه

برای جلوگیری از ابتلا به عفونت های باکتریایی و مراقبت از پرینه، منطقه پرینوم را تمیز نگه دارید. برای پیشگیری از تحریک پوست، از آب گرم برای تمیز کردن استفاده کنید. این ناحیه را از سمت جلو به عقب خشک کنید تا فضایی برای رشد باکتری وجود نداشته باشد. همچنین، دستمال های بهداشتی را در فواصل منظم تعویض کنید.

حمام آب گرم

وان حمام را از آب گرم پر کنید و باسن خود را به مدت 20 دقیقه درون آن قرار دهید تا درد ناحیه پرینه تسکین پیدا کند. شما می توانید این کار را 2-3 بار در روز انجام دهید. همچنین می توانید یک تشت پلاستیکی را از آب گرم پر کرده و بر روی صندلی توالت قرار دهید و طوری درون این تشت بنشینید که فقط ناحیه پرینه با آب گرم در تماس باشد.

کیسه یخ

آب تصفیه شده را بگذارید یخ بزند، سپس درون دستکش جراحی قرار دهید و برای تسکین درد، آن را بر روی ناحیه پرینه بگذارید. کیسه یخ به سرعت روند بهبود نیز کمک می کند.

استراحت

از وارد کردن هر گونه فشاری بر قسمت پایین بدن خود پس از زایمان پرهیز کنید. از ایستادن یا نشستن به مدت طولانی نیز دوری کنید. دراز بکشید تا بر روی ناحیه پرینیوم، فشار زیادی وارد نشود.

علت درد ناحیه پرینه

تسکین درد ناحیه پرینه

تمرینات کگل (Kegel)

تمرینات کگل برای تقویت عضلات لگن و بهبود گردش خون و سرعت بخشیدن به روند بهبود عالی هستند.

کمپرس گرم

استفاده از کمپرس گرم می تواند درد و ناراحتی را تسکین دهد.

استفاده از لباس زیر راحت

لباس زیر گشاد و پنبه ای بپوشید تا هوا جریان داشته باشد و پوست تحریک نشود. این کار به بهبود سریع زخم کمک می کند.

نوشیدن مایعات

در مواقعی که روده شما به سختی کار می کند، باید آب زیادی بنوشید و مواد غذایی غنی از فیبر مصرف کنید زیرا یبوست را از بین می برند و مانع از ایجاد فشار در ناحیه پرینوم می شوند.

قرار دادن زخم در معرض هوا

به علت ترشح از ناحیه واژن، مشکل است که زخم را در معرض هوا قرار دهید. در چنین مواردی، زمانی که دراز کشیده اید، از یک پد یا حوله یکبار مصرف، استفاده کنید تا مقداری هوا به زخم برسد.

استفاده از پدهای پنبه ای

یک پد پنبه ای سرد (یخ زده) را که در گیاه نارون کوهی خیس کرده اید، بر روی زخم بگذارید.

درمان دارویی

اگر درد غیر قابل تحمل است، می توانید از داروهای ضد دردی که پزشک تجویز کرده، استفاده کنید. از مصرف داروهای OTC بدون نظر پزشک اجتناب کنید. پس از زایمان، معاینات منظم پزشکی برای اطمینان حاصل کردن از بهبود زخم های پرینوم لازم است.

یک مطالعه نشان می دهد که مصرف یک دوز از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی( NSAID ها) بعد از زایمان و در مادرانی که نوزادشان را با شیر خود تغذیه نمی کنند، می توانند درد را چهار تا شش ساعت پس از مصرف، کاهش دهد.

همچنین، این زنان بعد از 4 یا 6 ساعت پس از اولین مصرف NSAID، در مقایسه با زنانی که از هیچ دارویی استفاده نکردند، به داروی اضافی برای کاهش درد نیاز نداشتند. NSAID تاثیر بیشتری نسبت به پاراستامول در بهبود درد پرینه پس از زایمان دارد. این مطالعه همچنین نشان داد که این داروها اثرات نامطلوبی بر روی مادر و نوزاد ندارند. با این حال، در مورد اثرات این داروها بر روی مادران شیرده، اطلاعاتی وجود ندارد.

بنابراین اگر نوزادتان را با شیر خودتان تغذیه می کنید، قبل از مصرف NSAID ها برای درد پرینه، با پزشک خود صحبت کنید. توجه داشته باشید که داروها مقصد نهایی برای تسکین درد نیستند. شما می توانید درد را از طریق انجام برخی اقدامات ساده کاهش دهید.

زمان شروع رابطۀ جنسی پس از بهبود ناحیۀ پرینه

اگر اپیزیوتومی یا پارگی داشته اید، بین چهار تا شش هفته بعد از زایمان کاملاً بهبود پیدا می کنید. اگر پزشکتان به شما اجازه داد و خودتان به این کار تمایل داشتید، پس از گذشت این زمان می توانید رابطۀ جنسی خود را شروع کنید. اگر پارگی درجه سه یا چهار داشتید، خیلی مهم است که قبل از شروع مجدد رابطۀ جنسی، توسط پزشک معاینه شوید.

وقتی رابطۀ جنسی را شروع می کنید، شاید احساس درد و کشیدگی داشته باشید. برای اینکه نزدیکی برایتان راحت تر شود، سعی کنید تا جای ممکن آرام باشید، زمان زیادی برای معاشقه بگذارید و از یک روان کننده واژینال بر پایۀ آب استفاده کنید، به خصوص اگر به نوزادتان شیر می دهید، زیرا شیردهی سطح استروژن بدن را پایین می آورد و باعث خشکی واژن می شود.

بهتر است تا زمانی که شیر می دهید، هنگام نزدیکی از روان کننده استفاده کنید. شاید پزشکتان توصیه کند از یک محلول حاوی استروژن استفاده کنید که فقط با نسخۀ پزشک قابل تهیه است. اگر این کار ها را امتحان کردید و باز هم نزدیکی جنسی برایتان بسیار دردناک بود، مدت بیشتری صبر کنید و اگر درد تا چند ماه بعد از زایمان ادامه پیدا کرد، لازم است به دنبال درمان پزشکی مجدد باشید.

رو شهای تسکین درد ناحیه پرینه

برقراری رابطه جنسی بعد از بهبود ناحیه پرینه

رژیم غذایی در طول دوران بهبودی ناحیه پرینه

برای چند روز اول، معمولاً رژیم غذایی کم فیبر و مصرف مایعات زیادی توصیه می شود تا از بیش از حد به ناحیه پرینه هنگام خروج مدفوع جلوگیری شود. این مواد غذایی شامل نان سفید، ماکارونی غنی شده، برنج و ذرت، حبوبات، تخم مرغ، ماهی، پنیر، گوشت و مرغ (بدون پوست)، مقادیر کمی از میوه و سبزیجات رسیده و بدون پوست است.

بعد از سه روز، رژیم غذایی با فیبر زیاد بخورید تا مدفوع نرم تر و به راحتی خارج شود. توصیه می شود نان سبوس دار و غلات، ماکارونی، برنج قهوه ای و حداقل چهار وعده میوه و سبزیجات به طور روزانه میل شود. روزانه حداقل هشت لیوان آب نوشیده شود تا خطر ابتلا به یبوست کاهش یابد.

در چه صورت نیاز به مراجعه به پزشک وجود دارد؟

پس از شش هفته از زایمان، از پزشک خود برای بررسی مشکلات زیر که ممکن است پس از زایمان به وجود بیایند، یک وقت ملاقات بگیرید:

  • اگر درد دارید، مطابق تجویز پزشک داروهای ضد درد را مرتباً مصرف کنید.
  • اگر علائم وجود عفونت مانند تب، شکستگی زخم یا ترشحات در ناحیه perineal را مشاهده کردید، توصیه می شود که به پزشک مراجعه کنید.
  • اگر در کنترل ادرار مشکل دارید، لطفاً در مورد این متخصص زنان و زایمان خود صحبت کنید. در صورت لزوم آنها شما را به یک متخصص اورولوژی ارجاع می دهند.

در صورت ادامه داشتن درد پرینئوم، پزشک می تواند اقدامات زیر را انجام دهد:

  • پزشک، بخیه ها را از لحاظ وجود هرگونه عفونتی، مورد بررسی قرار می دهد. در صورت وجود عفونت، بخیه ها را باز می کند تا عفونت از بین برود و زخم بهبود پیدا کند.
  • در صورت وجود هموروئید در ناحیه مقعد، برای تخلیه خون جمع شده، بخیه ها را بر می دارند.
  • پزشک ممکن است بسته به نوع و شدت عفونت بخیه در ناحیه پرینوم، آنتی بیوتیک، تجویز کند.
  • در صورت استمرار درد و بروز تب و ترشحات بد بو، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید. پزشک ممکن است شما را به یک متخصص بیماری های انگلی یا یک متخصص توانبخشی لگن معرفی کند.
آیا این مطلب مفید بود؟
نظر خود را بنویسید! لطفا کلیک کنید