افسردگی سایکوتیک یکی از انواع افسردگی است که می تواند به دلایل مختلف چون ژنتیک در افراد بروز پیدا کند. مهمترین ویژگی و علائم این افسردگی توهم و هذیان گویی است. تانما در این مطلب ضمن بیان علل و علائم این نوع از افسردگی، تشخیص و درمان افسردگی سایکوتیک را بیان می کند؛

افسردگی چیست؟

غمگین بودن طولانی مدت، بی علاقه گی به اموری که قبلا ً دوستشان داشتیم، کاهش تمرکز، خستگی بیش از حد و حالت هایی از این دست، می توانند نشانه های افسردگی باشند. این بیماری، احساسات و افکار و رفتار ما را عوض می کند. افسردگی می تواند با مشکلات هیجانی و جسمی همراه باشد.

اختلال افسردگی یا روانپریشی یک ضعف نیست که با چند روز مراقبت برطرف شود بلکه پیگیری و درمان طولانی مدت، مراقبت و پایش مداوم می خواهد. اما نگران نباشید؛ همه ما می توانیم افسردگی را شکست دهیم.

انواع افسردگی کدامند؟

برای درمان افسردگی باید به روان پزشک یا روان شناس مراجعه کنید تا نخست نوع افسردگی تان شناسایی شود و سپس بسته به نوع و شدت علائم ، شاید به دارو درمانی، مشاوره درمانی یا ترکیب هر دو نیاز داشته باشید. انواع افسردگی شامل موارد زیر است:

  • افسردگی ماژور
  • افسردگی مداوم (دیستایمیا)
  • افسردگی پس از زایمان
  • اختلال عاطفی فصلی
  • افسردگی آتیپیک
  • اختلال دو قطبی
  • اختلال ملال پیش قاعدگی
  • افسردگی موقعیتی
  • افسردگی سایکوتیک

افسردگی سایکوتیک چیست ؟

افسردگی سایکوتیک یکی از انواع افسردگی اساسی است، به این صورت که وقتی یک بیماری افسردگی شدید با علائمی از سایکوز (روان پریشی) همراه می شود، بروز می کند. سایکوزها می توانند به شکل توهمات (مانند شنیدن صدایی که به آنها می گوید آنها انسانهای خوبی نیستند یا بی فایده اند)، هذیان (مانند احساس شدید بیهودگی، شکست یا انجام گناه) یا قطع رابطه با واقعیت به هر شیوهٔ دیگری باشد.

شیوع افسردگی سایکوتیک

افسردگی سایکوتیک

شیوع افسردگی سایکوتیک به چه صورت است؟

از هر چهار نفر که بابت بیماری افسردگی در بیمارستانها بستری می شوند، تقریباً یک نفر به افسردگی سایکوتیک دچار است. در کل حدود ۱۴٫۷ در صد تا ۱۸٫۵ در صد از کل مبتلایان اختلال افسردگی ممکن است دچار ویژگی های سایکوتیک باشند.

تفاوت اسکیزوفرنی با افسردگی سایکوتیک چیست؟

افراد مبتلا به بیماریهای روانی دیگر مانند اسکیزوفرنی نیز روان پریشی (سایکوز) را تجربه می کنند. با این تفاوت که افراد مبتلا به افسردگی سایکوتیک هذیانها و توهماتی با درون مایه افسردگی را دارا هستند (مانند بیهودگی یا شکست)، درصورتیکه علائم سایکوز در بیماران اسکیزوفرنی اغلب عجیب و نامحتمل هستند و با هیچ وضعیت خُلقی رابطه روشنی ندارند. برای مثال دائم در این فکرند که غریبه ها بدون هیچ دلیلی در حال تعقیب آنها هستند به جای اینکه فکر کنند غریبه ها قصد حمله به آنها را دارند.

افراد به چه دلیل دچار افسردگی سایکوتیک می شوند؟

در خصوص علل افسردگیب سایکوتیک نظریه ای وجود دارد که می گوید ترکیب خاصی از ژن ها باعث افسردگی سایکوتیک می شوند. برخی از ژن ها ممکن است مسئول علائم افسردگی باشند و برخی دیگر ممکن است مسئول علائم روان پریشی باشند . این امر باعث می شود یک فرد آسیب پذیری ژنتیکی در برابر افسردگی، روان پریشی یا هر دو را به ارث برده باشد.

این تئوری ترکیب ژن های مؤثر بر افسردگی نشان می دهد که چرا همه افراد مبتلا به افسردگی دچار روان پریشی نمی شوند. نظریه ای دیگر مبنی بر این است که سطح بالای هورمون استرس کورتیزول در آن دخیل می باشد. سطح بالای کورتیزول اغلب در افراد مبتلا به افسردگی دیده می شود.

افراد مستعد افسردگی سایکوتیک

حدود 3 تا 11 درصد از کل افراد در طول زندگی خود دچار افسردگی شدید می شوند. از افراد مبتلا به افسردگی شدید، حدود 14.7 تا 18.5 درصد آن ها دچار افسردگی با ویژگی های سایکوتیک می شوند. همچنین به نظر می رسد شیوع این نوع افسردگی با افزایش سن افزایش پیدا می کند.

با این حال، پیش بینی ابتلا به افسردگی سایکوتیک غیرممکن است، زیرا در مورد علل این بیماری اطلاعات کافی در دسترس نمی باشد. علاوه بر این، تعاریف و ابزارهای اندازه گیری افسردگی همیشه در حال تغییر هستند. با توجه به اطلاعات حال حاضر برخی عواملی که شما را مستعد ابتلا به افسردگی می کنند شامل موارد زیر است:

جنسیت

زنان دو برابر مردان دچار افسردگی می شوند. حدود دو سوم افرادی که به افسردگی شدید مبتلا می شوند، زنان هستند.

کودکی سخت

افرادی که در کودکی ناملایمات را تجربه کرده اند، بیشتر مستعد ابتلا به افسردگی هستند.

داشتن پدر و مادر یا خواهر و برادر مبتلا به افسردگی

تمایل به افسردگی، به ویژه افسردگی شدید، در خانواده ها وجود دارد. اگر پدر یا مادر یا خواهر و برادری دارید که به افسردگی مبتلا شده باشد، احتمال ابتلای شما به افسردگی در آینده بیشتر می باشد.

افسردگی سایکوتیک چه نشانه هایی دارد؟

افراد مبتلا به افسردگی سایکوتیک ضمن داشتن علائم مشترک با سایر افسردگی، دچار علائم خاصی نیز هستند. در زیر نشانه های افسردگی سایکوتیک را می خوانید:

توهم و هذیان

افراد سایکوتیک تماس خود را با واقعیت از دست می دهند. این افراد ممکن است صداهایی بشنوند که وجود خارجی ندارند (توهم). همچنین آنها ممکن است عقاید غیر منطقی و بسیار عجیب داشته باشند. برای مثال آنها ممکن است خیال کنند که دیگران قادرند افکار آنها را بشنوند.

یا افرادی سعی در صدمه زدن به آنها دارند، یا اینکه توسط شیطان تسخیر شده اند یا به خاطر ارتکاب به جرمی که در واقع هرگز انجام نداده اند تحت تعقیب پلیس هستند. موضوع هذیان ها می تواند شامل موارد ذیل باشند:

  • شهوانی: فرد باور دارد شخص دیگری عاشق اوست.
  • خود بزرگ بینی: اعتقاد به داشتن استعداد عظیم نهفته، توانایی یا اکتشاف بزرگ.
  • حسادت: هسته مرکزی هذیان فرد، خیانت کار بودن همسر یا معشوقه اش می باشد.
  • گزند و آسیب: توطئه ای علیه فرد در جریان است، تحت تعقیب بوده، مسموم شده یا به او دارو خورانده اند و...
  • جسمی: مایه اصلی هذیان در مورد حواس و کارکرد بدنی فرد است.
  • هذیان ها، ناشی از اثرات فیزیولوژیک یک ماده و یا یک بیماری دیگری نیست.
علل افسردگی سایکوتیک

علائم افسردگی سایکوتیک

علائم رفتاری

  • افراد مبتلا به افسردگی سایکوتیک ممکن است بدون هیچ دلیل روشنی عصبانی شوند.
  • آنها ممکن است وقت زیادی را به تنهایی یا در رختخواب صرف کنند.
  • شب بیداری و خوابیدن در طول روز
  • بی خوابیهای مکرر
  • صحبت کردن با این اشخاص ممکن است دشوار باشد، به سختی حرف بزنند یا مطالب نامفهوم و بی معنی بیان کنند.
  • وضعیت ظاهری
  • شخص مبتلا به افسردگی سایکوتیک ممکن است به ظاهرش بی توجه شود. مثلاً از انجام دادن کارهایی مثل حمام کردن یا عوض کردن لباس امتناع کند.

پنهان کاری در افسردگی سایکوتیک

افراد مبتلا به افسردگی سایکوتیک ممکن است بابت افکارشان احساس خجالت و شرمساری داشته باشند در نتیجه سعی در پنهان کردن این افکار کنند. این پنهان کاری تشخیص این نوع افسردگی را با دشواری مواجه می کند.

با چه روش هایی می توان افسردگی سایکوتیک را تشخیص داد؟

پزشکان معمولا برای تشخیص افسردگی سایکوتیک با فرد صحبت می کنند. یک چک آپ کلی از فرد گرفته و تمامی احتمالات ممکن برای علل این بیماری را در نظر می گیرند. علاوه بر این ممکن است از فرد آزمایش خون و تصویربرداری مغزی نیز گرفته شود تا از بیماری های جسمی احتمالی نیز مطلع شده و اگر فرد مواد مصرف می کند به درستی شناسایی شود.

اگر پزشک هیچ گونه دلیل فیزیکی برای این عوامل پیدا نکند فرد را به یک روانپزشک و یا روانشناس معرفی می کند. این متخصصان نیز با استفاده از مصاحبه های خاص و ابزار های ارزیابی تخصصی، فرد را مورد بررسی قرار می دهند تا به این نتیجه برسند که آیا فرد مبتلا به اختلال روانی است یا نه؟

بنابراین برای تشخیص اختلال افسردگی اساسی فرد باید ۵ یا تعداد بیشتری از نشانه های زیر را به مدت ۲ هفته داشته باشد و این نشانه ها عملکرد فرد را به شدت مختل کنند:

  • فرد در بیشتر روز و تقریبا هرروز خلق افسرده دارد. این موضوع را یا خودش اظهار می کند (احساس می کند غمگین، تهی و خالی یا ناامید است) یا دیگران می بینند (دائم گریه می کند، در شرف گریه کردن است یا چشمهایش اشکی است.)
  • فرد در بیشترطول روز یا تقریبا هرروز، به تمام فعالیت ها به شدت بی علاقه است.
  • کاهش وزن قابل ملاحظه به هنگامی که رژیم گرفته نشده باشد یا افزایش وزن (مثلا تغییر بیشتر از ۵ درصد وزن بدن در ماه)، یا کاهش یا افزایش اشتها تقریبا هرروز
  • بی خوابی یا پرخوابی تقریبا هرروز
  • پرتحرکی روانی – حرکتی یا کم تحرکی روانی – حرکتی تقریبا هرروز (صرفا خود فرد نباید شخصا احساس کند که بی قرار یا کند شده است، بلکه دیگران نیز باید این حالت را مشاهده کنند)
  • تقریبا هرروز فکر می کند بی حال و بی رمق است یا انرژی اش را از دست داده است.
  • احساس بی ارزشی یا احساس گناه بیش از حد نامناسب (که ممکن است هذیانی باشد) تقریبا هرروز
  • کاهش توانایی فکر یا تمرکز کردن، یا دو دلی، تقریبا هرروز
  • به طور دائم به مرگ فکرمی کند بدون آنکه برنامه ی مشخصی برای آن داشته باشد، یا اقدام به خودکشی می کند یا برنامه ی مشخصی برای خودکشی دارد.

همچنین برای تشخیص فرد مبتلا به افسردگی سایکوتیک، فرد باید دارای علائم افسردگی اساسی در کنار علائم روان پریشی، شامل موارد زیرباشد:

  • توهم
  • هذیان
درمان افسردگی سایکوتیک

تشخیص افسردگی سایکوتیک

روش های درمان افسردگی سایکوتیک کدامند؟

در حال حاضر هیچ روش درمانی تایید شده ای برای افسردگی سایکوتیک وجود ندارد. با این حال، انجمن روانپزشکی آمریکا (APA) ترکیبی از یک درمان ضد افسردگی و داروی ضد روان پریشی یا درمان الکتروشوک را به عنوان درمان خط اول افسردگی سایکوتیک توصیه می کند:

داروها

دارو های معمول شامل مهارکننده های بازجذب سروتونین (SSRI) یا مهارکننده های بازجذب سروتونین-نوراپی نفرین (SNRI) می باشند. شواهد نشان می دهند که درمان ترکیبی نداروی ضد افسردگی با داروی ضد روان پریشی موثرتر است. داروهای معمول شامل مهارکننده های بازجذب سروتونین (SSRI) یا مهارکننده های بازجذب سروتونین-نوراپی نفرین (SNRI) می باشند. با این حال، استفاده ی هم زمان این داروها خطراتی دارد.

یک مطالعه در 2020 که در مجله PLOS ONE منتشر شده، نشان داد ه است که افزودن یک داروی ضد روان پریشی غیرمعمول (به طور خاص کویتیاپین، ریسپریدون، آریپیپرازول یا اولانزاپین) به داروی ضد افسردگی با افزایش خطر مرگ همراه است. همانطور که گفته شد، برای درک بهتر این خطر بالقوه، تحقیقات بیشتری لازم است.

علاوه بر این، شرایط در افراد مختلف، متفاوت است. برای برخی افراد، فایده داروی ضد روان پریشی ممکن است نسبت به خطر بالقوه ی آن ارزش داشته باشد. بهترین کار مشورت با پزشک برای گزینه های کم خطرتر می باشد.

درمان الکتروشوک

الکتروشوک (ECT) یک درمان ایمن و بسیار موثر برای افراد مبتلا به افسردگی سایکوتیک است که به داروهای دیگر پاسخ نمی دهند. از آنجا که الکتروشوک باعث تسکین سریع می شود، برای افرادی که افکار خودکشی دارند نیز توصیه می شود. الکتروشوک ممکن است سریعترین درمان باشد، اما برای جلوگیری از عود علائم، درمان مداوم که اغلب شامل داروهای ضد افسردگی است، نیز لازم می باشد.

همچنین بخوانید:

کنار آمدن با آن

سایکوز می تواند عملکرد افراد را دشوار کند زیرا افراد در واقعیت تحریفاتی را تجربه می کنند. از آنجا که علائم روان پریشی می تواند خطر خودزنی تصادفی یا عمدی را افزایش دهد، دریافت درمان مناسب بسیار مهم است. نیاز به درمان بستگی به زمان دریافت درمان افسردگی سایکوتیک دارد. هرچه فرد دیرتر به دنبال درمان برود، احتمال اینکه نیاز به خدمات پزشکی فوری داشته باشد بیشتر است.

آیا این مطلب مفید بود؟
نظر خود را بنویسید! لطفا کلیک کنید