نشانه های کمبود ویتامین B1 در بدن چیست و چگونه می توان آن را تامین کرد

ویتامین B1 در گروه ویتامین های B قرار دارد و برای تأمین آن برای بدن می توان در رژیم غذایی خود به طور مرتب از منابع ویتامین B1 استفاده کرد تا دچار عوارض و کمبود نشد. خصوصا برخی گروه های حساس چون زنان باردار باید نسبت به میزان مصرف روزانه این ویتامین توجه بیشتری داشته باشند. تانما در این مطلب ضمن بیان نشانه های کمبود این ویتامین، مواد غذایی حاوی ویتامین B1 را معرفی می کند؛

ویتامین B1 چیست؟

تیامین به عنوان ویتامین ب1 شناخته شده است که یکی از هشت ویتامین ضروری B است که دارای بسیاری از توابع مهم در سراسر بدن است. این ویتامین تقریباً در تمام سلول های شما مورد استفاده قرار می گیرد و مسئول کمک به تبدیل مواد غذایی به انرژی است. از آنجا که بدن انسان قادر به تولید تیامین نیست باید از طریق غذاهای غنی از تیامین مانند گوشت، آجیل و غلات کامل مصرف شود. کمبود تیامین در کشورهای توسعه یافته بسیار کم است.

میزان کافی ویتامین B1 برای بدن

میزانی که موسسه ملی بهداشت در آمریکا برای ویتامین B1 برای بزرگسالان اعلام کرده عبارت است از:

• مردان بالغ بالای سن ۱۹ سال ۱٫۲ میلی گرم
• زنان بالغ بالای سن ۱۹ سال ۱٫۱ میلی گرم
• زنان باردار و شیرده ۱٫۴ میلی گرم

مقدار توصیه شده ویتامین B1 برای کودکان و نوجوانان از قرار زیر است:

• نوزادان ۶ الی ۱۲ ماه ۰٫۳ میلی گرم
• کودکان ۱ تا ۳ سال ۰٫۵ میلی گرم
• کودکان ۴ تا ۶ سال ۰٫۷ میلی گرم
• کودکان ۷ تا ۱۰ سال ۰٫۸ میلی گرم
• کودکان ۱۱ تا ۱۴ سال ۱ میلی گرم
• نوجوانان ۱۵ الی ۱۸ سال ۱٫۲ میلی گرم

علت کمبود ویتامین B1

• مصرف بیش از حد الکل
• بالا رفتن سن
• مبتلا شدن به بیماری ایدز
• مبتلا شدن به بیماری دیابت
• انجام دادن جراحی باریاتریک
• دیالیز
• مصرف داروهای دیورتیک یا ادرار آور به مقدار زیاد

نشانه های کمبود ویتامین B1

• از دست دادن اشتها
• خستگی
• تحریک پذیری
• کاهش میزان واکنش ها در بدن
• به وجود آمدن ضعف در عضلات
• تاری دید
• حالت تهوع و استفراغ
• تغییر در ضربان قلب
• تنگی نفس یا نفس نفس زدن
• روان پریشی
• احساس گزگز در بازو و پاها

عوارض کمبود ویتامین B1

• کمبود ویتامین B1 باعث بیماری بری‎بری می‎شود. بری‎بری بیماری است كه با فلج اعصاب سطحی و حالت مورمورشدن پا و تندشدن ضربان قلب شروع می‎شود و با بی‎اشتهایی گاهی اوقات یبوست، گاهی اسهال و حالت تهوع همراه است به تدریج فلج دست و پا به وجود می‎آید زمانی بیمار ورم دارد و گاهی ندارد.
• كمبود ویتامین B1 اختلال در رشد و زایمان می‎آورد.
• كمبود ویتامین B1 ، غم‎های بی‎دلیل به وجود می‎آورد و گاهی میل به خودكشی را در فرد ایجاد می‎كند.
• كمبود ویتامین‎های گروه B باعث ترك خوردن لب‎ها و خشكی و قرمزشدن زبان می‎گردد.

تشخیص کمبود ویتامین B1

پزشک با معاینه بیمار و از طریق نتیجه آزمایش خون می تواند پی به کمبود ویتامین B1 در بیمار ببرد و براساس میزان کمبود، توصیه های تغذیه ای و درمان های دیگر را تجویز خواهد کرد.

پیشگیری از کمبود ویتامین B1

اکثر افراد برای حفظ سلامتی خود و دریافت ویتامین B کافی نیازی به استفاده از انواع مکمل ندارند، زیرا غذاهای لذیذ زیادی هستند که مواد مغذی مورد نیاز بدن را به طور طبیعی تامین می کنند؛ بنابراین سعی کنید رژیم غذایی کاملی شامل موارد زیر داشته باشید:

• گوشت
• غلات
• میوه
• سبزیجات

تأمین ویتامین B1 با دارو

تزریق تیامین یا ویتامین ب1

در موارد مشکوک به کمبود تیامین، تزریق تیامین انجام می شود دوز توصیه شده 50 میلی گرم به مدت چند روز به صورت عضلانی است. مدت زمان درمان بستگی به علائم دارد و تا زمانی که همه علائم ناپدید نشود ادامه می باید. دوز نگهداری 2.5 - 5 میلی گرم در روز توصیه می شود مگر اینکه یک سندرم سوءجذب مظنون باشد.
تیامین، حتی در غلظت های بالا، در فردی با عملکرد طبیعی کلیوی سمی نیست. از مصرف تیامین در دوزهای مشخص شده هیچ موردی از سمیت با تیامین گزارش نشده است حتی در بیمارانی که در شرایط بحرانی قرار دارند. برای درمان طولانی مدت هر بیمار، یک روش بهینه برای تحویل تیامین مورد نیاز که در فرم بیوفیزیکی باید تعیین شود.

بسته به علت کمبود ویتامین، ممکن است مورد ارجاع به درمانگاه وابستگی به الکل نیاز باشد.بیشتر مراقبت های سرپایی در جهت ارائه تامین در فرم زیستی قابل دسترس، برای بیماران بازسازی شده است. پیگیری های بالینی با اندازه گیری فعالیت دی فسفات تیامین ممکن است ضروری باشد اگر عود یا عدم بروز مشکوک باشد.

مکمل های ویتامین ب1

مکمل ویتامین B1 به صورت قرص های ۳۰۰ میلی گرمی عرضه می شود و مکمل های B1 نیز به طور معمول در موارد زیر مصرف می شوند:

• درمان بیماری ها
• کاهش وزن
• کمک به ترک اعتیاد به الکل
• کمک به درمان افسردگی ، اضطراب و سایر مشکلات عصبی

از آنجا که کمبود ویتامین های گروه B به تنهایی شایع نیست، به طور معمول ترکیبی از این ویتامین ها تجویز می شود. در ضمن در صورت فراموش کردن یک نوبت مصرف دارو، به دلیل این که زمان زیادی برای تخلیه ویتامین لازم است، نیازی به مصرف نوبت فراموش شده ضروری نمی باشد. دوره درمان مطابق برنامه باید تکمیل شود.

تأمین ویتامین B1 با تغذیه

بسیاری از غذاها حاوی مقادیر کمی تیامین بوده و اکثر افراد قادر به پاسخگویی به نیاز تیامین و دریافت مقدار کافی این ویتامین در بدن خود بدون استفاده از مکمل های حاوی تیامین هستند که از جمله مواد غذایی حاوی ویتامین B1 می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• جگر گاو
• لوبیای سیاه پخته شده
• عدس پخته شده
• آجیل های خام
• مارچوبه

همچنین ویتامین B1 را می‎توان در مخمرآبجو، سبوس برنج، گندم، جو دوسر، شیر، لبنیات، سبزی‎ها، گوشت، تخم‎مرغ، نخود، ماهی، دل و قلوه گاو و گوسفند و گوساله، كره، باقلا، پیاز، زردآلو، شلغم، انجیر، آلوخشك، موز، بولاغ‎اوتی، ترشك، سیب‎زمینی، كاكائو، مرغ، قارچ، والك، خرما،ذرت، سویا، میوه‎‎های سردرختی مخصوصاً پرتقال، سیب و…دریافت کرد.