معرفی سینمایی خانه پدری
سینمایی خانه پدری فیلمی به کارگردانی، نویسندگی و تهیهکنندگی کیانوش عیاری محصول سال ۱۳۸۹ است.
این فیلم که در دی ۱۳۹۳ اکران آن آغاز شده بود اما یک روز نگذشته بود که خبر توقیف سینمایی خانه پدری به دلیل صحنه های خشن رسانه ای شد. اما پس از پنج سال فیلم خانه پدری با اصلاحاتی جزئی و با ردهبندی سنی بالای ۱۵ سال در تاریخ ۱ آبان ۱۳۹۸ مجدداً در سینماهای ایران اکران شدهاست.
کیانوش عیاری درباره سینمایی خانه پدری میگوید: این فیلم برگرفته از اتفاقی است که سی و هفت، هشت سال پیش در اهواز رخ داد و ذهنم را تسخیر کرد. این موضوع در طی سال های سپری شده دائماً تغییر شکل داد و پوست انداخت و شد فیلم «خانه پدری»، که جز جوهر ربطی به اتفاق ندارد.
معرفی عوامل سینمایی خانه پدری:
کارگردان:کیانوش عیاری
تهیه کنندگان:کیانوش عیاری
فیلمنامهنویس: کیانوش عیاری،
مدیر فیلمبرداری: داریوش عیاری، صدابردار: سعید صالحی، چهرهپرداز: حسین صالحیان و اعظم رحمانی، طراح صحنه و لباس: اصغر نژادایمانی، تدوین: کیانوش عیاری، صداگذاری: مسعود بهنام، موسیقی : بهزاد عبدی، عکاس: مزدک عیاری
سال ساخت:۱۳۹۳
بازیگران سینمایی خانه پدری:
- مهدی هاشمی
- شهاب حسینی
- مهران رجبی
- ناصر هاشمی
- نازنین فراهانی
- مینا ساداتی
- معصومه بافنده
- نگاه خاقانی
- ستاره میرمحمد
- مژده همرنگ
- پادینا رهنما
- آزاده موحدبشیری
- آیناز آذرهوش
- معینالدین عشاقی
- علی قرهگوزلو
- ملیکا فردوسیان
- متین کتکی
- متین کتکی
درباره کارگردان سینمایی خانه پدری
کیانوش عیاری (زاده ۲۳ اردیبهشت ۱۳۳۰ - اهواز) نویسنده و کارگردان ایرانی است. وی فعالیت سینمایی را با ساخت فیلمهای کوتاه ۸ م. م در سینمای آزاد اهواز آغاز کرد.عیاری سینمای حرفهای را با نگارش فیلمنامه و کارگردانی فیلم تنوره دیو تجربه کرد. از مشخصههای بارز فیلمهای عیاری سبک واقع گرایانهٔ منحصر به فردش و پرداختن به موضوعات بکر همچون پیوند قلب در فیلم بودن با نبودن میتوان نام برد. عیاری از سال ۱۳۸۱ به مدت ۵ سال مشغول ساخت سریال روزگار قریب بود که داستان زندگی بنیانگذار طب نوین کودکان در ایران، دکتر محمد قریب است. عیاری برای فیلم آبادانیها در سال ۱۹۹۴ برندهٔ جایزهٔ پلنگ نقرهای جشنواره بینالمللی فیلم لوکارنو شد. او برادر داریوش عیاری است.
کارنامه هنری کیانوش عیاری
سینمایی
- تازهنفسها (۱۳۵۸)
- تنوره دیو (۱۳۶۴)
- شبح کژدم (۱۳۶۵)
- آنسوی آتش (۱۳۶۶)
- روز باشکوه (۱۳۶۷)
- دو نیمه سیب (۱۳۷۰)
- آبادانیها (۱۳۷۱)
- شاخ گاو (۱۳۷۴)
- خانه به خانه (۱۳۷۵)
- بودن یا نبودن (۱۳۷۷)
- سفره ایرانی (۸۰–۱۳۷۸)
- بیدار شو آرزو (۱۳۸۳)
- خانه پدری (۱۳۸۹)
- جوکر (۱۳۹۴)
- کاناپه (۱۳۹۵)
- رکر (۱۳۹۸)
- سریال تلویزیونی
- روزگار قریب (۸۶–۱۳۸۱)
- هزاران چشم (۱۳۸۲)
- ۸۷ متر
جوایز و افتخارات کیانوش عیاری
- نامزد جایزه افقهای ونیز جشنواره فیلم ونیز برای فیلم خانه پدری ۲۰۱۲
- برنده سیمرغ بلورین بهترین اثر هنر و تجربه از جشنواره فیلم فجر برای فیلم بیدار شو آرزو ۱۳۸۳
- برنده جایزه ویژه هیئت داوران جشنواره فیلم فجر برای فیلم بیدار شو آرزو ۱۳۸۳
- نامزد جایزه کریستال گلوب از جشنواره فیلم کارلووی واری برای فیلم سفره ایرانی ۲۰۰۲
- نامزد جایزه هرم طلایی از جشنواره فیلم قاهره برای فیلم بودن یا نبودن ۱۹۹۸
- برنده جایزه بهترین فیلمنامه از جشنواره فیلم قاهره برای فیلم بودن یا نبودن ۱۹۹۸
- برنده جایزه پلنگ نقرهای از جشنواره بینالمللی فیلم لوکارنو برای فیلم آبادانیها ۱۹۹۴
- برنده لوح زرین بهترین کارگردانی از جشنواره فیلم فجر برای فیلم آن سوی آتش ۱۳۶۶
- برنده لوح زرین بهترین کارگردانی از جشنواره فیلم فجر برای فیلم تنوره دیو ۱۳۶۴
- برنده جایزه بهترین فیلم از نگاه عموم برای فیلم جوکر (فیلم ۱۳۹۴) ۱۳۹۴
داستان سینمایی خانه پدری
داستان سینمایی خانه پدری؛ قصه اتفاقهای یک خانه قدیمی را از سال ۱۳۰۸ (اواخر دوره قاجار) تا ۱۳۷۹ روایت میکند با بازیگرانی همچون متین کتکی، مهدی هاشمی، شهاب حسینی و مهران رجبی ، ناصر هاشمی، مینا ساداتی ، نازنین فراهانی و… در چند اپیزود ساخته شده و مسائل و مشکلات زنان ایران را در هفتاد سال اخیر به تصویر کشیدهاست. در این فیلم ناصر هاشمی (نقش جوانی) و مهدی هاشمی (نقش میانسالی) کاراکتر اصلی این فیلم را، که روایت زندگیاش از پانزده تا هشتاد سالگی به تصویر کشیده شده، بازی میکنند.
نقد سینمایی خانه پدری
« خانه پدری » شروع طوفانی و غافلگیر کننده دارد. 10 دقیقه ابتدایی فیلم که با تعقیب و گریز پدر و دختر و در نهایت قتل وحشتناک دختر به دست پدر همراه است، به راحتی می تواند هر تماشاگری را شوکه کند. این اتفاق می توانست یک مقدمه عالی برای فیلمی باشد که از هر حیث متفاوت با دیگر آثار سینمای ایران است و از جسارت بی نظیری در پرورش و به تصویر کشیدن ایده اش برخوردار است. اما در ادامه داستان این اتفاق آنطور که انتظار می رفت به وقوع نمی پیوندد.
« خانه پدری » که نامی کنایه آمیز در وصف فیلم است، درباره فرهنگ مرد سالاری و تضییع حقوق زنان در کشورمان است که در قالب نام " خانه پدری " به مخاطب ارائه شده است. ( یعنی جایی که می بایست فرد بیشترین احساس امنیت را داشته باشد ). تصویری که عیاری از وضعیت زنان در بازه های مختلف زمانی ترسیم کرده، چنان تلخ و گزنده است که تماشایش بر پرده نقره ای می تواند هر تماشاگری را سرشار از اندوه کند.
عیاری مانند ساخته های پیشین اش که واقع گرایی از ویژگی های برجسته آنها بوده، در « خانه پدری » نیز تصویری برگرفته از حوادث روزنامه ها واتفاقات جامعه مرد سالار ایران را به تصویر کشیده و با هوشمندی در این راه، به سال 1308 گریزی می زند و قتل فجیع دختر را در فرهنگ اشتباهی که در آن دوران حکمفرما بوده به تصویر می کشد. « خانه پدری » به ما نشان می دهد که حتی پس از قتل دختر، اعضای مرد خانواده تمایلی به پذیرش اشتباه خود ندارند و همچنان طی زمان های مختلف به جای پذیرش اشتباه خود، سعی در سرپوش گذاشتن بر آن با قفل کردن زیرزمین و اقدامات دیگر دارند.
با اینحال « خانه پدری » با اینکه سوژه حساسیت برانگیزی را انتخاب کرده و عیاری هم تا جایی که می توانسته آن را بصورت مستند روایت کرده، اما از حیث سینمایی به توفیق چندانی نمی رسد و اثری خسته کننده محسوب می شود. در واقع اگر بخواهیم 10 دقیقه طوفانی آغاز فیلم را نادیده بگیریم، « خانه پدری » مجموعه ای از اپیزودهای تکراری هست که اتفاق ویژه ای در آن رخ نمی دهد تا تماشاگر را با خود همراه کند. این اپیزودها قرار هست خشونت هایی که علیه زنان در سالهای اخیر روا داشته شده را با توجه به ماهیت داستان به معرض نمایش بگذارد اما هیچکدام از این اپیزودها به جز اپیزود ابتدایی، تاثیرگذار نیستند.
شاید بتوان اصلی ترین دلیل این موضوع را عدم شخصیت پردازی مناسب عنوان کرد. در « خانه پدری » افراد در طی مدت زمان کوتاهی که بر تصویر حضور دارند، ناگهان گرفتار تغییر زمانی فیلم و اضافه شدن شخصیت های دیگر به داستان می شوند که همگی آنها نیز از درد مشترکی به نام عدم پرداخت شخصیت رنج می برند. این مشکل به حدی تماشاگر را دچار مشکل می کند که پس از تغییر زمان فیلم، چند دقیقه ای طول می کشد تا متوجه شود الان کدام شخصیت نسخه مسن تر شده شخصیت اپیزود قبلی است!
می توان ایراداتی را هم به بازی بازیگران فیلم وارد کرد که به جز مهدی هاشمی ، اغلب آنها به نحو احسن از انجام وظایف خود بر نیامده اند. انتخاب مهران رجبی با سابقه ای کاملا کمدی در نقش پدر ظالم خانواده که دختر را به قتل می رساند، شاید در وهله اول تصمیم پر جسارتی تلقی شود اما در اواسط فیلم زمانی که عیاری شوخی هایی را از زبان رجبی اجرا می کند موقعیتی عجیب را رقم می زند که در نقطه مقابل دیدگاه تاریک فیلم به مقوله مرد سالاری و ظلم به زنان می باشد.
با اینحال در مجموع به نظرم هنوز می توان « خانه پدری » را به واسطه سوژه جذابش و البته ده دقیقه طوفانی ابتدایی ستایش کرد. فیلم عیاری ، فیلم یکدستی نیست و از امتیاز مقدمه هیجان انگیزش در ادامه به خوبی استفاده نمی کند اما با اینحال یکی از پر مغز ترین فیلمهای چند سال اخیر سینمای ایران است که یک " درد " را به ما یادآوری می کند و آن " مرد سالاری و تضییع حقوق زنهاست ". نگاهی که اگرچه تلخ است اما نمی توان آن را انکار کرد. عیاری با « خانه پدری » تلنگری به گذشته می زند و تفکری اشتباه و فرهنگی نادرست را در بازه های مختلف زمانی به تصویر می کشد که حکایت از پنهان کاری و سرپوش گذاشتن بر اشتباهات دارد. اما ای کاش این سوژه در بستری مناسب تر با روایتی جذاب تر به مخاطب ارائه می شد تا ماندگاری کاملی بر ذهن تماشاگر داشته باشد چراکه احتمالاً مخاطب پس از دیدن فیلم فقط ده دقیقه ابتدایی آن را به یاد خواهد آورد.
حواشی سینمایی خانه پدری
«خانه پدری» تولید سال1389 به سفارش نیروی انتظامی است که بهدلیل برخی حواشی مربوط به داستان فیلم، تا به امروز مجوز اکران دریافت نکرد. این فیلم یک روز پس از اکران توقیف شد و توقیف آن 9 سال طول کشید. این اتفاق همزمان با وعدههای دولت وقت برای حمایت از فیلمسازان و اهالی هنر بود که هنوز حرف از دهان مسئولین در نیامده بود که خانهی پدری اولین قربانی توقیف فیلمها شد.
سال ۱۳۸۹ خبری در رسانهها منتشر شد که کیانوش عیاری فیلمبرداری فیلم سینمایی را آغاز کرده که به یک چالش اجتماعی خاموش در ایران میپردازد؛ «درگیریهای ناموسی» در خانواده. حضور مهدی هاشمی و شهاب حسینی در صدر بازیگران این فیلم هم باعث شد اقبال به فیلم در حال ساخت عیاری بیشتر شود. اما پس از اکران اولیه در روز نخست به دلیل آنچه وجود صحنههای خشن در فیلم عنوان شد، از اکران پایین کشیده شد.
عدم اکران فیلم خانه پدری اما واکنشهای متفاوتی را برانگیخت. موافقان عدم اکران این فیلم عنوان میکردند که « تصویر کشیدن فرزند کشی به شنیعترین شکل ممکن » دلیل موجهی برای عدم اکران است اما سینماییها این رویکرد را غیرحرفهای میخوانند و این فیلم را جز مهمترین آثار کیانوش عیاری میخوانند. تا جایی حسین معززینیا منتقد فیلم در نوشتاری درباره این فیلم گفت: این فیلم یکی از مهمترین آثار سینمایی در ایران است.
داستان فیلم اما روایت یک خانواده است که دختر خانواده به واسطه سوءظن رابطه نامشروع با جوانی از سوی پدر و برادرش در زیرزمین به شکل فجیعی کشته و چال میشود و این شروع یک داستان پر پیچ و خم در سه دوره زمانی است.
آنطور که منتقدان میگویند؛ صحنههای کشته شدن و چال کردن دختر که سکانسهای ابتدایی این فیلم را تشکیل میدهند، صحنههای خشن توصیف شدهاند و منجر به توقیف فیلم شده است. به همین دلیل منتقدان میگویند ساختار فیلم عیاری به گونهای است که اگر سکانسهایی ابتدایی این فیلم حذف میشد، فیلم تا حد زیادی تبدیل به فیلمی گنگ میشد و مفهوم خود را از دست میداد.
۵. بنابر همین دلایل یکی از علتهایی که باعث شد روند اکران این فیلم ۹ سال طول بکشد، پافشاری کیانوش عیاری بر عدم حذف صحنههای ابتدایی فیلم بود. تا جایی گفته میشد فشارهای زیادی به عیاری آمده تا این سکانسها حذف و فیلم پروانه نمایش دریافت کند، اما عیاری ۹ سال زیر بار نرفت.
۶. حالا آنطور که رسانهها گزارش داده اند؛ فیلم خانه پدری قرار است در چهارچوب طرح رده بندی سنی و در رده بندی ۱۵+ سال و به شکل محدود در ۱۵ سالن سینما اکران شود. با این تفاصیل فیلم خانه پدری با سانسورهای زیادی مواجه نشده است.
مسعود فراستی در یک فایل صوتی انتقاد تندی به فیلم کرد و گفت: «این فیلم تنها فیلمی است که موافق توقیف آن هستم. این فییلم ضدملی و ضدایرانی است، یعنی یکی این را ببینید میگوید ما با این وحوش طرفیم؟» این در حالی است که فیلمسازانی همچون اصغر فرهادی دیدگاه مثبتی به فیلم داشتند.
پس از حواشی سینمایی خانه پدری و توقیف آن، این فیلم اکنون در چارچوب نظام رده بندی سنی به صورت محدود در پانزده سالن سینما با اصلاحات در دو صحنه اکران میشود؛ اصلاحاتی که معاون نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی تاکید دارد همان اصلاحات مدنظر شورای پروانه نمایش از ابتدا بوده که اکنون کیانوش عیاری متقاعد شدتا آن را اعمال و فیلم را با رده بندی 15+ سال اکران کند.
تصاویر سینمایی خانه پدری