از پروتز زانو چه می دانید

از عمل تغییر مفصل چه می دانید ؟

پروتز زانو، شما از عمل پروتز زانو چه می دانید ؟ عمل پروتز زانو در واقع به فرآیند تعویض مفصل  زانو گفته می شود که در طی آن به جای زانوی شخص بیمار از پروتز استفاده می شود در این مطلب با تانما همراه شوی تا از پروتز زانو و عمل تعویض مفصل زانو بیشتر بدانید!

زانو یکی از پیچیده ترین مفاصل بدن است وتمام وزن بدن را به زمین منتقل میکند بنابراین بسیار مستعد آسیب و تخریب وآرتریت (مثل آرتروز ) است.تخریب وآرتروز زنو که به دلیل مختلف از جمله وزن زیاد، استفاده نا بجا ،تصادفات و شکستگی ها ، آسیب های ورزشی وبیماریهای تخریب کننده زانو مثل روماتیسم و نقرس و... صورت میگیرد، باعث دردهای شدید و ناتوان کننده در زانو میگردد و میتواند با عث کج شدن زانو و پرانتزی شدن و بد شکل شدن اندام میگردد.

درمان در مراحل اولیه معمولاٌ شامل:
کم کردن وزن ،داروهای ضد درد ،فیزیو تراپی ،استفاده ز عصا و واکر  وتزریق کورتون  موضعی داخل زانو،تزریقات داروهای موضعی از مواد تشکیل دهنده ی غضروف، استفاده از روشهای نوین مثلPRP ویا ترکیبی از اینها میباشد.امروزه روشهای جدیدی مثل کشت غضروف و سلول مزانشیمی در دست تحقیق و بررسی میباشد که نتایج دراز مدت آن مشخص نیست ، هرچند این موارد برای ضایعات محدود تر مناسب اند.
در مواردیکه تخریب وسیع و آرتروز پیشرفته است و به روشهای بالا پاسخ نمی دهند، ممکن است  یکی از انواع عمل جراحی لازم گردد. که یکی از اعمال جراحی در موارد پیشرفته تعویض مفصل زانو میباشد.

تعویض مفصل زانو                                                   
شامل حذف غضروفها وبافتهای آسیب دیده از انتهای استخوان ران ، بالای استخوان درشت نی و کشکک و جایگزین کردن آنها با زانوی مصنوعی ساخته شده از پلاستیک مخصوص  وفلزی بنام پروتز می گردد.

چه کسانی برای عمل جراحی تعویض مفصل زانو مناسب اند:
معمولاٌ تعویض مفصل زانو بیشتر در بیمارانی صورت میگیرد که دچار آرتروز زانو در سنین بین60 -80سالگی هستند. هرچند بیماران جوان تر که درد و تخریب مفصل آنها شدید است میتوانند در سنین پائین تری از این عمل سود ببرند. تعویض مفصل زانو یکی از اعمال شایع روی زانو در کشورهای پیشرفته ی دنیا میباشد.
جراح معمولاٌ قبل از عمل معاینات بالینی لازم، مشاوره لازم با همکاران متخصص داخلی وبیهوشی انجام داده.گرافیهای لازم از اندام و قفسه ی  سینه گرفته و در صورت لزوم تستهای قلبی مثل نوار قلب وسایر تستهای اندام ها را بر حسب شرایط لازم انجام خواهند داد. و معمولاٌ کمی خون رزرو خواهد گردید.

چه کسانی برای عمل جراحی مناسب نیستند؟
در5 مورد خاص بیمار به طور قطع نباید عمل گردد:
1.    وجود عفونت در اطراف زانو
2.    عدم وجود عضلات راست کننده ی زانو که به خوبی فعال باشند
3.     بیماری های عروقی شدید در اندام ها
4.    ضعف شدید عضلات اندام ها بخصوص وقتی موقع ایستادن زانو به عقب برود
5.    قفل بودن کامل وبدون درد زانو(آرتروز) قدیمی که درحال حاضر اندام بخوبی مشکلات بیمار را حل کرده است
در مواردی میتوان عمل جراحی را انجام داد ولی با پذیرش ریسک بالا تر مثل:
چاقی بیش از حد، وجود مشکلات پوستی شدید در اطراف محل عمل، بیماری های نوروپاتی مفصل ، بیماریهای داخلی بسیار شدید که بیهوشی را سخت میکند و...

چه نتایجی از پروتز زانو بایستی انتظار داشت؟
بسیار مهم است که راجع به نتایج پروتز ،واقع بین بودن وبهتر است در این مورد قبل از عمل با جراح خود مشاوره ی کامل را به عمل آورید.
به طور کلی انتظار از بین رفتن درد تاحدودی بالای 90% وجود دارد و دامنه ی حرکتی بیماران پس از عمل در صورت فیزیوتراپی مناسب ،معمولاٌ بین0-130 و حتی بیشتر خواهد بود. راه رفتن و حتی دویدن  و ورزش ملایم و انجام فعالیتهای روزمره زندگی براحتی قابل انجام خواهد بود.

نکاتی مربوط به جراحی تعویض مفصل زانو:
معمولاٌاین عمل حدود 1.5-2 ساعت طول میکشد(که البته برحسب میزان تخریب زانو وبدشکلی های قبل، انواع خاصی از پروتز شامل: با استم، بدون استم، CR، LPSو... وجود دارد که انتخاب آن بر حسب نوع مشکل  زانو  توسط پزشک تعیین می گردد و  بالطبع  زمان عمل نیز در هر کدام متفاوت است.)
 در مواردیکه بیمار در شرایط مناسبی از نظر سلامتی عمومی باشد می توان هردو زانو را باهم تعویض کرد و طبیعتا ٌمراقبت پس از عمل و درد کمی بیشتراز عمل یک طرفه  خواهد بود، لذاآمادگی های لازم قبل از عمل بایستی احراز گردد.

از دو روش بی حسی عمومی(general anesthesia) ویا بی حسی نخاعی(Spinal or epidural anesthesia) می توان استفاده کرد.در بیهوشی عمومی بیمار کاملاٌخواب است و هوشیار نیست.ولی در بی دردی اسپاینال بیمار از کمر به پائین بی حس است ولی میتواند هوشیار باشد ویا در صورت در خواست آرام بخش به وی تزریق گردد. انتخاب نوع آن بستگی به جراح ومتخصص بیهوشی و مشاوره با خود بیمار دارد.

نکاتی راجع به زمان پس از عمل:
معمولاٌ بیمار 1-2 ساعت در اتاق ریکاوری در مجاورت اتاق عمل نگاه داشته میشود تا کاملاٌ آثار بیهوشی و بی حسی از بین برود. بیماران معمولاٌ برحسب وضعیت جسمانی بین 2-3 روز در بیمارستان میمانند که دراین دوران داروهای مسکن و ضد درد به بیمار داده میشود که اغلب به صورت تزریقی است. داروهای رقیق کننده ی خون و پمپ های منقبض کننده عضلات ازروز اول استفاده و از دستگاه CPM که زانو را خم و راست میکند نیز استفاده میگردد وعملا ٌفیزیوتراپی روز اول پس ازعمل آغاز میگردد. راه رفتن به کمک فیزیوتراپ و عصا روز اول یا دوم بسته به شرایط بیمار آغاز میگردد وروز دوم یا سوم بیمار از بیمارستان مرخص می گردد.

مراقبتهای پس از مرخص شدن از بیمارستان:
درد معمولاٌدر چند هفته ی اول پس از مرخص شدن طبیعی است که پزشک داروهای لازم را تجویز می نماید. پانسمان روزانه یاروزدر میان باید تعویض گردد. فیزیوتراپی روزانه در منزل یا درکلنیک توسط فیزیوتراپ انجام می شود. داروهای رقیق کننده ی خون وآنتی بیوتیک بر حسب شرایط بیمار گاهی لازم است. بیمار روزانه بایستی چندین نوبت  به کمک عصا راه برود وزانو را خم وراست کند.

بیمار میتوانددر صورت استفاده از پانسمان های ضد آب به حمام برود ولی از غوطه ور شدن در استخرهای معمولی بهتراست تا6هفته پرهیز کند.در چند روز پس از عمل یک تب خفیف طبیعی است ولی در صورت طولانی بودن یا شدید تر شدن از38 درجه و همراه داشتن تعریق ولرز وقرمزی اطراف زخم ودردشدید وتورم زانو بهتراست پزشک یا اورژانس بیمارستان را مطلع کند.

همچنین در موارد خروج ترشحات بیش از حد معمولی از محل زخم ، دردهای شدید و قرمزی وتورم در ناحیه ساق پا، درد قفسه ی سینه و تنگی نفس بهتر است با پزشک مشورت شود.

فیزیوتراپی شامل نحوه راه رفتن، تقویت عضلات، افزایش دامنه ی حرکات به سرعت در روزهای اول ادامه میابد.واستفاده از عصا برحسب احساس بهبودی بیمار وتوانایی حفظ تعادل بین 4تا6 هفته پس از عمل ادامه میابد و موقع بالا و پائین آمدن از پله ها حتماٌ از نرده ها استفاده گردد. رانندگی معمولاٌدر6هفته اول پس از عمل بهتراست انجام نشود.

عوارض:
کلاٌ درکمتراز2%بیماران ممکن است عوارض رخ دهد که این ها شامل عوارض ناشی از سن وبیهوشی، عفونت پروتز، لخته شدن خون درساق و عوارض بسیار نادر شامل:
شل شدن پروتز پس از مدتی که ممکن است  نیازمند عمل مجدد باشد.
سفتی وسختی حرکات در مفصل
دردهای غیرقابل توجیه اطراف مفصل
حساسیت به سیمان مخصوص استفاده شده حین عمل
وضعیت های خاص مثل دیابت میتواند کمی ریسک عوارض رابالا تر ببرد.