عفونت ادراری یک مشکل شایع میان افراد در سنین مختلف است اما به دلیل برخی عوامل، این بیماری بیشتر در زنان و سالمندان بروز پیدا می کند. در هر صورت افراد با بروز نشانه های عفونت ادراری باید سریعا تحت درمان قرار گیرند تا دچار عوارض شدید نشوند. تانما در این مطلب ضمن بیان علل عفونت ادراری، روش های درمان آن را نیز بیان می کند؛

عفونت ادراری چیست ؟

عفونت ادراری به معنی عفونت در هریک از قسمت های دستگاه ادراری است و می تواند کلیه ها، مجاری ادراری و یا مثانه را درگیر کند.

عفونت ادراری مکرر چیست ؟

عفونت ادراری مکرر به حالتی گفته می شود که یک عفونت ادراری علامت دار متعاقب عفونت ادراری قبلی که درمان دارویی گرفته و بهبود یافته، بروز می کند.

شیوع عفونت ادراری

این بیماری در میان افراد مختلف از جمله کودکان، کهنسالان و بیماران مبتلا به دیابت بسیار رایج است. زنان نیز به دلیل ساختار دستگاه ادراری شان بیشتر از مردان به آن مبتلا می شوند و حتی ممکن است بیشتر از یکبار عفونت ادراری را تجربه کنند.

انواع عفونت ادراری

  • عفونت دستگاه ادراری فوقانی
  • عفونت دستگاه ادراری تحتانی

علل عفونت اداری

  • رابطه جنسی
  • یبوست
  • دیابت کنترل نشده
  • نگه داشتن ادرار
  • کم آبی بدن
  • سنگ کلیه
  • استفاده از محصولات ضد بارداری
  • استفاده نامناسب از محصولات بهداشتی بانوان
افراد مستعد عفونت ادراری

علل عفونت ادراری

افراد مستعد عفونت ادراری

  • افراد مبتلا به دیابت
  • زنان باردار
  • زنان یائسه
  • افراد مبتلا به بیماری های جنسی
  • بیماران بستری در بیمارستان
  • افراد مسن
  • نوزادان و کودکان

نشانه های عفونت ادراری

علائم عفونت ادراری تحتانی

دستگاه تحتانی، مجرای ادرار و مثانه را تحت تاثیر قرار می هد. علائم عفونت دستگاه تحتانی شامل موارد زیر است:

  • سوزش ادرار
  • تکرر ادرار و کاهش ادرار
  • ادرار خونی
  • ادرار ابری
  • ادرار تیره و کدر شبیه کولا یا چای
  • ادرار با بوی قوی
  • درد لگن در زنان
  • درد رکتال در مردان

علائم عفونت ادراری فوقانی

عفونت های دستگاه فوقانی بر کلیه ها تأثیر می گذارد. اگر باکتری ها از کلیه آلوده شده به خون منتقل شوند، می تواند خطرناک باشد. در این صورت باعث بیماری urosepsis می شود که می تواند باعث افزایش فشار خون، شوک و مرگ شود. علائم عفونت دستگاه فوقانی شامل:

  • درد و حساسیت در ناحیه پشت و پهلو
  • لرز
  • تب
  • حالت تهوع
  • استفراغ

نشانه های عفونت ادراری در کودکان

  • سوزش یا درد هنگام ادرار کردن
  • بوی بد یا رنگ تیره ادرار
  • احساس تخلیهٔ ادرار، در صورتی که چند قطره بیشتر نیست
  • تب
  • حالت تهوع یا استفراغ
  • اسهال
علائم عفونت ادراری

نشانه های عفونت ادراری در کودکان

عوارض عفونت ادراری

  • عفونت های مكرر
  • آسیب کلیه
  • افزایش خطر در زنان باردار ( تولد نوزاد با وزن کم یا نوزاد نارس)
  • تنگی مجرای ادرار در مردان
  • سپسیس

تشخیص عفونت ادراری

تجزیه و تحلیل نمونه ادرار

پزشکتان ممکن است از برای بررسی و تشخیص علت عفونت، نمونه آزمایشگاهی از ادرار شما بخواهد تا میزان سلول های سفید خون، گلبول های قرمز یا احتمال وجود باکتری ها را بررسی کند. برای تهیه نمونه آزمایشگاهی، توصیه می شود که ابتدا ناحیه تناسلی خود را با یک پد ضد عفونی کننده، تمیز کرده و از میان ادرار نمونه تهیه کنید.

آزمایش کشت ادراری

تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی ادرار گاهی با کشت ادرار دنبال می شود. کشت ادرار، به پزشکتان می گوید که چه باکتری هایی باعث ایجاد عفونت شما شده و کدام داروها برای درمان آن موثرتر هستند.

تهیه تصاویر دستگاه ادراری

سونوگرافی، که در آن از وسیله ای به نام مبدل روی شکم شما استفاده می شود. مبدل از امواج فراصوت برای ایجاد تصویری از اندام های دستگاه ادراری بر روی مانیتور، استفاده می کند.

یک پیروگرام داخل وریدی (IVP)، که شامل تزریق یک رنگ به بدن شماست که از طریق مجاری ادراری و اشعه ایکس از شکم شما عکس می گیرد. این رنگ دستگاه ادراری شما را بر روی تصویر اشعه ایکس برجسته می کند. اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT) برای تهیه جزئیات دقیق تر از دستگاه ادراری انجام می شود.

سیستوسکوپی

در عفونت های مکرر ادراری پزشکتان با استفاده از یک لوله طولانی و باریک با یک لنز (سیستوسکوپ)، یک سیستوسکوپی را انجام دهد. سیستوسکوپ در مجرای ادرار شما وارد شده و به مثانه منتقل می شود. با استفاده از سیستوسکوپی داخل مجرای ادرار و مثانه بررسی می شود.

پیشگیری از عفونت ادراری

  • ادرارتان را نگه ندارید و در خالی کردن ادرار نیز عجله نکنید، یعنی مطمئن شوید که مثانه تان را خوب خالی کرده اید.
  • خودتان را بعد از توالت از سمت جلو به عقب پاک کنید.
  • فواید نوشیدن آب را جدی بگیرید و زیاد آب بنوشید.
  • به جای نشستن در وان از دوش استفاده کنید.
  • از اسپری های بهداشتی بانوان و محصولات حمام عطری استفاده نکنید.
  • ناحیه ی تناسلی خود را پیش از برقراری رابطه ی جنسی تمیز کنید.
  • پس از رابطه ی جنسی ادرار کنید تا هر باکتری ای هم که به پیشاب راه تان وارد شده خارج شود.
  • اگر از روش های پیشگیری از بارداری مانند دیافراگم، کاندوم بدون چربی یا ژل اسپرم کش استفاده می کنید، شاید بهتر باشد که روش تان را تغییر بدهید.
  • ناحیه ی تناسلی خود را با پوشیدن لباس زیرهای نخی و لباس های غیرچسبان خشک نگه دارید.
  • همچنین از پوشیدن شلوار جین تنگ یا لباس زیر نایلونی خودداری کنید، زیرا موجب حفظ رطوبت و ایجاد محیطی مناسب جهت رشد باکتری ها می شوند.
تشخیص عفونت ادراری

پیشگیری از عفونت ادراری

درمان عفونت ادراری

الف) درمان خانگی عفونت ادراری

نوشیدن مایعات فراوان

داروهای خانگی، مانند نوشیدن آب زغال اخته، ممکن است به بهبود علائم عفونت ادراری کمک کنند. کسانی که مصرف آب خود را از 1.5 لیتر آب در روز به 2.2 لیتر در روز می رسانند، ممکن است کمتر به عفونت ادراری مبتلا شوند. پزشکان نوشیدن شش تا هشت لیوان آب در هر روز را توصیه می کنند. افراد می توانند مقدار آب مورد نیاز بدن خود را با پزشک تنظیم کنند، زیرا نوشیدن زیاد آب هم مفید نیست

عدم نگه داشتن ادرار

یکی از علائم عفونت ادراری درد و سوزش ادرار است. بر همین اساس فرد تمایلی به دفع ادرار ندارد. با این حال توصیه می شود که در هر زمان و هر مکان هر 2-3 ساعت یکبار ادرار کنید. نگه داشتن ادرار ممکن است باعث تکثیر باکتری ها شود. فرد مبتلا به عفونت ادراری نیز احتمال دارد از رفتن به دستشویی خودداری کند.

در این بیماری فرد مبتلا دچار احساس دفع فوری ادرار می شود یعنی با وجود اینکه اغلب ادراری برای ترشح وجود ندارد، احساس می کند که باید دفع انجام دهد. نوشیدن مایعات فراوان ممکن است باعث کاهش سوزش ادرار شود.

کمپرس آب گرم

عفونت ادراری می تواند باعث درد در ناحیه لگن شود. استفاده از کیسه آب گرم روی مثانه یا ناحیه تناسلی می تواند به تسکین موقتی درد و ناراحتی کمک کند. برای ایمنی بیشتر در این شرایط بهتر است:

  • هرگز گرما را مستقیماً روی پوست قرار ندهید.
  • فقط برای دوره های کوتاه مدت از این روش استفاده کنید.
  • برای جلوگیری از سوختگی اطمینان حاصل کنید که شدت گرما متوسط است.

انتخاب لباس مناسب

لباس های گشاد می توانند از ایجاد رطوبت در ناحیه لگن پیشگیری کنند و باعث تسریع روند بهبود عفونت شوند. برای به حداکثر رساندن راحتی اندام و کاهش تعریق موارد زیر توصیه می شود:

  • لباس تنگ نپوشید.
  • از لباس زیر پنبه ای استفاده کنید.
  • ناحیه تناسلی را تمیز و خشک نگه دارید.

استفاده از نمک دریا

استفاده از نمک طبیعی یا نمک دریا به عنوان یک درمان خانگی برای رفع عفونت ادراری به شمار می رود. شما می توانید کمی آب نمک طبیعی را با پارچه ای به قسمت خارجی ناحیه تناسلی خود مالیده و سپس با آب گرم بشویید. همچنین خوردن مقداری نمک طبیعی قبل و بعد از هر غذا در طب سنتی نیز توصیه شده است.

ب) درمان عفونت ادراری با تغذیه

از مصرف این غذاها پرهیز کنید

  • قهوه
  • الکل
  • مرکبات
  • غذاهای ادویه دار
  • شیرین کننده های مصنوعی
  • غذاهای تهیه شده با گوجه فرنگی
درمان خانگی عفونت ادراری

درمان عفونت ادراری با تغذیه

این خوراکی ها را مصرف کنید

  • موز
  • گلابی
  • لوبیا سبز
  • تخم مرغ
  • سیب زمینی
  • آجیل و خشکبار
  • نان وغلات کامل
  • مواد پروتئینی کم چرب

درمان عفونت ادراری با آب میوه های طبیعی

  • مصرف میوه پاپایا با داشتن آنتی اکسیدان و ویتامین C به تمیز کردن مثانه شما بسیار کمک می کند.
  • برای مقابله با عفونت ادراری خود، مصرف آب پرتقال و آب لیمو ترش را فراموش نکنید.
  • برای درمان عفونت ادراری خود از میوه ی درمانگر آناناس استفاده کنید. آب این میوه برای درمان عفونت مثانه بسیار مؤثر است.
  • برای بهبود سریع تر عفونت ادراری خود از معجزه ی آب انگور قرمز استفاده کنید. آنتی اکسیدان موجود در این میوه، حافظ امنیت سیستم ادراری شما است.

ج) درمان عفونت ادراری در طب سنتی

دمنوش گل ختمی

دم نوش ریشه ی گل ختمی، به طور طبیعی باکتری های عفونت ادراری را از بین می برد. ۱ تا ۲ قاشق غذاخوری از ریشه ی این گیاه را خردکرده و در یک پارچه ی نخی تمیز و کوچک قرار دهید. سپس آن را در آب جوشانده و به مدت ۱۰ دقیقه دم کنید. بعد از اضافه کردن عسل این دم نوش طبیعی را بنوشید. این کار ۲ تا ۳ بار در روز تکرار کنید.

دمنوش تخم گشنیز

یکی از درمان های خانگی برای معالجه ی عفونت ادراری استفاده از گشنیز است. پزشکان طب سنتی معتقدند که مواد شیمیایی گیاهی موجود در ترکیبات این گیاه باعث پیشگیری و درمان عفونت ادراری می شود. برای این منظور ۲ تا ۳ قاشق از تخم گشنیز را خورد کرده و در سه لیوان آب جوشانده و سپس دم کنید.

دمنوش رزماری

برای کم کردن التهاب ناشی از عفونت ادراری از دم نوش رزماری، دارچین و بابونه بهره ببرید. برای این منظور یک قاشق چای خوری از این گیاهان را در یک استکان آب داغ ریخته و سپس سر استکان را بپوشانید. بعد از ده دقیقه دم کرده این دم نوش ها را همراه باکمی عسل میل کنید.

دمنوش گل پنیرک

در طب سنتی خاصیت آنتی بیوتیکی گیاه پنیرک زبانزد است. ۴۰ گرم از این گیاه را در یک لیتر آب به مدت ۱۰ دقیقه بجوشانید؛ و سپس دم کنید. این دم نوش گیاهی را روزی سه بار بنوشید تا عفونت مثانه شما برطرف شود.

دمنوش بادرنجبویه

برای ضربه فنی کردن عفونت ادراری خود از گیاه بادرنجبویه بهره ببرید. ۴۰ گرم از این گیاه را به مدت ۱۵ دقیقه در آب بجوشانید. سپس دم کنید. روزی سه مرتبه و به اندازه یک فنجان از این دم نوش گیاهی را نوشیده تا بدن شمارا از میکروب پاک سازی کند.

سرکه سیب

شستشوی واژن در سرکه ی سیب، برای کاهش سوزش های ناشی از عفونت ادراری بسیار مؤثر است.

جوش شیرین

یک قاشق مرباخوری جوش شیرین را با آب مخلوط کنید و بنوشید. این محلول به عنوان یکی از بهترین درمان های خانگی به شمار می رود.

عسل درمانی

عسل طبیعی بهترین سلاح برای حافظت از مجاری ادراری است. شما می توانید مقداری عسل را به قسمت بیرونی ناحیه تناسلی خود مالیده و پس از چند دقیقه آن را با آب گرم بشویید.

درمان دارویی عفونت ادراری

درمان عفونت ادراری در طب سنتی

د) درمان دارویی عفونت ادراری

الف) قرص ها و شربت ها

سفکسیم

به دو صورت شربت (۱۰۰ میلی گرمی) و قرصهای ۲۰۰ و ۴۰۰ میلی گرمی موجود است. حسن سفکسیم در این است که که معمولا عارضه جانبی خاصی نداشته، سبب اختلال گوارشی نمی شود، روزی یکبار مصرف میشود و تجویز آن در بیماران با نارسایی کلیه و حتی بیماران باردار منعی ندارد.

سیپرو فلوکساسین

به صورت خوراکی (شربت ۲۵۰ میلی،قرص ۲۵۰ میلی و ۵۰۰ میلی گرمی) و تزریقی (ویال ۴۰۰ میلی) موجود است مصرف آن ۲ بار در روز (هر ۱۲ ساعت) است نسبت به سفکسیم پوشش مناسب تری داشته و باکتری های وسیع تری را از بین میبرد، اما تجویز آن در افراد با نارسایی کلیه باید با احتیاط و با تنظیم دوز صورت بگیرد. همچنین در افراد باردار این دارو منع مصرف دارد.

افلوکساسین

این قرص به صورت ۲۰۰ و ۳۰۰ یا ۴۰۰ میلی گرم بوده و عملکردی مشابه داروی سیپرو فلوکساسین دارد. مصرف آن همراه با آب و مایعات زیاد توصیه شده و بهتر است، همراه با غذا و یا معده پر مصرف نشود. هم چنین در افراد با نارسایی کلیه و خانم های باردار منع مصرف دارد.

کوتریموکسازول

از آنتی بیوتیکهای مناسب برای درمان عفونت ادراری است، که قرص آن به دو شکل قرصهای مخصوص بالغین و اطفال وجود دارد. مصرف آن بصورت روزی ۴ عدد قرص (۲ بار در روز و هر نوبت ۲ عدد قرص) بوده و در بیمارانی که دچار فاویسم هستند منع مصرف دارد.

نالیدیکسیک اسید

به دو صورت شربت ۶۰ میلی گرمی و قرص ۵۰۰ میلی گرمی موجود بوده و در درمان اسهال مسافرتی و عفونت ادراری موثر است. مصرف این دارو در شیرخواران زیر سه ماه ممنوع است.

آزیترومایسین

شربت ازیترومایسین بیشتر مناسب عفونتهای تنفسی اطفال است. قرص آن (در شکلهای ۲۵۰ و ۵۰۰ میلی گرمی) نیز در درمان عفونتهای تنفسی و عفونتهای ادراری بالغین کاربرد دارد. تجویز آن بیشتر در عفونتهای ادراری ناشی از مقاربت (STD یا بیماری های منتقله از راه جنسی) بوده و از انجاییکه فقط روزی ۱ عدد توصیه میشود مصرف آن برای بیمار راحت است.

لووفلوکساسین (تاوانکس)

یکی از بهترین و جدیدترین آنتی بیوتیک ها در درمان عفونتهای منتقله از راه جنسی (STD) و عفونتهای ادراری است حسن آن در مصرف تک دوز روزانه و امکان مصرف حتی در بیماران با نارسایی کلیه است. اما در افراد زیر ۱۸ سال، زنان باردار و شیرده منع مصرف دارد. بهتر است این دارو را با آب فراوان مصرف کنید و حین مصرف این دارو از کرم ضد آفتاب استفاده کنید.

ب) داروهای تزریقی

آمپول سفتریاکسون

در حقیقت فرم تزریقی قرص سفکسیم بوده که هر ۱۲ ساعت یک بار به صورت عضلانی و یا وریدی تزریق میشود.سفتریاکسون علاوه بر عفونتهای ادراری،در درمان عفونتهای تنفسی و عفونتهای منتقله از راه جنسی نیز موثر است.مصرف آن در بیماران با نارسایی کلیه و بیماران باردار منعی ندارد اما مصرف همزمان آن با الکل و داروهای ضد انعقاد باید با احتیاط صورت گیرد.

آمپول جنتامایسین-امیکاسین

مصرف آنها بصورت عضلانی و ۲ بار در روز بوده و معمولا برای عفونتهای شدید و پیچیده سیستم ادراری استفاده میشود. مصرف آن در بیماران با نارسایی کلیه، خانم های باردار و شیرده باید با احتیاط صورت گیرد.

درمان عفونت ادراری

درمان دارویی عفونت ادراری

درمان عفونت ادراری در کودکان

برای کودکان مبتلا به عفونت ادراری معمولا ۳ تا ۱۰ روز (یا ۷ تا ۱۰ روز)، آنتی بیوتیک تجویز می شود. بعد از این دوره، پزشک ممکن است دوباره آزمایش ادرار از کودک بگیرد تا مطمئن شود که عفونت کاملا برطرف شده است. کودک، حتی اگر نسبتا حال او خوب شده باشد، باید دورهٔ درمان را تکمیل کند. قطع دارو پیش از تکمیل دورهٔ درمان، میکروب ها را به آنتی بیوتیک مقاوم می کند و موجب عفونت شدیدتری می شود.

بیشتر عفونت های ادراری در مدت یک هفته درمان می شوند، اما علائم این بیماری در برخی از کودکان تا چند هفته باقی می ماند. اگر علائم بیماری کودک ۳ روز پس از شروع مصرف دارو، همچنان باقی مانده بود، باید با پزشک او در میان گذاشت. در غیر این صورت ممکن است وضعیت کودک بدتر شود.

آیا این مطلب مفید بود؟
نظر خود را بنویسید! لطفا کلیک کنید