راهکارهای طلایی برای سلامت ناخن های شما| حتما بخوانید

سلامت ناخن را نباید مساله ای سطحی و بی اهمیت دانست زیرا گاهی تغییراتی در ناخن می تواند نشانه ی ابتلا به یک بیماری باشد. بنابراین ضمن دقت در ظاهر و شکل ناخن خود، باید نسبت به بهداشت ناخن نیز توجه لازم را داشته باشید. تانما در این مطلب ضمن بیان بیماری های ناخن، توصیه های بهداشتی مراقبت از ناخن و راهکارهای مراقبت از ناخن ها را مطرح می کند؛

بیماری های ناخن

لکه های سفید

به صورت لکه ها و یا خطوط سفید رنگ در صفحه ناخن دیده میشوند. این عارضه که نسبتا شایع است ، در اثر آسیبهای خفیف به ماتریکس ناخن پدید می آید. این لکه ها اهمیت بالینی ندارند و با رشد ناخن به بیرون رانده شده، نیازمند درمان نمی باشند.

خطوط طولی

اگر یک ناخن را از نزدیک مشاهده کنیم خطوطی را در طول آن می بینیم. این حالت یک پدیده طبیعی می باشد و بطور خفیف در اکثر ناخن ها دیده می شود.با توجه به تفاوت جنس ناخن در افراد مختلف، میزان و شدت این خطوط در افراد متغیراست.

اما بعضی عوامل مانند افزایش سن و بیماریهای مزمن موجب تشدید این خطوط میشوند. این خطوط به خودی خود یک بیماری نیستند بلکه صرفا از نظر زیبایی ظاهر مناسبی به ناخن نمیدهند. مصرف طولانی مدت رسپینا واضحا موجب کمتر شدن این خطوط میشود.

ناخنک

رشد و نفوذ ناخن به گوشت و بافت نرم زیرین این حالت را ایجاد میکند، که در شسث پا بیشتر دیده میشود. کفش تنگ و اصلاح نا مناسب ناخن از علل آن هستند. این بیماری دردناک است و احتمال عفونت در آن بالا است.

خونریزی رگه ای

در اثر پارگی مویرگهای بستر ناخن ایجاد میشوند. شایعترین علت ایجاد آن ضربه هایی است که در طول روز و در اثر رفتار نامناسب با ناخنها و طی کارهای روزانه به ناخن وارد میشوند. اهمیت بالینی چندانی ندارند، بلکه صرفا موجب نمای نازیبا میشوند.

عفونتهای قارچی

قارچ ها نزدیک به نیمی از بیماریهای ناخن را ایجاد میکنند و درمانشان آسان نیست. در این موارد ذراتی debris به رنگهای مختلف در زیر ناخن پدید می آیند که ضمن جدا کردن ناخن از بستر آن ( onycholysis )، بسته به نوع قارچ موجب تغییر رنگ ناخن عمدتا به رنگ های سفید، زرد، قهوه ای یا مشکی میشوند.

با رشد بیشتر قارچ، بافت و نمای ظاهری ناخن تغییر می کند. در صورت عدم درمان و با تجمع بیشتر debris صفحه ناخن به تریج خرد شده، کاملا از بستر ناخن جدا می شود. رعایت نکردن بهداشت فردی و پدیکور یا مانیکور نامناسب ازعلل مستعد کننده ابتلا بهOnychomycosis می باشند. در انگشتان پا تا چهار برابر بیشتر دیده می شود.

زگیل

در حقیقت یک تومور خوشخیم پوستی است که بدلیل عفونت ویروسی ایجاد میشود و میتواند پوست زیرین و یا اطراف ناخن را درگیر کرده، نتیجتا موجب تغییر شکل ویا انهدام صفحه ناخن میشود. این بیماری در بسیاری از موارد دردناک است

عفونت میکروبی ناخن

این بیماری در اثر ورود باکتری به بافت نرم اطراف ناخن پدید می آید. پوستی که قسمت قاعده و طرفین ناخن را میپوشاند نقش محافظتی در برابر نفوذ باکتری ها ، قارچها، … دارد. هر عاملی که به این پوست آسیب بزند از قبیل ضربه ها،جویدن ناخن ویا برداشتن کوتیکول میتواند منجر به نفوذ باکتری ها و ایجاد عفونت در بافت آن محل شود. در صورت بروز عفونت قرمزی، درد، تورم و گرما در بافت دور ناخنی دیده میشود.

عفونت سودومونا

سودومونا نوعی باکتری است که میتواند به ناخن تهاجم کند. این باکتری ممکن است در ناخن طبیعی و یا مابین ناخن طبیعی و مصنوعی ( کاشته شده) رشد کند. وجود رطوبت به نفوذ و رشد باکتری کمک میکند. مشخصه بارز این عفونت تغییر رنگ ناخن به رنگ سبز است. با افزایش شدت بیماری رنگ سبز نیز پررنگ تر میشود و ممکن است صفحه ناخن از بستر خود جدا شود.

پسوریازیس

یک بیماری مزمن و گسترده پوستی است که ممکن است به ناخن نیز گسترش یابد. در این صورت سطح ناخن ناهموار، موج دار و دارای فرورفتگی های ریز فراوان میشود. تغییر رنگ ناخن به زرد تا قرمز قهوه ای و یا جداشدن ناخن از بستر نیز ممکن است دیده شود.

جویدن ناخن

ترک این عادت بسیار مشکل است. در کودکان شیوع بیشتری دارد که اکثرا با افزایش سن برطرف میشود. اما وجود این عادت دربالغین با بیماریهای اضطرابی مرتبط است. جویدن ناخنها نه تنها نمای ظاهری ناخن را تغییرمیدهد، بلکه موجب انتقال باکتری ها از دست به دهان و بر عکس میشود. همچنین با آسیب پوست اطراف ناخن، امکان نفوذ و گسترش باکتریها به داخل آن فراهم می آید.

ناخن ضخیم و پیچ دار

به ناخن ضخیم شده گفته میشود که به درون و زیر خود پیچ خورده باشد. به خودی خود یک بیماری نیست بلکه عمدتا در اثر سن بالا، ضربه به ناخن، عفونت قارچی و برخی بیماری ها از قبیل دیابت ایجاد میشود.

Onychatrophia

در حقیقت همان تحلیل رفتن ناخن است. در این حالت رشد ناخن بسیار کند است به طوری که لبه آزاد ناخن نیز وجود ندارد. همچنین ناخن جلای خود را از دست داده،کدر میشود. در برخی موارد ناخن خرد شده و کاملا می افتد. علت این حالت آسیب دیدن ماتریکس میباشد که معمولا در طی برخی بیماری های شدید رخ میدهد.

Onychauxis

به ضخیم شدن بیش از حد ناخن اطلاق می شود که معمولا در اثر سن بالا ،ضربه به ناخن،عفونت های قارچی و برخی بیماری های قبل از دیابت ایجاد می شود.

خطوط بیو

همانطور که میدانید ناخن در ماتریکس ساخته میشود. برخی عوامل از قبیل تروما، سوء تغذیه، شیمی درمانی و اصولا هر رخداد و بیماری شدید جسمی یا روحی میتوانند موجب اختلال در ساخت ناخن توسط ماتریکس میشوند. نتیجتا ناخنی که در طول بیماری ساخته میشود از نظر ظاهر، بافت و ترکیبات متفاوت است. به همین دلیل به شکل یک خط عرضی، کمی تیره تر و نیز فرورفته دیده میشود، که به آن خط بیو گفته میشود.

ناخن قاشقی شکل

ناخنهایی نازک، با لبه های برجسته میباشند که به حالت مقعر میباشند. کمبود آهن از عللی است که موجب این تغییر شکل میشود.

خطوط تیره ناخنی

خطوطی عمودی هستند که به رنگهای خاکستری، قهوه ای یا سیاه دیده میشوند. در اثر افزایش فعالیت و یا تعداد سلولهای رنگدانه ای ماتریکس ایجاد میشوند. در صورت مشاهده باید بلافاصله به پزشک مراجعه کرد.

خونمردگی

وارد شدن ضربه به ناخن موجب پارگی مویرگهای بستر ناخن میشود. خون حاصل ما بین صفحه ناخن و بستر آن به دام افتاده، خونمردگی ( هماتوم ) تشکیل میشود. هماتوم میتواند موجب جداشدن و افتادن ناخن شود. همچنین ممکن است موجب عفونت شود، زیرا بافت هماتوم برای رشد باکتری ها و قارچها مناسب است. جذب شدن خودبخود هماتوم ممکن است مدتی طول بکشد و گاهی موجب تغییر شکل ناخن میشود.

نشانه های ناخن سالم

• رنگ یکدست
• سطح یکنواخت بدون فرورفتگی و برآمدگی
• متصل به پوست
• هلالی سفید ته ناخن بالای پوست

نشانه های ناخن بیمار

• بی رنگی
• لکه دار بودن
• جداشدن ناخن از پوست
• نازکی یا کلفتی
• شکل عجیب

نکات مراقبت از ناخن

بایدهای مراقبت از ناخن

• ناخن هایتان را خشک و تمیز نگهدارید.
• هنگام استفاده از استون، مدلی را انتخاب کنید که میزان الکل کمتری دارد.
• هنگام کار با دستها برای جلوگیری از آسیب به ناخن ها از دستکش استفاده کنید.
• ناخن هایتان را کوتاه نگه دارید که معمولا ناخن های کوتاه تر محکم تر هستند.
• همیشه از ناخن گیر استفاده کنید و بعد از حمام که ناخن نرم است آن را مرتب کنید.
• اگر ناخن های شکننده و ضعیفی دارید، آن ها را همیشه کوتاه نگه دارید تا از شکستگی آن جلوگیری شود..
• از لوسیون و تقویت کننده بر روی ناخن استفاده کنید.
• برای جلوگیری از عفونت ناخن از حوله شخصی استفاده کنید.
• علائم پوستی و اگزما را جدی بگیرید و به پزشک مراجعه کنید.
• برای سوهان کشیدن ناخنهایتان از سوهانهای نرم و ظریف استفاده کرده و هـیچگاه ناخنها را در دو جهت سوهان نکشید. ناخن هـا را تنها از سـمـت گوشـه به سمت مرکز ناخن در یک جهت سوهان بکشید.
• صـابون و مواد شوینده قوی سبب خشکی و ترک برداشتن ناخنها می گردند. بـرای شستن دستها از صابونهای ملایم استفاده کنید.
• پیش از باغبانی ناخنهای خود را در صابون فرو ببرید این کار سبب میشود کثـافـات به زیر ناخنها نفوذ نکنند.
• پس از لاک زدن حتما از براق کننده لاک(برق ناخن) استفاده کنید زیرا باعث میشود ناخن ها در برابر شکنندگی مقاوم تر شوند. همچـنین بـراق کنـنـده را بـدون لاک نـیــز به ناخنهای خود بزید زیرا با این کار رطوبت ناخنها حفظ می گردد.

نبایدهای مراقبت از ناخن

• به ناخن هایتان ضربه نزنید.
• بهداشت ناخن را رعایت کنید اما بیش از حد آن ها را نشویید.
• مانیکور و کاشت ناخن را فراموش کنید.
• ناخن هایتان را نجوید که این عادت میتواند آسیب بدی به ناخن بزند، حتی یک زخم یا برش کوچک در امتداد ناخن میتواند باعث ورود باکتری ها یا قارچ ها شود که عفونت را ایجاد میکند.
• پس از شنا کردن یا دوش گرفتن ناخن هایتان را کاملا خشک کنید و لوسیون را روی آن اعمال نمایید.
• از لاک های تقلبی استفاده نکنید.
• ناخن هایتان را از قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی سخت دور نگه دارید.
• از قرار گرفتن ناخن هایتان به مدت طولانی در زیر آب اجتناب کنید، زیرا میتواند ناخن هایتان را نرم کند و به آسانی موجب شکسته شدن آنها شود.
• از ابزار و سطوح سخت و تیز برای ناخن هایتان استفاده نکنید.
• از مصرف سیگار پرهیز کنید.
• هیچگاه کوتیکول ناخن را جدا نسازید چون این کار باعث ایجاد عفونت می شود.

چند برنامه مراقبت از ناخن

الف) افزایش سلامت ناخن ها با تغذیه سالم

پروتئین

بیشتر افراد به میزان پروتئین دریافتی روزانه خود توجهی ندارند و بدون این که اطلاع داشته باشند کمبود پروتئین دارند که این کمبود با تحلیل رفتن عضلات و قسمت های مختلف مثل ناخن ها جبران می شود. با مصرف کافی گوشت، تخم مرغ، ماهی و لبنیات پروتئین روزانه مورد نیاز خود را دریافت کنید.

ویتامین A

این ویتامین ضروری برای رشد و سلامت ناخن را می توانید با مصرف هویج و سیب زمینی شیرین و سایر سبزیجات دریافت کنید.

ویتامین C

این آنتی اکسیدان قوی در ترشح کلاژن و کند شدن فرآیند پیری نقش دارد و در رشد ناخن ها هم موثر است. با مصرف میوه ها و سبزیجات آن را تامین کنید.

ویتامین D

این ویتامین به محکم شدن ناخن و بقیه استخوان های بدن کمک می کند و می توان آن را با مصرف غذاهای دریایی و قرار گرفتن در معرض تابش نور خورشید دریافت کرد.

ویتامین E

این ویتامین در رشد موها و سلامت ناخن و پوست اهمیت زیادی دارد و در دانه های روغنی و برخی میوه ها وجود دارد.

منیزیم

منیزیم در غذاهای دریایی به وفور یافت می شود به در رشد و زیبایی ناخن و مو موثر است.

آهن

گردش خون کافی و اکسیژن رسانی به بافت ها در رشد ناخن ها هم موثر است، آهن را از گوشت قرمز و حبوبات دریافت کنید.

آب

برای داشتن ناخن های لازم و افزایش سلامت ناخن ها ضروری است که روزانه مقدار زیادی آب بنوشید تا بدن شما هیدراته باقی بماند و ناخن ها هم رطوبت کافی دریافت کنند. نوشیدن روزانه دو لیتر آب تضمین می کند که بدن شما کمبودی نخواهد داشت.

ب) نسخه های خانگی مراقبت از ناخن

آب پرتقال

ناخن ها را 10 دقیقه در آب پرتقال تازه بخیسانید سپس با آب گرم دست تان را بشویید و مرطوب کننده بزنید. این کار را یک بار در روز انجام دهید تا نتیجه مثبت بگیرید.

لیمو

یک تکه لیموی تازه را به مدت 5 دقیقه روی ناخن هایتان قرار دهید سپس با آب گرم بشویید. در آخر هم یک مرطوب کننده برای نرمی ناخن ها بزنید.

گوجه فرنگی

آب گوجه فرنگی را با اسانس رزماری مخلوط کنید و ناخن هایتان را به مدت 5 تا 10 دقیقه درون آن قرار دهید. این کار به مرطوب نگه داشتن و حفظ رنگ طبیعی ناخن کمک می کند. روزی یک بار این کار را انجام دهید تا به نتیجه دلخواه برسید.

سیب زمینی

سیب زمینی شیرین را 10 دقیقه در آب بپزید. پس از پخته شدن اجازه دهید سرد شود و سپس پوستش را جدا کنید. حداقل یک و نیم فنجان سیب زمینی شیرین باید در روز مصرف کنید تا نتیجه اش را مشاهده نمایید.

ج) توصیه های طب سنتی برای مراقبت از ناخن

سرکه سیب

مقداری سرکه سیب را با آب در یک کاسه کوچک مخلوط کنید، ناخن هایتان را به مدت 5 تا 10 دقیقه در این محلول بخیسانید. این درمان را یکبار درهفته تکرار کنید. یکی دیگر از گزینه ها این است که یک قاشق چای خوری سرکه سیب را در یک لیوان بریزید و 3 بار در روز بنوشید.

روغن زیتون

ناخن هایتان را به طور کامل با مقداری روغن زیتون گرم ماساژ دهید و کاملا بپوشانید. 15 دقیقه صبر کنید و بعد با آب بشویید این درمان را 2 تا 3 بار در روز انجام دهید. علاوه بر این 3 قاشق چای خوری روغن زیتون گرم و 1 قاشق چای خوری آبلیمو را با یکدیگر ترکیب کنید و با استفاده از یک تکه پنبه روی ناخن هایتان اعمال کنید.اجازه دهید تا خشک شود و سپس یک دستکش نخی بپوشید، این کار را قبل از رفتن به رختخواب انجام دهید و صبح روز بعد با آب گرم بشویید.

چای سبز

یک فنجان چای سبز را آماده کنید، اجازه دهید تا خنک شود و سپس 10 تا 15 دقیقه ناخن هایتان را درون آن قرار دهید و این کار را 2 بار در هفته تکرار کنید. علاوه بر این می توانید 2 قاشق چای خوری چای سبز و مقداری نمک و چند قطره روغن گندم را با یکدیگر ترکیب کنید و به مدت 5 دقیقه ناخن هایتان را درون آن بخیسانید و بعد با یک پارچه نخی خشک کنید. این روش را 2 بار در هفته تکرار کنید.

روغن درخت چای

یک روش دیگر برای افزایش سلامت ناخن این است که چند قطره روغن درخت چای را در یک کاسه کوچک با آبگرم ترکیب کنید و سپس به مدت 3 دقیقه ناخن هایتان را درون آن قرار دهید. این کار را چندین بار در هفته تکرار کنید. علاوه بر این، یک دوم قاشق چای خوری روغن ویتامین E یا روغن جوجوبا و 4 یا 5 قطره روغن درخت چای را بایکدیگر ترکیب کنید و آن را به آرامی و به مدت چند دقیقه روی ناخن هایتان ماساژ دهید.اجازه دهید تا خشک شود و سپس با آب ولرم بشویید. این کار را 1 بار در هفته تکرار کنید.