معتادان تحصیل کرده
وقتی سخن از اعتیاد به مواد مخدر به عنوان خانمان سوزترین بلای ممکن میشود، خواه ناخواه تصوری از انسانهای ژولیده و بیسواد در ذهن متبادر میشوداما جای بس نگرانی و تاسف است که امروزه درصد بالایی از معتادان را افراد تحصیلکرده تشکیل میدهند؛ افرادی که وقتی ظاهرشان را میبینی در ذهنت هم نمیگنجد که معتاد باشند ولی هر روز مبالغ هنگفتی را صرف دود و دم یا از نوع با کلاسش قرصهای رنگ و وارنگ میکنندتا ساعتی را در هپروت بگذرانند! مشاور دبیر کل ستاد مبارزه با مواد مخدر گفته است:«۲۰ درصد معتادان تحصیلات عالیه دارند.» علی مویدی، قائم مقام دبیر کل ستاد مبارزه با مواد مخدر هم عنوان کرده است: «۶٫۱ درصد دانشآموزان و ۶٫۲ درصد معتادان تحصیل کرده دارند.»
چالش اعتیاد در دنیای معتادان تحصیل کرده
اعتیاد از دیرباز به عنوان غده چرکینی از معضلات و آسیبهای اجتماعی- که خود منشا بسیاری از معضلات خانمانبرانداز دیگر است- مطرح بوده و هست. چنانچه به گفته موسویچلک، رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران «عامل ۵۵ درصد طلاق ها اعتیاد است.» اما ورود این معضل اجتماعی به دنیای تحصیلکردهها چالشی تازه و آسیبزاتر در جامعه به دنبال خواهد داشت چراکه این معضل در میان عوام و افراد بیسواد به دلیل عدمآگاهی از تبعات آن، امری قابل هضم است اما گرایش تحصیلکردهها به عنوان افراد آگاه -که نگاه جامعه و انتظارات از آنهامتفاوت است- اصلا قابلدرک نیست و باید ریشه یابی اساسی صورت گیرد. افرادی که در قامت افراد موفق اکثرا عنوان الگوو نمونههای جامعه را دارند و توقع از آنان بسیار به عنوان انسانهای آگاه بسیار است.
از اختلالات روانی تا گسترش جرم و جنایت
با این حال اعتیاد عنوان مادر آسیبهای اجتماعی را در میان کارشناسان و آسیب شناسان اجتماعی دارد. هر چند ریشه پیدایش آن خود جای بحث و بررسی دارد،اما باید گفت اعتیاد منشا بسیاری از معضلهایی است که گاه بنیان خانواده و گاه بنیان جامعهای را به خطر میاندازد. اعتیاد، عوارض و معضلهای فردی و اجتماعی بسیاری به دنبال دارد که میتوان از بر هم خوردن تعادل روانی، عدم توجه به اصول و مقررات جامعه،ضعف اراده، ایجاد احساسات خصومتزا، بیقراری، عصیانگری، اضطراب دائم و احساس بیکفایتی و تنهایی، اختلال در خواب ، بروز انواع بیماری ها و اختلالات روانی به عنوان معضلهای فردی آن نام برد.
دلایل عمده گرفتاری در منجلاب اعتیاد چیست؟
نابسامانی خانوادگی، محدود شدن روابط خانوادگی که رفت و آمد های بین اقوام کاهش می یابد،عدم تربیت صحیح فرزندان از سوی پدر و مادر،خشونت در خانواده، افت سطح فرهنگ اجتماعی و اقتصادی خانواده، گسترش طلاق و کاهش آمار ازدواج ، عدماحساس مسئولیت نسبتبه خانواده و جامعه، سطحی و تصنعی شدن روابط اجتماعی و دوری از پیوندهای مستحکم عاطفی،گسترش جرم و جنایت، نشر بیماریهای واگیردار و خطرناک مثل ایدز و هپاتیت،محروم شدن نسل آینده از تربیت صحیح و ایجاد مشاغل کاذب هم از آسیبهای اجتماعی اعتیاداست. در کنار این معضلها اعتیاد هزینههای اقتصادی بسیاری نیز بر جامعه تحمیل میکند.
راه های نجات از منجلاب اعتیاد چیست؟
حال چه باید کرد و راه چاره چیست؟ حال دانشجویان امروز و دیروزمان که بعضی از آنها بهمعتادان تحصیل کرده جامعه تبدیل شده اند خوب نیست و باید گفت جای خالی آموزش ها و فقدان مهارتهای زندگی دام اعتیاد را هر روز گستردهتر میکند و در این میاناین آسیبهایاجتماعی نهان در پوسته اعتیاد است که جامعه را بیش از هر چیزی آزرده و آمار طلاق و بزهکاری را در میان این قشر میافزاید. سالهاست که آسیبشناسان معضلهاو گرفتاریهای اعتیاد را در اشکال و گونههای مختلف معرفی کردهاند و نسبت به افزایش آنها در جامعه هشدار دادهاند.
بنابراین امروز دیگر جای حرف و سخن نیست و باید در وهله اول به دنبال آگاه کردن جامعه نسبت به این خطر بیخگوش بود و با معرفی موادمخدر و روانگردانها جوانان را از خطرات آندر امان داشت. این مهم میسر نمیشود مگر با همکاری سازمانهای دولتی، مردمنهاد، آحاد جامعه و مسئولان.