علائم "درگیری ریه در کرونا" چیست ؛ توصیه های پزشکی

درگیری ریه در کرونا متأسفانه در میان بیماران کرونایی شایع شده است. البته مداخلات درمانی به موقع می تواند جلوی پیشروی کرونا بر ناحیه ی ریه را بگیرد. تانما در این مطلب علاوه بر نشانه های درگیری ریه در کرونا، درمان های مربوط به درگیری ریه در کرونا را بیان می کند؛

کرونا چیست؟

بیماری کرونا (کووید-۱۹) یک بیماری مسری است که در اثر ویروس جدید کرونا شیوع پیدا کرده است. ویروس کووید-۱۹ در وهله­ ی اول از طریق قطرات بزاق یا ترشحات بینی فرد بیمار هنگام عطسه و سرفه منتقل می ­شود بنابراین تمرین آداب تنفسی (مثلا سرفه کردن در آرنج) بسیار مهم است.

انواع کرونا

دانشمندان ویروس های کرونا را به چهار زیر گروه تقسیم کرده اند که به آن ها آلفا، بتا، گاما و دلتا گفته می شود. هفت مورد از این ویروس ها می توانند افراد را آلوده کنند:

• 229E (آلفا)
• NL63 (آلفا)
• OC43 (بتا)
• HKU1 (بتا)
• MERS-CoV، یک ویروس بتا که باعث سندرم تنفسی (MERS) می شود.
• SARS-CoV، ویروس بتا که باعث سندرم حاد تنفسی (SARS) می شود.
• SARS-CoV-2، که باعث COVID-19 می شود.

نشانه های کرونا

شایع ترین علائم

• تب
• سرفه خشک
• خستگی

علائم کمترشایع

• درد و کوفتگی
• گلودرد
• اسهال
• التهاب ملتحمه
• سردرد
• ازدست دادن حس چشایی و بویایی
• بثورات پوستی یا تغییر رنگ انگشتان دست و پا

علائم اورژانسی

• مشکل در تنفس یا تنگی نفس
• درد یا فشار قفسه سینه
• ازدست دادن توانایی تکلم یا حرکت کردن

عوامل آسیب ریه در بیماران کرونایی

شدت بیماری

موارد خفیف بیماری کووید 19، کمتر باعث ایجاد مشکلات جدی در بافت ریه می شوند.

شرایط سلامتی

وجود بیماری هایی از قبیل بیماری انسداد ریوی مزمن (COPD) یا بیماری قلبی که می تواند خطر ابتلا به بیماری شدید را افزایش دهد.
افراد مسن در برابر موارد شدید کووید 19 آسیب پذیرتر هستند؛ چراکه بافت ریه آنها ممکن است توانایی کمتری داشته باشد و به دلیل سن بالا، ایمنی ضعیف تری دارند.

درمان

بهبودی بیمار و سلامتی طولانی مدت ریه به نوع مراقبت از بیمار در طول بیماری و زمان شروع درمان بستگی دارد. اقدامات به موقع در بیمارستان برای بیماران بدحال می تواند میزان آسیب ریه را به حداقل برساند.

علائم هشداردهنده درگیری ریه در کرونا

• تنگی نفس (با فعالیت بدنی تشدید می شود)
• ضعف شدید(برطرف نمی شود و بدتر می شود)
• سرفه(با دارو قطع نمی شود)
• تب(چند روز ادامه دارد و با قطع مصرف تب بر دوباره برمی گردد)

اقدامات لازم زمان درگیری ریه در کرونا

تغذیه مناسب

تغذیه مناسب و نوشیدن مایعات کافی نیز می تواند به بیماران کمک کند تا از عوارض کووید ۱۹ جلوگیری کنند. خوب غذا خوردن برای سلامت کلی مهم است. نوشیدن مایعات کافی، حجم خون مناسب و غشای مخاطی سالم را در سیستم تنفسی حفظ می کند که می تواند به بدن ما در مقاومت بهتر در برابر عفونت و آسیب بافتی کمک برساند.

دمر خوابیدن

نحوه اجرا به این شکل است که بیماران با درگیری ریه و کاهش اشباع اکسیژن در روز چند ساعت به حالت دمر یا خوابیده روی شکم و سینه دراز بکشند. این روش چند مزیت دارد:

• در این حالت خون رسانی به قسمت های پشتی ریه افزایش می یابد و باعث درگیری کمتر ریه و اکسیژن گیری بیشتر از آن می شود و عملا درصد اشباع اکسیژن خون افزایش می یابد.
• زمانی که به پشت دراز می کشید خروج ترشحات از ریه تسهیل می شود.
• قرار گرفتن در این حالت دامنه حرکات ریه و قلب را افزایش می دهد.
• لازم است بیماران برای جلوگیری از تخریب ریه این دستورالعمل را ۲ ساعت صبح، ۲ ساعت ظهر و ۲ ساعت شب و با مشورت پزشک خود امتحان کنند.

نشانه های کمبود اکسیژن در بیماران کرونایی

• سردرد
• سرگیجه
• تنفس سریع
• تنگی نفس
• بی خوابی
• سوزن سوزن شدن
• فشار خون بالا یا نوسان فشار خون و بی ثباتی
• ضربان قلب سریع
• احساس اختلالات بینایی
• گیجی و از دست دادن تمرکز

سطح اکسیژن نرمال بدن

مقدار اکسیژن خون سطح اشباع اکسیژن خون نامیده می شود. در اصطلاح پزشکی، مقدار اکسیژن خون در آزمایش ABG با PaO۲ و در دستگاه پالس اکسی متر با O۲ sat (SpO۲) نشان داده می شود. با استفاده از راهنمایی های زیر می توانید معنی نتایج آزمایش های خود را بهتر درک کنید:

میزان نرمال

میزان نرمال اکسیژن خون در آزمایش ABG برای ریه های سالم بین ۸۰ و ۱۰۰ میلی متر جیوه (mm Hg) است. اگر سطح اکسیژن خون را با دستگاه پالس اکسی متر اندازه گیری کنید (SpO۲)، میزان نرمال اکسیژن خون معمولا رقمی بین ۹۵ و ۱۰۰ درصد است.

البته این محدوده ها در COPD یا سایر بیماری های ریوی صدق نمی کند و پزشک تعیین می کند که برای شرایط و بیماری خاص شما چه محدوده ای طبیعی و نرمال است؛ برای نمونه، در افراد مبتلا به COPD شدید، سطح اکسیژن خونِ (SpO۲) بین ۸۸ تا ۹۲ درصد غیرمعمول نیست.

کمتر از حد طبیعی

سطح اکسیژن خون کمتر از نرمال هیپوکسمی (Hypoxemia) نامیده می شود. هیپوکسمی معمولا نگران کننده است. هرچه سطح اکسیژن پایین تر باشد، هیپوکسمی نیز شدیدتر است. هیپوکسمی ممکن است به عوارض و مشکلاتی در بافت ها و اعضای بدن منجر شود.

به طور طبیعی، PaO۲ زیر ۸۰ میلی متر جیوه یا SPO۲ زیر ۹۵ درصد پایین در نظر گرفته می شود. SPO۲ کمتر از ۹۰ درصد بحرانی است و ممکن است موجب آسیب قلب، ریه و کبد شود. آگاهی از میزان نرمال اکسیژن خون بسیار مهم است؛ به ویژه اگر به بیماری ریوی مزمن مبتلا باشید. پزشک درمورد سطح اکسیژن قابل قبول و مناسب برای شما توصیه هایی را ارائه می دهد.

بیشتر از حد طبیعی

اگر برای تنفس از دستگاه های کمک تنفسی استفاده نمی کنید، بعید است که سطح اکسیژن خونتان بسیار بالا برود. در بیشتر موارد، سطح اکسیژن بالا صرفا در افرادی مشاهده می شود که از اکسیژن مکمل استفاده می کنند. بالابودن سطح اکسیژن خون را می توان در آزمایش ABG تشخیص داد.

راهکارهای طبیعی افزایش سطح اکسیژن خون

هوای تازه

منوکسید کربن و فلوراید با مقدار اکسیژنی که بدن دریافت می کند و به جریان خون منتقل می شود تداخل دارد. اگر امکان دارد هوای تازه را دریافت کنید، به ویژه در فضا های باز که آلودگی و دود خودرو ها و گاز آلاینده ها و سایر مواد شیمیایی کمتر است. با تصفیه کننده های طبیعی مثل: چراغ سنگ نمک، شمع های مومی و زغال بامبو برای پاک و تمیز نگه داشتن هوای خانه استفاده کنید.

ورزش

دریافت مقادیر کافی ورزش در روز، به ویژه زمانی که ضربان قلب شما برای حداقل ۳۰ دقیقه افزایش می یابد، می تواند سطح اکسیژن را به میزان قابل توجهی افزایش دهد. به این دلیل که پاسخ های فیزیولوژیکی توسط مغز کنترل می شود. پیاز مغز تنفس را در زمان خیلی از فعالیت ها مثل خواب، ورزش و غذا خوردن را تنظیم و کنترل می کند.

وقتی ورزش می کنید، سلول ها بیش از هر کار کم تحرک دیگری اکسیژن مصرف می کنند تا جایی که دی اکسید کربن زیاد می شود و مغز درخواست تولید اکسیژن توسط سلول ها را افزایش می دهد. ورزش همچنین باعث افزایش رشد عروق خونی جدید می شود و می تواند فشار خون را در افراد مبتلا به فشار خون و دیابت نوع ۲ کنترل کند.

مصرف آنتی اکسیدان ها

مصرف آنتی اکسیدان به بدن اجازه می دهد که از اکسیژن مؤثرتر استفاده کند و مقدار مناسبی از آن وارد خون شود. آنتی اکسیدان ها شامل ویتامین A، ویتامین C و کوآنزیم Q۱۰ می شوند. نمونه هایی از خوراکی هایی که سرشار از آنتی اکسیدان هستند شامل ذغال اخته، لوبیا قرمز، کنگر قرمز، کنگر فرنگی، توت فرنگی، آلو، توت سیاه و بلوبری.

خودداری از مصرف الکل و دخانیات

الکل و دخانیات و مواد مخدر بر سطح اکسیژن در خون اثر می گذارد. با مصرف این مواد روند اکسیژن رسانی (اکسیداسیون) که برای سوخت و ساز بدن لازم است نا به سامان می شود و باعث نابودی آن می گردد. اگر می خواهید اثرات زیانبار بر بافت بدن و اندام خود را به حداقل برسانید، از مصرف الکل و مواد مخدر و دخانیات دوری کنید.

سبزیجات بخورید

کلروفیل یا سبزینه، ماده مغذی گیاهی است که رنگ سبز را به گیاهان می دهد و شباهت زیادی به مولکول های هموگلوبین دارد. آهن منابع گیاهی به تقویت خون کمک می کند. یکی از روش های دیگر برای تصفیه خون استفاده از ریشه قاصدک به صورت دمنوش می باشد.

مصرف اسید های چرب ضروری

اسید های چرب مانند ویتامین F افزایش اکسیژن هموگلوبین در جریان خون را به عهده دارند. بدن نمی تواند اسید های چرب ضروری لینولنیک و اسید آلفا لینولنیک را تولید کند بنابراین شما نیاز دارید خوراکی هایی بخورید که حاوی این مواد هستند. روغن آفتابگردان، روغن کانولا، روغن گلرنگ حاوی اسید لینولینک است و برای اسید آلفالینولنیک سودا، گردو و دانه کتان منابع خوبی هستند.

تنفس مناسب

درست نفس نکشیدن ممکن است اکسیژن خون را تا ۲۰ درصد کاهش دهد. تنفسی که اکسیژن کمی را دریافت می کند هم می تواند اکسیژن جریان خون را کاهش دهد. سطح اکسیژن خون خود را با تمرین تنفس عمیق بهبود بخشید. این تمرین ها انرژی را بیشتر می کند، پاکسازی ریه ها را انجام می دهد و باعث افزایش اکسیژن در خون می شود.

آرام باشید

تکنیک های تمدد اعصاب می تواند به افرادی که بیماری مزمن انسدادی ریه دارند کمک کند. وقتی شما آرام هستید تنفس عمیق آسان تر می شود، سطح اضطراب پایین می آید و میزان دریافت اکسیژن افزایش می یابد. شما با مدیتیشن، یوگا، تمرین تفکر مثبت و نوشتن افکار خود کمک کنید که آرامش ایجاد شود تا تنفس و دریافت اکسیژن بهبود یابد.

ویتامین B مصرف کنید

این گروه از ویتامین ها از جمله B۱۲ – B۶ و فولات برای کاهش میزان هوموسیستئین با انسداد سرخرگ ها و بیماری قلبی ارتباط داده شده است، بنابراین کنترل آن حیاتی است.

نوشیدنی های سالم

نگه داشتن بدن در وضعیت هیدراته (آب رسانی به بدن) کار سختی به نظر می آید، اما این کار به حفظ سطح اکسیژن بدن کمک زیادی می کند. همه می دانیم که مولکول های آب یا H۲O از دو اتم اکسیژن تشکیل شده است پس نوشیدن آب به اندازه کافی کمک می کند بدن هیدراته شود. وقتی که بدن هیدراته شود خون به راحتی می تواند مواد مغذی و به ویژه اکسیژن را به همه نقاط بدن برساند.
اگر می توانید مایعات دیگر را بنوشید و همچنین می توانید آب میوه های تازه و ترکیب های گوناگون را هم امتحان کنید. از آنجا که میوه ها و سبزیجات تازه سرشار از ویتامین، مواد معدنی و آنتی اکسیدان هستند، آن ها را در مخلوط کن یا آب میوه گیری بریزید و آبشان را بگیرید و بنوشید، زیرا با این کار هضم آن ها راحت تر خواهد بود.

برای جذب اکسیژن غذا بخورید

افرادی که دچار بیماری مزمن انسدادی ریه هستند با مصرف بعضی مواد خوراکی مثل لبنیات و انواع کلم (به ویژه کلم بروکلی) می توانند علائم بیماری را کم کنند. غذای تازه بخورید، سبزیجاتی مانند اسفناج، فلفل، سیب زمینی، هویج و لوبیا سبز را بخارپز استفاده کنید. البته که باید پیش از شروع هر رژیم غذایی آن را با پزشک خود در میان بگذارید.

مصرف نمک را کم کنید تا نفخ از بین برود و نیاز به نوشیدن آب بیشتر نداشته باشید. گیاهان خشک و ادویه هایی مانند نعناع، پونه و زردچوبه را جایگزین نمک کنید، چون اکثر گیاهان برای ریه ها مفید است. وقتی ریه های شما برای تنفس کمتر مشکل داشته باشند اکسیژن بیشتری دریافت می کنید و حس بهتری خواهید داشت.

دریافت آهن کافی

آهن در مولکول های هموگلوبین وجود دارد، در نتیجه برای تولید خون سالم و غنی ضروری است. بیشتر زنان قبل از یائسگی با کمبود آهن مواجهند و شاید نیاز باشد که از مکمل استفاده کنند. از آن جا که مصرف بیش از حد قرص آهن می تواند خطرناک باشد، قبل از مصرف مکمل آزمایش را انجام دهید. برخی منابع غذایی آهن شامل عدس، لوبیا، سبزیجات، گوشت قرمز و ….. است.

افزایش سطح اکسیژن خون در زمان خواب

تمرین تنفس عمیق

تمرین های تنفس عمیق اثر آرام بخش دارد، ولی مزیت های آن فراتر از داشتن ذهنی آرام تر است و سطح اکسیژن خون را نیز افزایش می دهد. با بیرون رفتن در هوای تازه و دور از آلودگیِ خودرو ها می توانید تأثیر تنفس عمیق را افزایش دهید.

به این بیماران توصیه می شود به صورت صاف بنشینند، درحالی که عضلات گردن و شانه ها را شل کرده اند، دم عمیقی از طریق بینی و با دهان بسته داشته باشند که حدود دو ثانیه طول بکشد و بعد خیلی آرام از طرق دهان برای مدت چهار ثانیه هوا را به بیرون بدهند که به بهبود تنگی نفس و افزایش اکسیژن کمک می کند.

به پهلوخوابیدن

بیشتر افراد وقتی به پهلو می خوابند بهتر نفس می کشند. دلیل آن نیز بسیار ساده است: جاذبه زمین. وقتی به پشت می خوابیم، وزن بدن به مجاری تنفسی و ریه ها فشار می آورد و موجب انسداد های غیرضروری می شود. مدت هاست که می دانیم خوابیدن به پهلو از مجاری تنفسی در برابر انسداد های ناخواسته محافظت می کند و خروپف را نیز کاهش می دهد.

توصیه های طب سنتی برای درگیری ریه در کرونا

آویشن سبز

آویشن سبز در صدر این گیاهان قرار دارد؛ زیرا سرشار از آنتی اکسیدان هایی مانند آپیژنین و لوتئین است. این خاصیت به بدن کمک می کند تا با عفونت ها مقابله کرده، راه های هوایی را تنظیم و ریه ها را تمیز کند.

پونه کوهی

از جمله سایر گیاهان ذکر شده در این گزارش مرزنجوش یا پونه کوهی است. پونه کوهی علاوه بر داشتن مزایای شگفت انگیز سلامتی برای ریه ها به دلیل داشتن اسید رزمارینیک که به کاهش آلرژی های ایجاد کننده عفونت در سیستم تنفسی کمک می کند، حاوی کاراکرول نیز است که موجب رفع گرفتگی در ریه ها کمک می شود و دارای خواص ضد میکروبی است که عفونت و عوامل بیماری زا را از بدن انسان دور می سازد.

شیرین بیان

شیرین بیان را که برای درمان مشکلات تنفسی در مقیاس وسیع مانند سرماخوردگی و سرفه استفاده می شود، فراموش نکنید. این ماده حاوی موادی است که به رفع گرفتگی ریه ها کمک کرده و مخاط سالم تولید می کند.

بخور با داروهای گیاهی

بیماران مبتلا به کرونا و یا افراد برای بهبود وضعیت ریوی خود می توانند از بخور دمنوش برگ بِه یا نعنا و یا بابونه روزانه چندبار و هربار به مدت 10 دقیقه استفاده کنند.

بادکش درمانی

بادکش درمانی در ناحیه ریه، باعث کاهش التهابات و بهبود عملکرد ریه می شود و باعث کاهش تنگی نفس و ارتقای سیستم ایمنی می شود.

زنجبیل

زنجبیل یکی از قوی ترین گیاهان درمانی است و سلامت کل بدن را بهبود می بخشد . این ادویه گردش خون را به ریه ها افزایش و در نتیجه سلامت ریه را بهبود می بخشند.بهترین راه این است که زنجبیل را به وعده های غذایی روزانه خود اضافه کنید. هرگاه غذا می خورید یک تکه زنجبیل کوچک بجوید زیرا به هضم غذا و ازبین بردن سموم بدن کمک می کند.