علایم روماتیسم چیست و بهترین روش های درمانی آن کدامند ؟

بیماری روماتیسم و انواع آن از بیماری های شایع در تمام دنیا هستند و زنان به دلایل مختلفی بیشتر در معرض بیماری های روماتیسمی قرار دارند. در بسیاری موارد این بیماری قابل پیشگیری نیست اما می توان تا حدی آن را کنترل و مدیریت کرد تا ادامه زندگی دچار اختلال بیشتری نشود. تانما در این مطلب علاوه بر علائم بیماری روماتیسم، روش های درمانی روماتیسم را برایتان بیان می کند؛

بیماری روماتیسم چیست ؟

روماتیسم یک وضعیت خود ایمنی است و بدین معناست که سیستم ایمنی به بافت سالم بدن حمله می کند. روماتیسم موجب التهاب، درد و تورم مفاصل بدن میشود. همچنین این بیماری معمولا مزمن بوده و در دراز مدت موجب تخریب مفصل می شود.

بیماری روماتیسم در بارداری

محققان هنوز صد در صد مطمئن نیستند چرا در دوران بارداری بیماری روماتیسم رو به خاموشی می رود، اما آنها چند تئوری دارند. روماتیسم وقتی بروز پیدا می کند که سیستم ایمنی بدن به بافت ها و اندام های سالم خودش حمله می نماید. محققان بر این باورند که بارداری احتمالا سیستم ایمنی را تعدیل می کند تا بدن را از نگاه کردن به جنین به عنوان یک مهاجم خارجی نگه دارد. به این معنی که سیستم ایمنی شما به اندازه گذشته فعالیت نکرده و درد و التهاب کمتری را برای شما به وجود خواهد آورد.

بیماری روماتیسم در کودکان

روماتیسم کودکان یکی از بیماری هایی است که امکان ابتلا به آن در کودکان بسیاری وجود خواهد داشت. علت این بیماری نوعی عفونت گلویی است که توسط یک نوع باکتری با نام استرپتوکوک پدید می آید. عفونت استرپتوکوک را می توان به انواع مختلفی دسته بندی نمود که تنها نوع A آن است که سبب ایجاد تب روماتیسمی کودک خواهد شد.

شیوع بیماری روماتیسم

از هر صد نفر یک نفر در طول عمرش به نوعی به این بیماری مبتلا میشود. این بیماری می تواند در هر سنی بروز کند ولی معمولا در سنین بین ۶۰-۴۰ سالگی دیده میشود. روماتیسم مفصلی در زنان سه برابر شایع تر از مردان است. همچنین دانشمندان طبق بررسی های انجام شده به این نتیجه رسیده اند که در کشور های گرمسیری جهان کودکان بیشتری به این بیماری مبتلا شده اند.

انواع روماتیسم

حدود ۲۰۰ نوع روماتیسم وجود دارد که انواع شایع ان به قرار زیر است:

• روماتیسم مفصلی
• تب روماتیسمی
• لوپوس سیستمیک
• روماتیسم محوری یا روماتیسم ستون فقرات
• پسوریازیس یا صدف
• روماتیسم ناشی از التهاب روده
• نقرس
• بهجت
• سندرم انتی فسفو لیپید
• اسکلرودرمی
• واسکولیت ها

منشاء روماتیسم

کارشناسان معتقدند که بیماری های روماتیسمی توسط ترکیبی از ژن ها و عوامل محیطی ایجاد می شود. به طور کلی، داشتن برخی از انواع ژن ها می تواند حساسیت فرد را به بیماری های روماتیسمی افزایش دهد و عوامل محیطی ممکن است باعث شروع بیماری شود.

به عنوان مثال، مطالعات نشان می دهد افرادی که دارای انواع مختلفی از ژن های خاص به نام ژن های آنتی ژن لوکوسیتی انسان (HLA) هستند ، خطر ابتلا به بیماری های روماتوئید در آن ها افزایش می یابد. در این افراد، بیماری ممکن است به دلیل برخی از رویدادها مانند عفونت های باکتریایی، ویروسی یا چاقی رخ دهد.

عوامل خطرزا

• ژنتیک
• عوامل محیطی
• هورمون ها
• سیگار
• سن
• جنسیت
• رژیم غذایی
• وزن
• کم تحرکی

علائم بالینی بیماری روماتیسم

التهاب معمولا باعث یک یا چند علامت در مفاصل می شود، از جمله:

• درد
• سختی و سفت شدگی بدن بخصوص در صبح ها
• ورم
• گرما و قرمزی
• حساس به درد
• درد مفاصل در هنگام استفاده و کار با آن ها
• بیماری های روماتیسمی می تواند انواع مختلفی از علائم دیگر را ایجاد کند، از جمله:
• خستگی
• التهاب چشم یا عفونت
• التهاب یا زخم لثه
• درد در گردن، ستون فقرات، یا پشت
• دشواری در تنفس عمیق
• درد عضلانی

عوارض روماتیسم

• بیماری های قلبی عروقی
• کم خونی
• عفونت مفصلی یا عفونت در دیگر نقاط بدن
• پوکی استخوان
• سندروم کانال کارپ
• پارگی تاندون های پشت مچ دست
• جابجایی و دررفتگی مهره های بالایی گردن که فشار به نخاع و بروز علائم عصبی را به دنبال دارد .

تشخیص روماتیسم

• آزمایش Anti ccp
• آزمایش ANA
• پروتئین واکنشی C یا CRP
• فاکتور روماتوئید RF
• آزمایش اوریک اسید
• آزمایش کلسیم
• تست آلکالن فسفاتاز
• آزمایش ESR

پیشگیری از بیماری روماتیسم

• استرس خود را با ورزش هایی مانند یوگا و مدیتیشن مدیریت کنید.
• اگر اضافه وزن دارید و سیگاری هستید، بیش از بقیه در معرض ابتلا به روماتیسم می باشید . بنابراین وزن خود را کنترل کنید و سیگار را ترک کنید.
• تحقیقات جدید نشان می دهد که بین روماتیسم و بیماری لثه ارتباط وجود دارد . مسواک زدن ، نخ دندان کشیدن و مراجعه منظم به دندانپزشک می تواند خطر ابتلا به روماتیسم را کاهش دهد.لازم است مصرف مواد غذایی حاوی میزان بالای سدیم (نمک) کاهش داده شود تا مشکل احتباس آب که در نتیجه دریافت کورتون بروز می کند کاهش یابد. برخی عناصر مغذی برای مقابله با روماتیسم مفید هستند مانند مس و سلنیوم که اولی برای نگهداری و حفظ غضروف ها و استخوان ها و دومی برای مقابله با دردهای مفاصل موثر هستند.دانه های روغنی مانند بادام،گردو، فندق و ماهی های حاوی امگا ۳ مانند قزل آلا بسیار مفید هستند.
• سرعت خود را در انجام کارها تنظیم کنید، در فواصل کار کمی استراحت کنید حتی اگر واقعا احساس خستگی نمی کنید. برای کمک گرفتن از دیگران اصلا خجالت نکشید.

درمان بیماری روماتیسم

1)درمان روماتیسم با تغذیه

تغییر در رژیم غذایی

رژیم غذایی ضد التهابی و اسید اکسالیت پایین را در برنامه خود بگنجانید.

تست حساسیت غذایی

می توانید تستی برای تعیین اینکه چه غذاهایی باعث استرس در سیستم شما می شوند انجام دهید تا آن غذاها را در رژیم غذایی کاهش دهید.

غذاهای غنی از ویتامین ب ، منیزیم

منیزیم به بهبود الگوهای سیگنال دهی قند خون کمک می کند و محافظ سد خونی مغز است. بهترین غذاهای غنی از منیزیم و ویتامین ب شامل سبزیجات سبز ، محصولات لبنی ، کاکائو خام و دانه های کدو تنبل است. همچنین می توانید حمام نمک اپسوم را نیز انجام دهید تا سطوح منیزیم خود را بالا ببرید.

استفاده از گیاهان آنتی اکسیدان

زرد چوبه، زنجبیل، پونه کوهی، سیر، ریحان، آویشن و رزماری را به عنوان چای گیاهی ارگانیک به طور مرتب مصرف کنید.

2)درمان روماتیسم با مکمل ها

مکمل های امگا 3

مکمل های امگا 3و اسیدهای چرب برای ثبات قند خون، کاهش التهاب و درد حیاتی هستند.

ویتامین د

ویتامین د خود را از طریق نور خورشید و یا مصرف یک مکمل با کیفیت بالا، افزایش دهید.

3)درمان خانگی روماتیسم

بهبود خواب

خوابیدن با کیفیت بالا و معمولا 8 تا 9 ساعت در هر شب کلید بهبود عملکرد مغز است.

پا برهنه راه رفتن

در جامعه کنونی ،ما انسان ها توسط فرکانس الکترومغناطیسی سمی احاطه شده ایم و افزایش استرس در بدن ما باعث تغییر عملکرد انتقال دهنده عصبی در بدن می شود، با پیاده روی روزانه با پای برهنه بر روی علف، خاک یا ماسه، جاذبه طبیعی را از زمین جذب کرده و ریتم های الکتریکی را متعادل سازید.

روزه گرفتن

روزه گرفتن بیش از 16 ساعت یکی از بهترین راه ها برای بهبود تولید میتوکندری است و بدن شما بهره وری انرژی را با افزایش و تقویت میتوکندری در طول زمان روزه بهبود می بخشد. گرفتن روزه یکی از بهترین روش ها برای کاهش استرس اکسیداتیو و التهاب است.

تصفیه آب خانگی

بسیار مهم است که از مصرف کلرید، فلوراید، آفت کش ها، فلزات سنگین و غیره اجتناب کنید به همین منظور آب تصفیه شده را روزانه بنوشید.

استفاده از روغن های گیاهی

محتوا و مزایای روغن های اسانسی به بهبود سطح اکسیژن و کاهش اثرات مضر استرس اکسیداتیو در بدن کمک می کند. یک قطره روغن معطر روی دست ها بریزید و دستها را به آن آغشته کنید ،با استشمام این روغن مغز تحریک شده و جریان خون در جمجمه افزایش پیدا می کند.

جنب و جوش با شدت پایین

بی تحرکی ، جریان سیال را در مفاصل کاهش می دهد و می تواند منجر به افزایش استرس اکسیداتیو در بدن شود. در طول روز، حرکت زیاد با شدت پایین مانند راه رفتن، دوچرخه سواری سبک، بازی کردن و غیره به کاهش التهاب بدن ، تثبیت مفاصل و تقویت رشد نورون های جدید در مغز کمک می کند.

بهبود روده

بهبود حرکات روده و سم زدایی بدن نکته کلیدی در درمان روماتیسم است با داشتن یک رژیم غذایی ضد التهاب و منابع فیبر مانند دانه چیا و کتان، غذاهای تخمیری و پروبیوتیک ها، حرکت روده را بهبود بخشید.

کمپرس گرم

یک جسم گرم را روی مفصل خود قرار دهید . این اجسام گرم شامل بطری آب داغ یا پد گرمایی الکتریکی می باشند .

کمپرس سرد

اجسام سرد را روی مفصل قرار دهید . این اجسام شامل یک کاسه آب سرد با قالب های یخ، یک پک فریز شده با پوشش حوله روی آن یا یک حوله مرطوب نگهداری شده در فریزر می باشد .

4)درمان روماتیسم در طب سنتی

دارچین

دارچین به دلیل داشتن خاصیت ضد التهابی که دارد در تسکین علایم روماتیسم موثر است علاوه بر این، این گیاه در تسکین درد به خصوص در هوای سرد زمستان موثر است. از پودر دارچین حدود 2 تا 4 گرم هر روز به عنوان ادویه استفاده کنید یا آن را با عسل ترکیب نمائید تا نتیجه بهتری بگیرید.

چای سبز

چای سبز به دلیل داشتن پلی فنول ها خاصیت ضد التهابی و محافظت مفاصل دارد. علاوه بر این، آنتی اکسیدان های موجود در آن مهم ترین نقش را در بهبود سیستم ایمنی و درمان روماتیسم ایفا می کنند.

چای سبز تازه را بجوشانید تا از مزه طبیعی آن لذت ببرید، یا چای را در آب داغ به مدت 3 تا 5 دقیقه بخیسانید و برای محدود کردن کالری موجود در رژیم غذایی شکر به آن اضافه نکنید. همچنین می توانید یک برش لیمو نیز به آن اضافه کنید.

زنجبیل

همه ما می دانیم زنجبیل به دلیل خاصیت ضد التهابی برای بسیاری از بیماری ها به خصوص حالت تهوع، مفید است علاوه بر این به تسکین علایم روماتیسم کمک می کند

زنجبیل را در اشکال مختلف نظیر روغن، کپسول، چای، یا کرم موضعی به مقدار مناسب بخورید. اما به یاد داشته باشید که بعد از غذا یا همراه غذا آن را مصرف کنید. یک فنجان چای زنجبیل را بنوشید و یا آن را به ظرف غذای خود اضافه کنید تا مصرف خود را کمی افزایش دهید.

زردچوبه

زرد چوبه به دلیل داشتن خاصیت ضد التهابی و کورکومین برای تسکین دردهای روماتیسم موثر است؛ می توانید آن را به عنوان ادویه در غذاهای روزانه، یا چای ، شیر، مکمل و غیره اضافه کنید.

می توانید به رژیم غذایی خود، آب میوه و یا هر وعده غذایی زردچوبه اضافه کنید. با خرد کردن 1 - 3 گرم یا نیم اینچ ریشه زردچوبه و کمی فلفل سیاه مخلوطی بسازید و30 میلی لیتر از این عصاره را روزانه برای تسکین درد مصرف کنید. همچنین می توان یک قاشق چای خوری از زرد چوبه را به هنگام پخت اضافه کنید.

5)درمان روماتیسم مفصلی با ورزش

ورزش در آب

آب درمانی، ورزش کردن در آب گرم، بیشتر از دیگر روش های ورزش درمانی به بهبودی بیماران مبتلا به روماتیسم مفصلی کمک می کند. مطالعات نشان داده است که درد و حساسیت مفاصل بیماران دچار آرتریت روماتوئید پس از شرکت کردن در جلسات آب درمانی کمتر می شود. به علاوه هیدروتراپی برای بهبود روحیه و سلامتی عمومی بیماران نیز مفید است. ورزش های مبتنی بر آب، مانند شنا و ایروبیک آبی، استفاده از مفاصل درگیر را برای بیماران آسان تر می کند و دردشان را تاحدی تسکین می دهد.

دوچرخه سواری

تقویت پمپاژ قلب یکی از بخش های ضروری درمان روماتیسم مفصلی است، چون بیماران مبتلا به این عارضه بیشتر مستعد ابتلا به بیماری ها و عارضه های قلبی ـ عروقی هستند. دوچرخه سواری یک ورزش کم برخورد عالی است که به اندازه ورزش ایروبیک به مفصل ها فشار نمی آورد.

دوچرخه سواری برای حفظ سلامت قلبی ـ عروقی، تقویت پاها و کاهش خشکی صبحگاهی مفصل مفید است. می توانید در فضای باز دوچرخه سواری کنید، به یک گروه دوچرخه سواری ملحق شوید یا با دوچرخه ثابت در خانه یا باشگاه تمرین کنید

پیاده روی

پیاده روی در پارک، علی رغم ساده به نظر رسیدن، یکی از آسان ترین و راحت ترین ورزش ها است. پیاده روی علاوه بر افزایش ضربان قلب، مفصل ها را شل می کند و درد را تسکین می دهد. پژوهش ها نشان داده است که سی دقیقه پیاده روی در روز روحیه بیماران را نیز بهتر می کند. اگر در حفظ تعادل مشکل دارید، می توانید تعادلتان را با استفاده از عصاهای پیاده روی حفظ کنید. اگر به خاطر بدی آب و هوا نمی توانید از خانه خارج شوید، در فضای خانه راه بروید یا تردمیل تهیه کنید.

یوگا

یوگا ترکیبی از وضعیت های اندامی با تمرین های تنفسی و تن آرامی است که علائم روماتیسم مفصلی را بهبود می دهد. درد و وضعیت روحی بیماران جوانتر مبتلا به آرتریت روماتوئید با تمرین کردن یوگا بهبود می یابد.

6)درمان دارویی روماتیسم

کورتیکواستروئید یکی از موثرترین داروهای ضدالتهابی است که به کنترل بیماری آرتریت روماتوئید کمک می کند. کورتیکواستروئید غالباً برای یک دوره کوتاه و برای کنترل سریع علائم بیمارانی تجویز می شود که روماتیسم مفصلی شان به تازگی تشخیص داده شده است.

کورتیکواستروئید را می توان به صورت قرص مصرف کرد یا آن را در سیاهرگ یا عضله تزریق کرد. البته چون کورتیکواستروئید عوارض جانبی شدیدی مانند افزایش وزن، دیابت، فشار خون بالا، مشکلات روانی و پوکی استخوان را به دنبال دارد، مصرف آن برای مدتی طولانی توصیه نمی شود.

همچنین کورتیکواستروئید برای درمان حملات روماتیسم مفصلی تجویز می شود. پزشک قرص، آمپول درون عضلانی یا تزریق در مفاصل ملتهب را توصیه می کند. آمپول کورتیکواستروئید عموماً در انگشتان دست یا پا، زانوها و شانه ها تزریق می شود.